782
27. SAK ve anevrizma
NÖROfi
·
Anevrizmas> olan hastalar>n %50'sinde, SAK'tan genellikle 620 gün önce uyar>c> semptomlar görü-
lür
21
(bkz. Majör rüptür d>fl> prezantasyon, sayfa 801)
·
%30 hastada tek tarafl>, genellikle anevrizma taraf>nda bafl a¤r>s>
·
SAK %20-40 hastada intraserebral kanama ile, %13-28 hastada intraventriküler kanama ile ve %2-5
hastada subdural kanama ile birlikte görülür
·
Güçlü olmayan baz> kan>tlara göre ilkbahar ve sonbaharda daha s>kt>r
·
70 yafl>ndan ileri hastalarda nörolojik evre oran> daha yüksektir
SAK için risk faktörleri
1
·
Hipertansiyon
·
Oral kontraseptifler
·
Madde ba¤>ml>l>¤>
o
Sigara
23
o
Kokain: bkz. sayfa 152
o
Alkol:
24
tart>flmal>
25
·
Kan bas>nc>ndaki günlük de¤iflimler
26
·
Gebelik ve do¤um (bkz. Gebelik ve intrakraniyal kanama, sayfa 825)
·
Serebral anevrizmal> hastalarda lomber ponksiyonda ve/veya serebral anjiyografide hafif derecede art-
m>fl risk
·
fl risk
16
·
Serebral anevrizma insidans>n> artt>ran durumlar (bkz. sayfa 801)
K
L
SAK
SEMPTOMLARI
Genellikle kusma, senkop (apopleksi), boyun a¤r>s> (meningismus) ve fotofobi ile birlikte olan ani bafllan-
g>çl> fliddetli bafl a¤r>s> (B/A) (afla¤>ya bak>n>z). E¤er bilinç kayb> varsa, hasta sonradan bilincini kazanabilir.
30
Fokal kraniyal sinir defisitleri oluflabilir (örn. Anevrizmal bas>ya ba¤l>, diplopi ve/veya pitoza neden olan 3. si-
nir felci). Lomber sinir köklerindeki kana ba¤l> irritasyon nedeni ile bel a¤r>s> geliflebilir.
Bafl a¤r>s>
En s>k semptomdur ve vakalar>n %97'sinde görülür. Genellikle fliddetli (klasik tarif: "hayat>mdaki en flid-
detli bafl a¤r>s>") ve ani bafllang>çl>d>r. Bafl a¤r>s> kendili¤inden geçebilir ve hasta bu nedenle t>bbi yard>m ara-
mayabilir (nöbetçi kanama veya bafl a¤r>s> olarak veya uyar>c> bafl a¤r>s> olarak adland>r>l>r. SAK ile baflvu-
ran hastalar>n %3060'>nda görülür). Bafl a¤r>s> ciddi ise veya bilinç düzeyinde gerileme ile birlikteyse hasta-
lar>n ço¤u t>bbi yard>m için baflvurur. Minör kanamalara ba¤l> B/A olan hastalar>n BT veya LP incelemelerin-
de kan görülür. Ancak, uyar>c> bafl a¤r>lar> SAK olmadan anevrizmal genifllemeye veya anevrizma duvarlar> ile
s>n>rl> bir kanamaya ba¤l> olarak da görülebilir.
31
Uyar>c> B/A genellikle ani bafllang>çl>, fliddetli ve bir gün
içinde geçen tarzdad>r.
Ciddi, akut, paroksismal bafl a¤r>s>n>n ay>r>c> tan>s>: %25'inde SAK görülür
32
1.
Subaraknoid kanama, "uyar>c> bafl a¤r>s>" veya nöbetçi B/A olarak da bilinir (yukar> bak>n>z)
2.
ciddi ve fliddetli, ani, gök gürültüsü fleklinde bafl a¤r>lar>" veya crash migren.
33
<1 da-
kikada en fliddetli haline ulaflan ani bafllang>çl>, ciddi, global bafl a¤r>lar>d>r. %50'sine kusma efllik
eder. Tekrarlayabilir ve muhtemelen bir tür vasküler bafl a¤r>s> tipidirler. Baz>lar>n>n geçici, fokal
semptomlar> olabilir. Bunlar> güvenli bir flekilde SAK'tan ay>rabilecek klinik kriterler bulunmamak-
tad>r.
34
En az>ndan ilk prezantasyonda SAK'> ekarte etmek için yap>lmas> gereken BT ve LP'de suba-
raknoid kan bulunmaz
36,37
3.
Benign orgazmik sefalji: Orgazmdan ya hemen önce ya da orgazm ile birlikte bafllayan ciddi, zonk-
lay>c>, bazen "patlay>c>" B/A. 21 hastadan oluflan bir seride
38
tüm hastalarda nörolojik muayene nor-
mal olarak bulunmufltur. Bunlar>n 9'una anjiyografi yap>lm>fl ve sonuç normal bulunmufltur. 9 hasta-
n>n ya kendisinde ya da bir aile üyesinde migren hikayesi tespit edilmifltir. 27 y>l boyunca takip edi-
len 18 hastada baflka herhangi bir semptom geliflmemifltir. Öneriler, yukar>da bahsedilen gök gürle-
mesi fleklindeki ani ve fliddetli bafl a¤r>s> için yap>lan önerilere benzerdir.
B
ULGULAR
Meningismus (afla¤>ya bak>n>z), hipertansiyon, fokal nörolojik defisit (örn. Okülomotor felci, hemiparezi),
küntlük veya koma (afla¤>ya bak>n>z), oküler kanama (afla¤>ya bak>n>z).