Hastaya bir defada üç parçadan fazla bilgi verilmemelidir. T>bbi kelimeler kullanmay>n.
Hastaya ne anlad>¤>n> sor. Hastan>n kendi ifadeleri ile ne anlad>¤> yeniden ifade etme-
sini düflün.
2. Bana daha fazla anlat. Hastaya daha fazla bilgi ihtiyac> olup olmad>¤>n> veya tüm so-
rular>n>n yan>tlan>p yan>tlanmad>¤>n> sor. Ortaya ç>kar>lanlar ve bunlar>n anlamlar> konu-
sunda ne hissetti¤ini sor.
3. Duygulara yan>t ver. Duygusal tepkilere yard>mc> olmak için ak>lda bulundurulmas>
gerekenler, isimlendirme, anlama, sayg> gösterme, destekleme, aç>klamad>r.
III. KÖTÜ HABERLER< BOZMA. nda muhtemelen en fazla çal>fl>lan konudur. Kö-
tü haber bir kiflinin gelecek hakk>ndaki beklentilerini kötü yönde etkileyecek herhangi bir bilgi
olarak tan>mlanabilir. Bunun en basit noktas> hastan>n hastal>¤>n>n seyri boyunca farkl> noktalar-
daki tart>flmalard>r.
Onkologlar kariyerleri boyunca kötü haberleri binlerce defa vermifl olabilirler. Onkologlar
üzerindeki büyük bir çal>flmada, doktorlar>n %'20'sinin hastan>n içinde bulunaca¤> durumun
ölümle sonuçlanaca¤>n> söylerken anksiyete ve yo¤un duygular yaflad>¤>n> bildirmektedir. Daha
ayr>nt>l> bir çal>flmada, 73 doktor ile çal>flma yap>lm>fl ve %42'sinin görüflme s>ras>nda en yo¤un
stresi yaflad>¤> gösterilmifl ancak bunun saatler hatta günler sürebilece¤i bildirilmifl.
Doktorun hastas> ile uzun süre devam eden bir iliflkisi oldu¤unda, hasta genç oldu¤unda ve-
ya uzun süren bir iyimserlik sonras>nda olursa kötü haberi vermesi çok daha zor olmaktad>r. Di-
¤er yandan, kötü haber empatik bir biçimde verilmesi, hastan>n anksiyetesini, stresini ve depres-
yonunu azalt>r. Doktorun sempatik tutumu, verilen bilgiden veya güvenden daha önemli olabilir.
Herhangi bir medikal durumda oldu¤u gibi, kötü haberi vermek tutal> bir strateji gerektirir. Bu
strateji 6 aflamada özetlenebilir.
A. Haz>rl>k. Kendinize gerekli medikal bilgileri toparlay>n, kafan>zda bir plan yap>n ve müm-
kün ise sakin bir yer seçin. TV ve ça¤r> cihazlar>n> kapat>n. Hastaya destek olacak aile birey-
lerinin, e¤er yoksa hemflire, sosyal hizmetler uzman> veya hastan>n bir arkadafl>n>n olmas>n>
sa¤lay>n. Oturun, göz temas> kurun ve hastaya 1 metreden daha yak>n olmay>n. Belgelerinizi
haz>rlay>n.
B. Alg>lama. Hastan>n medikal durumu anlay>p anlamad>¤>n> ö¤ren. Hastaya hastal>¤> hakk>n-
da ne anlat>lm>fl? Az sonra konuflaca¤>n>z kötü sonuçlardan haberi var m>? E¤er bu sizinle ilk
temas> ise, neden görüflme yap>laca¤> konusunda bilgisi var m>? Hastan>n yanl>fl anlamalar>n>
ve yan>lg>lar>n> düzeltin. Bir dakikadan uzun süre konuflmay>n, hastan>n kendi hikayesini an-
latmas>n> sa¤lay>n.
C. Davet. Hastan>n ne kadar bilgi istedi¤ini anlay>n. Bu gibi zamanlarda hasta birçok bilgi iste-
yebilir ama bu genelde do¤ru de¤ildir, özellikle hastal>k progrese oldu¤u zaman hasta `bundan
sonra ne yapaca¤>z'> bilmek ister.
D. Bilgi. Hastan>n e¤itim seviyesine göre bir dil kullan>n. Do¤ru olun. Hastan>n anlamayaca¤> ifa-
deler kullanmay>n. Hastaya kötü haberin gelece¤i konusunda bir uyar> verin: Size ciddi haber-
lerim var. Bu hastan>n psikolojik olarak haz>rlanmas>n> sa¤layacakt>r. Hastan>n alg>lamas> ku-
surlu ise (2.inci ad>m) hastaya uygun bilgi verin: bu haberi verdikten sonra, en az>ndan 10-15
saniye sessiz olun-hastan>n nas>l hissetti¤ini sormaya karfl> koyun. Hastan>n bilgiyi nas>l anla-
d>¤> ve nas>l tepki verece¤ine f>rsat verin.
E. Empati. Bölüm II.B.3'e bak>n>z
F. Strateji ve Plan. Klinik bilgileri özetleyip tedavi alternatiflerini araflt>rmak ve tart>flmak
için bir sonraki aflaman>n plan>n> yap>n.
Bölüm 6: Kanser Hastalar> ve Aileleri ile Konuflmak
130