P
rimeri bilinmeyen metastazlar>n (PBM) tan>m>. PBM'lar hikaye, fizik muayene, akci-
¤er grafisi, rutin kan ve idrar tahlilleri ve histolojik de¤erlendirme ile metastaz>n orijininin belirlene-
medi¤i solid tümörlerdir (hematopoetik maligniteler ve lenfomalar hariç tutulmufltur).
P
BM'lar>n zorlu¤u. PBM'nin tespiti nadiren kür sa¤lanabilecek ileri evre bir malignitenin varl>-
¤>n> gösterir ve genellikle palyatif kemoterapiye dahi refrakterdir. PBM'lar>n aras>nda sistemik kemo-
terapiye cevap verebilecek tümör oran> yaklafl>k %20'dir. Primer tümör bölgesini bulmak için bu has-
talarda yap>lan tan>ya yönelik çal>flmalar genelde afl>r>d>r ve sonuçsuz kal>r. Primer bölge vakalar>n
%15'inden az>nda tespit edilebilir ama prognoz veya tedavi üzerine çok az bir etkisi olur. Yukar>daki
kriterleri karfl>layan tüm hastalar>n tedavisi için yap>lacak tüm çabalar flu iki parametreye göre flekil-
lendirilir; (1) tedavi edilebilenler, (2) tedavi edilemeyenler.
I. EP
A. n>n %6's> PBM olarak ortaya ç>kar. PBM hastal>k yedinci en s>k gö-
rülen kanserdir ve s>kl>k s>ralamas>nda akci¤er, prostat, meme, serviks, kolon ve mide kanse-
rinden sonra gelir.
B. Yafl. Ortalama bafllang>ç yafl> 58'dir. Orta hatta da¤>l>m gösteren az diferansiye karsinomla
prezente olan hastalarda (tüm PBM hastalar>n %10'unu oluflturur) median bafllang>ç yafl>
39'dur.
C. Bulgular. PBM'li hemen her hastada bulunan metastaz semtomlar> hastalar>n %30 kadar>nda
multipldir. En s>k flu semptomlarla prezente olurlar:
1. A¤r> (%60)
2. Karaci¤erde kitle veya di¤er abdominal bulgular (%40)
3. Lenfadenopati (%20)
4. Kemik a¤r>s> veya patolojik fraktür (%15)
5. Respiratuar semptomlar
6. Santral sinir sistemi bulgular>
7. Kilo kayb> (%5)
8. Cilt nodülleri (%2)
D. Atipik do¤al öykü PBM sendromunda atipik öykü primer tümör yerini tahmin etme-
yi zorlaflt>r>r. Genel popülasonda s>k görülen tümör çeflitleri (meme, prostat ve kolon kar-
sinomlar>) PBM'lar>n sadece küçük bir k>sm>n> oluflturur. PBM'lar>n %75 kadar> diyafram
alt> bölgeden kaynaklan>r. PBM sendromunda tümörün yay>l>m flekli tipik de¤ildir. Örnek-
leri tablo 20.1'de gösterilmifltir. Bu gözlem primer tümör çok küçük kal>rken metastatik
davran>fl>n a¤>rl>kta oldu¤u bu malignitelerin farkl> biyolojiye sahip oldu¤unu göstermek-
tedir.
E. Mekanizmas> gizli primer neoplazm> içeren durumlar flu flekilde aç>klanabilir;
1. Metastatik lezyonlar>n ortaya ç>k>fl>ndan y>llar önce tan>nmayan primer lezyon eksizyonla
veya elektrokoterle ç>kar>lm>fl olabilir.
416
20
PR
Dennis A. Casciato
Çeviri: Dr. Tunç Güler