2. Primer kanser metastaz yapt>ktan sonra spontan regresyona u¤ram>fl olabilir.
3. Primer tümör otopside bile tespit edilemeyecek kadar küçük olabilir.
4. Metastaz>n yayg>nl>¤>ndan dolay> veya atipik yay>l>m paterni nedeniyle primer bölge gizli
kalm>fl olabilir.
II. TANI VE H
A. Biyopsi al>nmas> ilk yap>lacak ifllem olmal>d>r. Biyopsi öncesi patolog hastal>¤>n primeri-
nin bilinmedi¤i konusunda bilgilendirilmelidir çünkü bu hastalarda özel çal>flmalar>n planlan-
mas> gerekebilir.
1. Sadece boyun lenf nodlar>na metastaz> olan hastalar. fiüpheli servikal lenf
nodlar>na bafl-boyun bölgesinin tam tan>sal de¤erlendirmesi yap>lmadan eksizyonel biyop-
si yap>lmamal>d>r.(bak>n>z bölüm 7, bölüm 10) Yaklafl>k %35 hastada üst solunum ve sin-
dirim yollar>n>n muhtemel kürabl kanseri vard>r. Supraklavikular lenf nodlar> için durum
farkl> olup bu de¤erlendirme yerine direkt eksizyonel biyopsi yap>labilir.
2. fiüpheli metastatik kanseri olan di¤er hastalar özel kan ve radyolojik tetkik-
lerden önce en uygun yerden biyopsi yap>lmal>d>r. Histolojik bulgular tan> için yap>lacak ifl-
lemlere klavuzluk edecek önemli bilgiler verir. Metastatik kanserin biyopsiyle kan>tlanma-
s> için tek bir bölgeden yap>lmas> gereklidir. E¤er birden fazla alan>n tümörle tutuldu¤un-
dan flüpheleniliyorsa ve görüntüleme yöntemleri arac>l>¤>yla gösterilmiflse biyopsi bölgesi-
nin en az morbiditesi olan bölge olarak seçilmesi önerilir (örne¤in palpe edilebilen perife-
rik lenf nodu, lökoeritroblastik kan tablosu oldu¤unda kemik ili¤i, efüzyonlardan sitoloji
veya flüpheli deri lezyonlar>). Biyopsi örne¤i immünoperoksidaz analizi yap>labilecek fik-
sasyon s>v>s>na konmal>d>r.
B. Patolo¤un rolü Özellikle PBM'li olgularda patologla klinisyen yak>n dialog içinde olmal>-
d>r. Morfolojik ip uçlar> muhtemel orijin bölgelerini iflaret eder ve incelemenin s>ras>n> direkt
etkiler.
1. Histopatolojik problemler
a. Az diferansiye tümörler Adenokarsinoma, karsinoma ve küçük hücreli neop-
lazmlar> kapsar ve >fl>k mikroskobu ile ayr>lamayabilirler.
b. Skuamöz metaplazi Bir çok adenokarsinom yanl>fl olarak skuamöz hücreli kanser
olarak raporlan>r.
c. Yayg>n fibrozis Skuamöz hücreli karsinom ve meme adenokarsinomunun s>k bir
sekelidir ve alttaki maligniteyi maskeleyebilir.
d. Patolojinin k>s>tl> yönleri Patologlar patolojik örnekten ancak %20 PBM olgusun-
da primer bölgeyi belirleyebilirler. E¤er klinik bilgi verilirse (özellikle metastaz bölgele-
ri hakk>nda) do¤ruluk artar. Bununla birlikte tümörlerin histolojik görünümleri genel-
likle tümör orijini için yap>lan s>n>flamay> baflar>s>z k>lar.
Primeri Bilinmeyen Metastazlar
417
TABLO 20.1
Tümörlerin Yay>l>m fiekilleri
Etkilenen metastaz bölgesi
Karsinom tipi
Metastaz bölgesi
Primeri bilinen
PBM
Akci¤er
Kemik
30-50
5
Pankreas
Kemik
5-10
30
Prostat
Karaci¤er veya akci¤er
15
>50
PBM, primeri bilinmeyen metastazlar