I. BAfi VE BOYUN KANSERLER
Bafl ve boyun kanserleri; beyin, spinal kanal, kafa taban> ve genellikle cilt hariç klavikulaya kadar
tüm kafa yap>lar>ndan kaynaklanan heterojen bir grup malign tümörü kapsamaktad>r. Bu malign tü-
mörleri anlayabilmek için kanserlerin kaynakland>¤> oral kavite, orofarenks, hipofarenks, nasofa-
renks, larenks, nazal fossa, paranazal sinüsler, tiroid ve tükrük bezleri ve vermilion yüzeylerin ano-
tomik ay>r>m> gereklidir.
A. Epidemiyoloji ve etyoloji
1. konan tüm kan-
serlerin %3'ünü oluflturur. 2007 y>l>nda 45,500 yeni tan> konmufl oral kavite, farenks ve la-
renks kanserlerinin yaklafl>k 11,200'ü ölümle sonuçlanm>flt>r.
2. Etyoloji. Sigara içilmesi ve yüksek miktarda alkol tüketimi majör risk faktörleridir. Alan
kanserizasyonu oral ve farengial mukozan>n karsinojenlere uzun süre maruz kalmas> teme-
line dayanan bir görüfltür. Bir bafl boyun kanseri olan kiflilerde %20 oran>nda ikinci primer
bafl boyun kanseri geliflir.
B. Patoloji
1. Histoloji. Neredeyse oral kavite ve farenksin tüm kanserleri de¤iflik diferansiyasyonda
skuamöz hücreli karsinomdur. Adenoid kistik ve mukoepidermoid kanserler tükrük bezle-
rinden kaynaklan>rlar. Histolojik olarak papiller, foliküler büyük hücreli, Hürthle hücreli
karsinomalar ve lenfomalar gibi de¤iflik kanserler tiroid bezinden kaynaklan>r.
2. Metastazlar. Bafl ve boyunun primer kanserlerinin ço¤u komflu dokulara invazyon
yoluyla yay>l>r ve bölgesel lenf nodlar>na metastaz yaparlar. Uzak bölgelere metastaz na-
dirdir.
C. Tan>
1. S>k görülen semptom ve bulgular
a. A¤r>s>z kitle
b. A¤r>l> veya a¤r>s>z lokal ülserasyon
c. Kulak ve difllerde tekrarlayan a¤r>
d. A¤r>l> veya mekaniksel disfaji
e. Kelimeleri söylemede zorluk (dil) veya konuflma karakterinde de¤ifliklik (larenks, na-
zofarenks) gibi konuflmada de¤ifliklik
f. ses k>s>kl>¤>
g. Eriflkinde tek tarafl> tonsil büyümesi
h. tek tarafl> sinüzit
i. tek tarafl> burun kanams> veya t>kan>kl>¤>
j. Ço¤u kez seröz otit ile iliflkili tek tarafl> iflitme kayb>
k. Kraniyal sinir felçleri
2. Biyopsi ve görüntüleme. Bafl ve boyunun primer kanserleri mutlaka biyopsi ile bel-
gelendirilmelidir. Servikal lenf bezinde epidermoid karsinom tespit edildi¤inde ve fizik mu-
ayene ve görüntüleme yöntemleri ile primer tümör tespit edilememesi gibi baz> durumlar-
da Waldeyer halkas>ndan kör biyopsiler yap>lmas> uygundur. Kafa kaidesinden torasik gi-
rifle kadar manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve bilgisayarl> tomografi (BT), tümörün
7
141
BAfi VE BOYUN KANSERLER<
Robert G. Parker, Eric J. Sherman, Steve P. Lee,
Dale H. Rice ve Dennis A. Casciato
Çeviri: Dr. Burçin Budako¤lu