E¤er fliddetliyse, akut kan kayb>n>n bir kanama anemisine ne-
den olmas> beklenir; kronik kan kayb> ise genel olarak demir
eksikli¤i ile sonuçlan>r. Fakat rutin tam kan say>m> (TKS) hem
aneminin saptanmas> hem de tan>s> aç>s>ndan en duyarl> yön-
temdir. Bu nedenle anemiye klinik yaklafl>mda hem yatak ba-
fl>nda yap>lan de¤erlendirme hem de laboratuvar yöntemleri-
nin ak>lc> kullan>m> önem tafl>r.
hastan>n yafl>na ba¤l>d>r. Hafif anemiler kuvvet kayb>, kalp h>-
z>nda art>fl ve egzersiz dispnesi d>fl>nda pek semptoma yol aç-
mazlar. Bu, hemoglobin-oksijen disosiasyon e¤risinin bazal
durumda orta dereceli hemoglobin düflüfllerini kompanse
edebilme yetene¤ini yans>t>r. Ayr>ca, hemoglobin-oksijen di-
sosiasyon e¤risinin bir kez anemiyi kompanse etmek için kul-
lan>nca ihtiyac>n artt>¤> durumlara yan>t verme kapasitesini
yitirdi¤ini de gösterir.
nefes darl>¤>, zonklay>c> bafl a¤r>s> ve h>zl> yorulma efllik eder.
Genç bireylerde hemoglobin 7-8 g/dL'nin (hematokrit %20 -
25'in) alt>na inene kadar bu semptom ve belirtiler görülmez.
Fakat daha yafll> bireylerde, özellikle aterosklerotik kardiyo-
vasküler hastal>¤> olanlarda, orta dereceli anemiyle (hemog-
lobin: 10-12 g/dL) birlikte semptomlar meydana gelir. Bu
durumda angina ve klodikasyon gibi iskemik belirtilerde kö-
tüleflme görülebilir. Dahas>, anemi zeminde kalp hastal>¤>
bulunan yafll> bir bireyde kalp yetersizli¤i oluflumunu h>zlan-
d>rabilir.
malar> h>zla kompanse edebilmesine ra¤men, daha a¤>r bir
aneminin kardiyovasküler kompansasyonu zaman al>r. E¤er
anemi akut kan kayb> (hem eritrositlerin hem de plazma
hacminin azalmas> söz konusudur) sonucunda meydana gel-
miflse durum daha kötüleflir. Toplam kan hacminin azalma-
s> kardiyovasküler yan>t> tehlikeye atar. Akut kanama ane-
misi olan hastalar hem doku hipoksisi hem de akut dolafl>m
kollaps>n>n semptom ve belirtilerinin geliflmesi aç>s>ndan
risk alt>ndad>r. Bunun aksine, uzun zamand>r anemisi olan
hastalarda toplam kan hacmi zaman içerisinde genifller ve
bu bireyler anemiyi kalp at>m>n hacminin artmas> ve bölge-
sel kan ak>m>nda meydana gelen de¤ifliklikler sayesinde
kompanse ederler.
bir fikir verebilir. Devam eden bir kan kayb> bir hastan>n
anemisinin nedenine yönelik aç>k ve dramatik bir ipucudur.
Geriye dönük olarak çocukluk ça¤>na kadar takip edilebilen
bir anemi öyküsü kuvvetle kal>tsal bir bozuklu¤a, özellikle
de konjenital hemolitik anemiye, iflaret eder. Di¤er yönler-
den sa¤l>kl> bir bireyde aniden pansitopeni geliflmesi duru-
munda toksik kimyasallara mesleki veya çevresel maruziyet
lam>fl olma öyküsü sorgulanmal>d>r. Anemi veya pansitope-
ninin daha kademeli bir flekilde bafllamas> miyelolodisplaziyi
veya baflka bir kemik ili¤i bozuklu¤unu düflündürür. Irk da
önemli ipuçlar> sa¤layabilir, çünkü hemoglobinopatilerin ve
enzim eksikli¤iyle seyreden bozukluklar>n ço¤unda etnik kö-
ken önemli olabilir.
sü, geçmiflte yap>lan kan say>mlar>, beslenme al>flkanl>klar>,
alkol kullan>m> ve kilo kayb>, atefl ya da gece terlemesi gibi
kronik ya da akut hastal>k semptomlar> aç>s>ndan ayr>nt>l>
olarak sorgulanmal>d>rlar. Az say>da yak>nma baz> anemi
tiplerine özgüdür. Örne¤in, demir eksikli¤i olan eriflkin has-
talar buz yeme iste¤i duyabilirken, çocuklar kum ve toprak
yerken gözlenebilirler (pikofaji). B
den yak>nabilirler. Orak hücreli anemisi olan hastalarda ya-
flam boyu devam eden dönemsel kemik ve eklem a¤r>s> öy-
küsü mevcuttur.
d>r. Akut kan kayb> olan hastalarda hipovolemi ve hipoksi be-
lirtileri ortaya ç>kar. On iki saatten k>sa bir süre içerisinde kan
hacminin %30'dan fazlas>n>n kaybedilmesi normal venos-
pazm ve bölgesel kan ak>m>n>n yeniden yönlendirilmesi ile
kompanse edilemez. Bu tip hastalarda postüral hipotansiyon
ve egzersiz taflikardisi gibi hipovolemi belirtileri görülür. Akut
hacim kayb> toplam kan hacminin %40'>n> aflarsa hastada
anksiyete, konfüzyon, hava açl>¤>, terleme, istirahat taflikardi-
si ve supin pozisyonda bile mevcut olan hipotansiyon da da-
hil olmak üzere hipovolemik flokun tüm belirtileri ortaya ç>-
kar. Bu durumdaki hastalarda hipoksinin semptom ve belirti-
lerinin ortaya ç>k>fl> azalm>fl kan hacmi nedeniyle yaflamsal or-
gan perfüzyonunda meydana gelen azalman>n sonucu oldu¤u
kadar aneminin de yans>mas>d>r.
yon e¤risinin kaymas>, kalp debisinin artmas> ve kan ak>m>n>n
yeniden da¤>l>m> gibi etmenler taraf>ndan birlikte baflar>l>r
(fiekil 2-1). Fizik muayene ile kalp debisi ve kan ak>m>nda
meydana gelen de¤iflikliklerin tespit edilmesi mümkündür.
Böyle bir hastada daha güçlü bir apikal impuls, nab>z bas>n-
c>nda geniflleme ve egzersiz taflikardisi saptan>r. Kan türbü-
lans>n>n artmas>na ba¤l> olarak meydana gelen ak>m üfürüm-
leri s>kl>kla apekste veya sternum kenar>nda boyuna yans>yan
midsistolik veya holosistolik ak>m üfürümleri olarak duyula-
bilirler.
soluklu¤u aneminin güçlü göstergeleridir. Fakat deri rengi
koyu ciltli hastalarda veya belirgin vazokonstriksiyon ya da
vazodilatasyon bulunan bireylerde hemoglobin düzeyinin
daha az güvenilir bir ölçüsüdür. Nefrotik sendromlu ve mik-
södemli hastalarda görülene benzeyen belirgin bir ödem de
aneminin ortaya ç>kar>lmas>n> engelleyebilir. Hemoglobin