background image
bilmesi mümkün olmufltur. Böylece, miyeloid öncüller muh-
temelen mikroçevrelerinde bulunan de¤iflken büyüme faktö-
rü kar>fl>mlar>na yan>t verirler.
Bu büyüme faktörlerinin üretimindeki veya düzenlenme-
sindeki bozukluklar miyeloproliferatif hastal>klar>n gelifl-
mesine yol açarlar. Özellikle, kromozom 5'in uzun kolunda
GM-CSF, IL-3, M-CSF, M-CSF reseptörü (fms), IL-4, IL-5 ve
di¤erlerinin genlerinin bulundu¤u bir gen kümesi yer al>r. Bu
bölgenin delesyonlar> özgün nitelikli bir miyelodisplastik sen-
dromla (5q negatif sendromu) ile iliflkilidir (bkz. 9. Bölüm).
Ayr>ca, bu büyüme faktörleri tiroid, mide, akci¤er ve safra ke-
sesi kanserleri (GM-CSF); Hodgkin hastal>¤>; ve T-hücreli len-
fomalar (IL-5) gibi çeflitli malin hastal>klarda uygunsuz olarak
sal>nd>klar> zaman, lösemiyi taklit eden durumlara yol açabi-
lirler. Miyeloid büyüme faktörleri olgun hücrelerin ifllevlerini
de etkileyebilirler. Büyüme faktörlerinin klinik rolü bunun
iki kat> olarak düflünülebilir. Ço¤u durumda, bu faktörler 1
veya daha fazla miyeloid hücre alt tipinin ço¤almas>n> ve art-
mas>n> uyar>rlar. Ayr>ca, yine birço¤u miyeloid hücrelerin ifl-
levini etkileyerek, fagositozu, hücre hareketini ve patojenleri
öldürme yetisini art>rabilir veya azaltabilirler.
Granülosit Makrofaj Koloni Uyar>c> Faktör
GM-CSF, nötrofil, eozinofil ve monosit kolonilerinin üretimi-
ni uyaran 22-kDa a¤>rl>¤>nda bir moleküldür. Ayn> hücrelerin
say>s>n>n artmas>na neden olarak benzer bir klinik etkiye yol
açar. Ayr>ca olgun nötrofil, eozinofil ve monositlerin ifllevini
anlaml> oranda art>r>r ve enflamasyonun atefl ve halsizlik gibi
sistemik etkilerinden sorumlu oldu¤u izlenimini verir. GM-
CSF'nin periferik kan kök hücre toplamas> için öncül hücre-
leri periferiye do¤ru hareketlendirme konusunda etkin oldu-
¤u gösterilmifltir. GM-CSF; lenfositler, miyeloid hücrelerin
kendileri, endotel hücreleri ve fibroblastlar gibi çeflitli hücre
tipleri taraf>ndan üretilir. GM-CSF üretimi IL-1, tümör nekroz
faktör gibi enflamatuar sitokinler ve bakteri endotoksinleri ta-
raf>ndan uyar>l>r. GM-CSF megakaryosit koloni oluflumunun
uyar>lmas>nda rol oynayabilir ve eritropoetinle birlikte burst-
forming-unit-eritroid ço¤almas>n> teflvik eder.
GM-CSF'nin hücre yüzeyi reseptörleri, GM-CSF, G-CSF,
IL-3, IL-6, eritropoetin ve di¤erlerinin reseptörlerini kapsayan
bir akraba molekül süperailesine dahildir. GM-CSF söz konu-
su oldu¤unda, miyeloid hücrelerin ço¤unun (miyeloid löse-
miler dahil) reseptörü eksprese edece¤i ve molekülü ba¤lama
yetene¤ine sahip olduklar> aç>kt>r. GM-CSF'nin lösemi hücre-
lerinin otonom ço¤almas>n> art>ran olas> bir otokrin etkinli¤e
sahip oldu¤u ileri sürülmüfltür. Miyeloid öncül hücrelerin in
vitro GM-CSF duyarl>l>¤>, kronik juvenil miyelomonisitik
löseminin
ay>rt ettirici bir tan>sal özelli¤idir.
Granülosit Koloni Uyar>c> Faktör
G-CSF, kültür sistemlerinde granülosit kolonilerinin üretimi-
ni uyaran 19-20 kDa a¤>rl>¤>nda bir moleküldür ve endotel
hücreleri ve fibroblastlar gibi çeflitli hücre tipleri taraf>ndan
salg>lan>r. G-CSF klinik olarak granülosit üretimini uyar>r ve
K I S I M II
/
L Ö K O S < T B O Z U K L U K L A R I
196
Granülositler
GM-CSF / M-CSF
(CSF-1)
IL-1 / IL-2 / IL-3 /
IL-4 / IL-6 / IL-12
B
Hücreleri
T
Hücreleri
NK
Hücreleri
Eritrositler
Eozinofiller
BFU-E
CFU-Meg
Lenfosit
Öncül Hücresi
CFU-GEMM
Totipotent/Pluripotent
Kök Hücreler
CFU-GM
Bazofiller
Monositler
GM-CSF / G-CSF
ERúTROPOETúN
IL-6 / IL-11
/ TPO
GM-CSF / IL-3
SCF / IL-3 / FIt3L
Megakaryosit
fiEK
Kök hücre farkl>laflmas> ve büyüme faktörleri. Totipotent kök
hücreden yönlenmifl öncül hücrelere do¤ru olan merkezi farkl>laflma yolu
çeflitli interlökinler ve büyümek faktörleri taraf>ndan kontrol edilir. Eritro-
poetin d>fl>nda, bu faktörlerin hiçbiri bütünüyle tek bir hücre dizisine özgül
de¤ildir. Bu maddeler birbirleriyle etkileflirler ve fark>laflma yollar>n>n çeflitli
evrelerinde genifl etki gösterirler.
Miyeloblast
Büyük, yuvarlak çekirdek
nce kromatin
Bir veya daha fazla nükleol
Mavi sitoplazma- granül yok
Promiyelosit
Sitoplazmada ve çekirde
in üzerinde
azurofilik granüller
Miyelosit
Çekirdek yuvarlak veya oval
Kromatin daha kaba
Nükleoller görülmez
Azurofilik granül az
Sitoplazmada ufak, pembe özgül granüller
Metamiyelosit
(band)
Çekirdek tasarlanmÈ
Kaba kromatin
YalnÈzca özgül granüller
Nötrofil
(Granülosit)
Segmentli çekirdek
Küme olu
turan kromatin
Pembe sitoplazma
fiEK
Nötrofil farkl>laflma s>ras> ve morfolojisi. Nötrofiller morfo-
lojileri yard>m>yla birbirinden kolayca ay>rt edilebilen çeflitli farkl>laflma evre-
lerinden geçerler. Normal ve anormal kemik ili¤inde ara evreler s>k görül-
mesine ra¤men, granüllerin boyanma özelliklerindeki, çekirdek biçimindeki
ve kromatin kal>b>ndaki farkl>klara dayan>larak ay>rt edilebilirler.