hematoloji Page 25

Akut kan kayb> kan hacmini ve dokulara oksijen teminini
do¤rudan etkiler. Ani ve a¤>r bir kanama hipovolemik floka,
kardiyovasküler yetersizli¤e ve ölüme neden olabilir. Kan
kayb> daha kademeli ise, hemoglobin düzeyi yaflamsal organ-
lara oksijen temini bozulacak kadar azalabilir. Kronik kan
kayb> demir depolar>n>n boflalmas>na ve demir eksikli¤i ane-
misine neden olabilir. O yüzden, kan kayb>na ba¤l> bir ane-
minin tan>s> ve tedavisi, kan kayb>n>n nedeninin, miktar>n>n,
h>z>n>n ve hastan>n hacim kayb>n> ve anemiyi kompanse ede-
bilme kapasitesinin de¤erlendirilmesini gerektirir.

KAN KAYBINA NORMAL YANIT

Akut kanaman>n kompansasyonu, hipovolemiyi karfl>lamaya
yönelik iyi bir kardiyovasküler sistem yan>t>n> ve eritrosit küt-
lesinin azalmas>n> karfl>lamaya yönelik bir eritropoez yan>t>n>
gerektirir.

Kardiyovasküler Yan>t

Normal bir insan toplam kan hacminin %20'sine kadar
olan kan kay>plar>n> kolayca tolere eder (Tablo 10-1). Bu,
kan ak>m>n>n yeniden da¤>l>m> sa¤lanarak, esas olarak venöz
kan havuzu bir refleks venospazmla küçültülerek, baflar>l>r.
A¤r>, atefl ve vazovagal yan>t bu normal kompansasyon meka-
nizmas>n> engelleyebilir. Bunun en iyi örne¤i, a¤r>l> bir yara-
lanma ya da akut kan kayb>n>n neden oldu¤u anksiyeteye va-
zovagal senkopla tepki verilmesidir.

Akut kan kayb> toplam kan hacminin %20'inden fazla ise

(vücut a¤>rl>¤> 70 kg ve tahmini kan hacmi 5,000 mL olan bir
eriflkinde 1,000 mL'den fazla kan kayb>) venospazm kan hac-
mindeki azalmay> tek bafl>na kompanse edemez. Bu bireyler ya-
tar pozisyonda kalmak isterler ve oturur duruma getirildiklerin-
de veya aya¤a kald>r>ld>klar>nda kan bas>nc>nda postüral bir dü-
flüfl meydana gelebilir. Ayn> zamanda egzersizle taflikardi de orta-
ya ç>kar. Kan kayb> kan hacminin %30'undan fazlaysa (1,500

KAN KAYBINA BA/LI

ANEM

irmi yedi yafl>ndaki bir erkek hasta sa¤ uylu¤unun
elektrikli testere ile kesilmesi sonucunda ciddi mik-

tarda kan kaybetmifl ve ambulansla acil birimine getiril-
mifltir. Acil t>p teknisyenleri hastaneye ulaflmadan önce
yaran>n üzerine bas>nçl> pansuman uygulam>fl ve h>zl> bir
serum fizyolojik infüzyonuna bafllam>fl ve kan bas>nc>n>
110/60 mmHg, nabz> 120/dak ve solunum say>s>n> 22/dak
olarak saptam>flt>r.

Muayene s>ras>nda hastan>n soluk ve endifleli görün-

dü¤ü, h>zl> nefes ald>¤>, fakat uyan>k durumda oldu¤u ve
sorulara yan>t verebildi¤i görülmüfltür. Herhangi bir has-
tal>k öyküsü ve baca¤> d>fl>nda bir yaras> yoktur. Yatar du-
rumda iken kan bas>nc> 100/55 mmHg, nab>z 130/dak ve
solunum say>s> 24/dak bulunmufltur. Oturur duruma ge-
tirildi¤inde kan bas>nc> 60/40 mmHg'e düflmüfl ve hasta
bay>lacak gibi hissetmifltir.

larak tam kan say>m>, koagü-

lasyon profili, acil tetkikler ve 4 ünite kan transfüzyonu
yapmak üzere çapraz karfl>laflt>rma için kan al>nm>flt>r.
Maksimum h>zla Ringer laktat infüze edilen hastan>n ya-
flamsal belirtileri devaml> olarak takip edilmifltir. Cerrahi
konsultasyonu istenmifltir.

Sorular

· Hastan>n görünümüne ve yaflamsal belirtilerine göre

ne kadar kan kaybetmifl oldu¤unu tahmin ediyorsu-
nuz?

· Bu kayb> yerine koymak için ne kadar Ringer laktat/

elektrolit solüsyonu, hangi h>zla infüze edilmelidir?

· Bu hasta acil O Rh (-) kan transfüzyonu aday> m>d>r?

O L G U S U N U M U

1. Bölüm