oksijen dolafl>mda bulunan olgun eritrosit (k>rm>z> kan hüc- resi) kütlesi taraf>ndan sa¤lan>r. Dolafl>mdaki eritrosit toplulu- ¤u humoral ve hücresel büyüme faktörlerinin kontrolü alt>n- da kemik ili¤indeki eritroid öncül hücreler taraf>ndan devam- l> olarak yenilenir. Bu normal eritropoez döngüsü özenle dü- zenlenen bir süreçtir. Böbrekte bulunan ve dokular için mev- cut olan oksijen miktar>ndaki çok küçük de¤ifliklikleri tespit edebilen oksijen sensörleri eritropoetin salg>lamak suretiyle eritropoezi dokular>n gereksinimine göre ayarlayabilme yeti- sine sahiptirler. Böylece normal eritropoez en iyi, eritrosit yap>s>, ifllevi ve yap>m> ile y>k>m>n>n dahil oldu¤u bafll>ca bile- flenleri, eritroid kemik ili¤inin yeni eritrosit üretebilme kapa- sitesi ve büyüme faktörlerince düzenlenlenifli ile tan>mlan>r. (fiekil 1-1). Dinlenme halindeki eritrosit ortalama çap> 8 m, kal>nl>¤> 2 m ve hacmi 90 fL olan bikonkav bir disk fleklin- dedir. Çekirde¤i ve mitokondrisi yoktur, içeri¤inin %33'ü tek bir proteinden, hemoglobinden, meydana gelir. dirgenmifl bir durumda tutmay>, uygun miktarda 2,3-difos- fogliserat (2,3-DPG) sa¤lamay> ve membran ifllevini destekle- mek üzere adenozin trifosfat (ATP) üretmeyi hedefleyen glu- koz metabolizmas> taraf>ndan karfl>lan>r. Nükleusu ve protein metabolizma yolu olmayan hücrenin 100-120 gün ile s>n>rl> bir ömrü vard>r. Fakat eriflkin eritrositinin ifllevini mükemmel bir biçimde gerçeklefltirmesini sa¤layan benzersiz yap>s> ona mikrodamarlar boyunca ilerlerken maksimum esneklik sa¤lar ölçüde membran> taraf>ndan sa¤lan>r. Bu membran>n yap>s> fiekil 1-3'de gösterilmifltir. Membran, s>k>ca paketlenmifl fos- folipid moleküllerinden meydana gelen, sadece iki molekül kal>nl>¤>nda bir lipid k>l>f>d>r. Devaml> hareket halinde olan çeflitli yüzey lipidleri önemli fizyolojik ifllevleri olan mikro- alanlar ya da "sallar" olufltururlar. Membran>n d>fl yüzü fosfa- tidilkolin, sfingomyelin ve glikolipidden zengin olup, iç taba- ka büyük ölçüde fosfatidilserin, fosfatidiletanolamin ve fosfa- tidilinositol içerir. Bu asimetri, fosfatidilserin ve etanolamini d>fl membrandan h>zla iç membrana tafl>yan ATP ba¤>ml> bir aminofosfolipid translokaz> olan flippaz enzimi taraf>ndan sürdürülür. skramblaz membran fosfolipidlerinin da¤>l>m>n> bozarak fos- fatidilserinin yeniden hücre yüzeyine yerleflmesine ve bunun sonucunda da hücre yüzeyinin trombojenik potansiyelinin artmas>na neden olabilir. Daha da önemlisi, eritrosit hücresi- nin yüzeyinde afl>r> miktarda fosfatidilserin birikmesi hücre- nin yafllanmas>nda ve makrofajlar taraf>ndan tahrip edilme- sinde rol oynar. nin düzenlenmesinin de¤iflmesi ile sonuçlanabilir. Bu duru- mun yaratt>¤> etki, ayr>nt>l> bir antioksidan sistemi ve fosfoli- pidlerin ATP'ye ba¤>ml> bir süreç yard>m>yla plazma asitleri kullan>larak yenilenmesi sayesinde giderilebilir. Eritrositlerin hücre membran>n>n yaklafl>k %50'si plazmadaki esterleflme- mifl kolesterol ile denge halinde bulunan kolesterolden mey- |