background image
Yafllanma süreci hematopoetik sistemde hemen göze çarpma-
yabilen de¤iflikliklerle birliktedir. Böbrekler veya üreme sis-
temlerinden farkl> olarak, birincil hematopoetik kök hücre
yetersizli¤i çok nadirdir. Yafll>larda yaln>zca ba¤>fl>kl>k sistemi-
nin yeterlili¤inde öngörülebilir bir azalma meydana gelir
(bkz. 20. ve 21. Bölümler). Bununla birlikte, geçen her on y>l-
l>k dönemle birlikte anemi, miyelodisplastik bozukluk ve
trombotik olay (bkz. 36. Bölüm) insidans>n>n giderek artt>¤>
gözlemlenir. Bu, ço¤u çevresel, dolay>s>yla da geri dönüfllü
olan birçok faktörün efl yönlü etkisinin sonucudur.
G
KÖK HÜCRELER VE YAfiLANMA
SÜREC<
Hematopoetik kök hücreler embryonik geliflimin erken dö-
neminde ortaya ç>karlar ve fetal karaci¤er, dalak ve timusda
yaflad>ktan sonra kemik ili¤i ve lenf dü¤ümlerine yerleflirler.
Fetal hematopoetik kök hücreler, ço¤alma oran>, farkl>laflma,
hücre yüzeyi belirteçleri ve düzenleyici kontrol aç>s>ndan erifl-
kin hematopoetik kök hücrelerinden farkl>d>r. Eriflkin kök
hücrelerinin ço¤u hücre bölünmesinin G0 faz>nda olmas>na
ra¤men, kendi kendilerini yenileme yetisine sahiptirler ve çe-
flitli olgun kan hücre dizilerinin nüfusunun yeniden olufltu-
rulmas>n>n sa¤lanmas> için devaml> yüksek düzeyde farkl>lafl-
ma gerekmesine ra¤men, say>lar>n>n kademeli olarak artt>¤>
izlenimini verirler. Gerçekten de, fare modelleri ile gerçeklefl-
tirilen deneylerde yafllanan farelerde eriflkin hematopoetik
kök hücre say>s>n>n 2 kat artt>¤> görülmüfltür. Bundan baflka,
seri transplant çal>flmalar>nda da gösterildi¤i gibi, bu eriflkin
hematopoetik kök hücreler, 15-50 yaflam süresi boyunca ke-
mik ili¤i içeri¤inin yeniden oluflturulmas>n> sa¤layabilirler.
Yafllanma sürecinin zemininde yatan mekanizmalar iyi ay-
d>nlat>lamam>fl olmas>na ra¤men, eriflkin hematopoetik kök
hücreler yafllan>rlar.
Yafllanma sürecinde rol oynayan faktör-
ler olarak, telomer uzunlu¤u, DNA metilasyonu, reaktif oksi-
jen türlerine maruziyet ve birikmifl DNA hasar> öne sürülmüfl-
YAfiLILARDA
ANEM<
12
Y
etmifl yedi yafl>nda bir kad>n ailesi taraf>ndan, giderek
artan zay>fl>k, unutkanl>k, ba¤>ms>z yaflama ve öz-ba-
k>m güçlü¤ü aç>s>ndan de¤erlendirilmesi için bir geriatri
merkezine getirilmifltir. En az iki kez düflmüfl ve son üç
ay içinde 7 kilo vermifltir. Tam kan incelemelerinde flu
sonuçlar al>nm>flt>r:
Tam kan say>m>: Hematokrit - %33/Hemoglobin - 11 g/dL
MCV - 96 fL MCH - 34 pg
MCHC - 33 g/dL
RDW-CV - %14
Lökosit say>s> - 5,100/L
Trombosit say>s> - 130,000/L
Retikülosit say>m - %1.5
Retikülosit indeksi - ~1
·
KAN YAYMASI MORFOLOJ
Genel olarak, normositik, normokrom eritrositler ve
hafif anizositoz. Polikromazi yoktur; lökosit ve trombo-
sit morfolojisi normaldir. Lenfosit say>s> azalm>flt>r, fakat
morfolojisi normaldir.
Sorular
· Bu hasta anemik midir, yoksa yafl>na göre normal da-
¤>l>m aral>¤>nda m> yer almaktad>r?
· E¤er ileri inceleme gerekliyse, hangi laboratuvar tet-
kikleri eklenmelidir?
O L G U S U N U M U
·
1. Bölüm