background image
Normal bir konak savunmas> için normal bir miyelopoez var-
l>¤> zorunludur. Bu süreç düzenli bir flekilde yeni miyeloid
hücre (nötrofil, eozinofil ve bazofil granülositler, monosit ve
makrofajlar) üretilmesini kapsar. Hücre ço¤almas> ve ifllevi
çeflitli büyüme faktörleri taraf>ndan kontrol edilir. Böylece
normal miyelopoezin anlafl>labilmesi için ayr> yar> hücrelerin
özelliklerinin ve hastal>k durumlar>nda verdikleri yan>tlar>n
bilinmesi gerekir.
G
M
Miyeloid hücreler koloni oluflturan birim granülosit, mono-
sit
(colony forming unit-granulocyte, monocyte [CFU-GM])
ad> verilen ortak bir öncül hücreyi paylafl>rlar. Bu hücre miye-
loid, megakaryositik ve lenfoid dizileri meydana getirebilme
yetisine sahip olan daha önceki öncüllerden ve nihayetinde de
tüm hematopoetik hücre serilerine farkl>laflma yetene¤ine sa-
hip olan multipotent kök hücresinden türer (fiekil 16-1).
CFU-GM'nin soyu granülositlere veya monosit ve makrofajla-
ra do¤ru farkl>laflabilir. Miyeloid hücre dizilerinin daha geç
evreleri iyi bilinen bir morfolojik kal>ba göre de¤erlendirilir
(fiekil 16-2).
G
M
CFU-GM'nin farkl>laflmas>n> etkiledi¤i bilinen çeflitli miyeloid
büyüme faktörleri fiekil 16-1'de gösterilmifltir. Bu büyüme
faktörleri sitokin (IL-3, IL-5 ve granülosit-makrofaj koloni-
stimule eden faktör [GM-CSF]) reseptör süper ailesinin mem-
bran reseptörleriyle etkileflirler. Bu reseptörler ortak bir
zin-
cirini paylafl>rlar, bu da söz konusu sitokinlerin uyar>s>yla or-
taya ç>kan yan>tlar>n neden örtüfltü¤ünü aç>klar. Onlar özgül
bir tirozin kinaz etkinli¤ine sahip de¤ildir. Ligand ba¤lama
konusuna gelince, ortak
zinciri ve özgül zinciri dimerle-
flir ve hücre farkl>laflmas>yla iliflkili genlerin ekspresyonunu
kontrol eden öncül hücre transkripsiyon faktörü proteinle-
ri Jak-STAT, RAS, NF-
B ve PI3-kinaz'> tetikleyebilirler.
Böylece bir öncül hücrenin özgün bir farkl>laflma yolunda
ilerleyebilmesi için, bir büyüme faktörü taraf>ndan etkinleflti-
rilmesi durumunda geriye dönerek o yol için gereken gen ai-
lesini etkinlefltirebilecek 1 veya daha fazla transkripsiyon fak-
törünü eksprese etmesi gerekir.
Hücre farkl>laflmas> ve büyüme faktörü yan>t>nda kemik
ili¤inin mikroçevresi de (stroma hücreleri) önemli rol oy-
nar. Fakat günümüzde kemik ili¤i yap>s>n> incelemek için
kullan>lan yöntemler bu karfl>l>kl> iliflkilerin ayd>nlat>lmas>n>
sa¤lamak için henüz fazlaca yetersizdirler. Yine de, anemiye
verilen eritropoez yan>t>nda oldu¤u gibi, enfeksiyona yan>t
olarak gerçekleflen miyeloid hücre üretiminin tan>mlanabilir
s>n>rlar> vard>r. Bask>n olarak yaln>zca bir tek büyüme düzen-
leyici hormon eritropoetinin bulundu¤u eritroid dizideki du-
rumdan farkl> olarak, miyeloid büyüme faktörleri yaln>zca ba-
sit bir düzenleyici geribildirim çemberinin varl>¤>ndan ibaret
olmayan daha karmafl>k etkileflimler gösterebilirler.
Miyeloid büyüme faktörleri ile ilgili çal>flmalarda tek veya
çok say>da faktör, öncül hücrelerin eflit bir büyüme faktörü
konsantrasyonuna maruz kalmalar>n>n sa¤lanabilmesi için çö-
zünebilir bir formda kullan>lm>flt>r. Bunun, söz konusu mad-
delerin fizyolojik etki gösterme flekli olmamas> olas>d>r. Onla-
r>n bafll>ca ifllevleri, öncelikle hücre yüzeyleriyle etkileflmele-
ri ve nadiren çözünür formda bulunmalar> nedeniyle, daha
çok bölgesel mikroçevreye s>n>rl> olabilir
. Plazmadaki dü-
flük büyüme faktörü düzeylerini saptayabilen yeni immu-
nolojik testlerin
gelifltirilmesiyle birlikte, granülosit koloni
uyar>c> faktör (G-CSF), GM-CSF ve monosit koloni uyar>c>
faktör (M-CSF veya CSF-1) düzeylerinde enfeksiyona veya
enflamasyona yan>t olarak meydana gelen art>fllar>n gösterile-
NORMAL
M
16
II. KISIM
Lökosit Bozukluklar>