background image
Porfiriler, hem biyosentezinin, porfirin öncüllerinin afl>r> üre-
timine neden olan kal>tsal bozukluklar> sonucunda ortaya ç>-
karlar. Fazla üretilen porfirin tipine ba¤l> olarak, hastalarda
a¤>r bir fotosensitivite, sinir hasar>, karaci¤er hastal>¤> ve ane-
mi ortaya ç>kabilir. Bu hastal>klar>n tan>s>, hekimin onlar>n
varl>¤>ndan kuflku duymas>n> ve laboratuvar olanaklar>n> kul-
lanma konusunda yetenekli olmas>n> gerektirir. Kesin tan> ko-
yulmas> önemlidir, çünkü bu bozukluklar>n baz>lar> art>k et-
kili bir flekilde tedavi edilebilmektedir.
G
NORMAL PORF
Normal hem biyosentez yolu fiekil 14-1'de gösterilmifltir. ad>m, glisin ve süksinil-CoA'n>n
-aminolevulinik asit (-
ALA) oluflturma üzere birleflmesidir ve bu ad>m> bir mitokon-
dri enzimi olan ALA-sentaz katalize eder. Bu, bir kofaktör ge-
rektiren (bu reaksiyonda piridoksal fosfat [B6 vitamini]) tek
enzimatik ad>md>r.
Sonraki ad>mlarda porfobilinojen, üroporfirinojen III ve
koproporfirinojen III oluflur ve bu reaksiyonlar sitozol enzim-
leri taraf>ndan katalize edilir. Sentez yolunun son üç ad>m>
mitokondriyal enzimlere (koproporfirinojen oksidaz, proto-
porfirinojen oksidaz ve ferroflelataz) ba¤>ml>d>r. Demirin pro-
toporfirin IX'a flelasyonu yeterli demir teminine ba¤>ml>d>r;
demir eksikli¤i olan hastalar>n eritrositlerinde fazla miktarda
protoporfirin birikir.
Porfirin sentezi, ALA-sentaz aktivitesi ve son ürün olan
hem taraf>ndan düzenlenir. Mitokondrilerde ALA-sentaz
PORF
METABOL
BOZUKLUKLARI
14
K
>rk befl yafl>ndaki bir boyac> birkaç haftad>r kötüleflen
kar>n a¤r>s>, bafl a¤r>s> ve uykusuzluk yak>nmalar> ol-
du¤unu ve boya f>rças>n> kavramakta zorluk çekti¤ini ifa-
de etmektedir. Sigara kullan>m>, alkolizm ve reaktif dep-
resyon öyküsü vard>r. Yaflamsal belirtiler: KB: 165/95
mmHg; Nab>z: 84 vuru/dak.; Solunum say>s>: 16/dak'd>r.
Difletleri grimsi renk alm>fl olan hastada reboundun efllik
etmedi¤i yayg>n bir abdominal hassasiyet ve el bile¤i eks-
tansör kaslar>nda bilateral 2+ zay>fl>k saptanm>flt>r.
Tam kan say>m>: Hematokrit - %36/Hemoglobin - 12 g/dL
MCV - 87 fL MCH - 30 pg MCHC - 31 g/dL
RDW-CV - %12
Lökosit say>s> - 6,500/L
Trombosit say>s> - 160,000/L
Retikülosit say>m> - %4
Retikülosit indeksi - 1.5-2
·
YAYMA MORFOLOJ
Normositer, normokrom hücreler, az say>da hipokrom
hücre, flüpheli noktalanma gösteren seyrek "shift cell".
Lökosit ve trombosit morfolojisi normal.
Sorular
·
Bu klinik tablo ve kan tablosu hangi hastal>klar> akla
getirir?
·
Tan>n>n do¤rulanmas> için baflka hangi tetkikler isten-
melidir?
O L G U S U N U M U
·
1. Bölüm