binin molekül yap>s>n>n ve ifllevinin bozulmas>yla sonuçla-
n>rlar.
nu tutan hidrofobik ceplere sahip helikal bir yap> oluflturur-
lar.
yap> hemoglobin ifllevi için zorunludur.
karars>z hale getirebilir. Bu durumun en s>k rastlanan klinik
örne¤i orak hücre hastal>¤>d>r (hemoglobin S-
"valin"in almas> bu molekülün çözünürlü¤ünde dramatik bir
de¤iflime yol açar. Oksijensiz durumdaki hemoglobin S, po-
limerize olup ip fleklinde s>ralanan k>vr>ml> lifler meydana
getirir ve eritrositleri deforme ederek karakteristik orak flek-
lini almalar>na yol açar. Baflka bölgelerde meydana gelen
aminoasit de¤ifliklikleri hemoglobin molekülünün solunum-
sal hareketini bozarak hemoglobinin oksijene affinitesini ar-
t>r>r veya azalt>rlar.
dir ve geri kalan kalanlar>n ço¤u hemoglobinin oksijene affi-
nitesini de¤ifltirir veya fiziksel olarak karars>z bir molekül
oluflmas>na yol açar. Bu ikinci durum s>kl>kla hafif bir hemo-
meydana gelen de¤ifliklikler anemiye veya polisitemiye neden
olabilirler. Morfolojik olarak tan>mlanabilen benzersiz yap>sal
de¤iflikliklere neden olan aminoasit yer de¤iflikliklerinin say>-
s> azd>r. Klinik olarak en önemlileri hemoglobin S ve C'dir.
¤un a¤>rl>¤>na ve onun hemoglobin yap>s> ve ifllevi üzerindeki
etkisine ba¤l>d>r. Heterozigot hastalarda hastal>k bulunmaya-
bilir veya çok hafif olabilir; bu bireyler s>kl>kla rutin tarama-
larda saptan>rlar. Buna karfl>l>k, baz> heterozigot ve ço¤u ho-
mozigot hastalarda orta dereceli veya a¤>r bir hemolitik anemi
veya -yüksek oksijen affiniteli bir hemoglobin söz konusuysa
eritrositoz görülebilir (Bkz. 13. Bölüm). En s>k rastlanan he-
moglobinopatiler (hemoglobin S, C, D ve E) homozigot veya
bileflik heterozigot formda olduklar>nda genel olarak a¤>r bir
hastal>¤a yol açarlar (Tablo 7-1).
formu, yaflam>n erken döneminde a¤>r bir hemolitik anemi
ve kemik ili¤i, dalak, böbrek ve merkezi sinir sistemi (MSS)
tutulumu ile seyreden bir vazooklüziv hastal>kla ortaya ç>-
kar. Çocuklardaki ilk yak>nmalar olan tekrarlay>c> a¤r>l>
krizler, araya giren hastal>klarla iliflkili olabilen veya olma-
yan derin yerleflimli kemik ve eklem a¤r>lar> fleklindedir.
S>klaflmalar> durumunda y>k>c> etkileri olabilen bu a¤r> atak-
lar> (ataklar>) hastalar>n malul duruma gelmesine ve a¤r> ke-
sicilere ba¤>ml> olmalar>na neden olabilirler. Organ hasarla-
r> erken çocukluk döneminde bafllar. Sonunda organ>n iflle-
vini tamamen yitirmesine yol açan dalak enfarktüsleri ya-
flam>n ilk on y>l>nda ortaya ç>karlar. Hastal>¤>n bafll>ca hedef-
lerinden biri de böbrek medullas>d>r. Böbrekler de¤iflmez
bir flekilde idrar> konsantre edebilme yetene¤ini kaybederler
ve hastalarda makroskopik hematüri ataklar> (ataklar>) orta-
ya ç>kabilir. Orak hücreli anemi hastalar>nda serebrovaskü-
Hemoglobin S/C
S/
Hemoglobin S/Lepore
Hemoglobin S/D
Hemoglobin S/O
Hemoglobin C tafl>y>c>l>¤>
Hemoglobin D tafl>y>c>l>¤>