background image
Klinik uygulamada kanama e¤ilimli veya afl>r> kanamal> hasta-
lara s>k rastlan>r. De¤erlendirme s>ras>nda hasta öyküsünün
ve fizik muayenenin bafll>ca unsurlar>n>n tespit edilmesi ve
bunlar>n laboratuvar sonuçlar> ve tedavi seçenekleri ile bütün-
lefltirilmesi gerekir. De¤erlendirme s>kl>kla baflka bir hastal>-
¤>n tan>s>n>n veya tedavisinin bir parças>n> (örn. cerrahi ifllem
s>ras>nda veya sonras>nda afl>r> kanamas> olan veya sistemik
bir hastal>¤>n bir parças> olarak koagülopati geliflen bir hasta)
oluflturur. O yüzden, kanama bozukluklar>na baflar>l> bir fle-
kilde tan> koyulabilmesi büyük ölçüde hasta bafl>nda klinis-
yen hekiminin yetene¤ine ba¤l>d>r.
G
KL
Baz> hastal>klarla kanama anomalileri aras>nda bir ba¤lant>
bulundu¤undan dolay>, hastan>n klinik durumu tan>ya yöne-
lik önemli bilgiler sa¤layabilir. Bu ba¤lant>lar> ayd>nlatabilme-
si için klinisyen hekiminin flu verileri toplamas> gerekir:
· Kim: Hastan>n yafl>, cinsiyeti, >rk> ve ailevi anormal kana-
ma öyküsüne iliflkin bilgiler önemlidir.
· Ne zaman: Herhangi bir hastal>kla, travmayla, cerrahi gi-
riflimle veya ilaç kullan>m> ile iliflki sorgulanmal>d>r. Ayr>-
ca, kanaman>n bafllama zaman> ve seyri ile ilgili ayr>nt>lar
da önemlidir.
· Nerede: Kanama bölgeleri (deri, mukus membranlar, gas-
trointestinal sistem, solid organ, eklem, kas) tespit edil-
melidir.
· Ne: Kanaman>n fiziksel özellikleri (özellikle petefliyal [ka-
piller] kanamalarla purpura, ekimoz ve hematom gibi da-
ha büyük damarlardan kaynaklanan kanamalar ay>rt edil-
melidir) tespit edilmelidir.
Bu verilere dayan>larak kanama bozuklu¤unun sebebi-
nin anlafl>lmas> mümkün olur. Hematolojik bir malinitesi
olan veya yüksek dozlu kemoterapi uygulanan hastalar a¤>r
trombositopeni ve mukozal kanama riski alt>ndad>r. Trombo-
sit ifllev bozukluklar> da mukozal kanamalara neden olabilir
(örn. edinsel von Willebrand hastal>¤> [vWH] ve esansiyel
trombositemi). Buna karfl>l>k, varfarin kullanan hastalarda K
vitaminine ba¤>ml> faktörlerin üretiminde bir bozukluk bu-
lunmas> beklenir. Karaci¤er hastal>¤> olan kiflilerde multifak-
töriyel bir eksiklik durumu ve bazen de fibrinojen yap>s>nda
ve ifllevinde bozukluk geliflme riski vard>r. Son olarak, a¤>r
sepsis bulunan hastalarda bütün p>ht>laflma faktörlerini etki-
leyen bir tüketim koagülopatisi geliflebilir.
Konjenital koagülopatilerin saptanmas> konusuna gelin-
ce, komplike eden herhangi bir hastal>¤>n ve antikoagülan ilaç
kullan>m>n>n söz konusu olmamas> hekimin dikkatini kal>-
t>msal bir bozuklu¤a çekebilir. Bu durumda, tan>ya götüren
bafll>ca ipuçlar> hastan>n yafl>, cinsiyeti, >rk>, aile öyküsü ve ka-
naman>n bafllang>c>na ve seyrine ait özelliklerdir.
G
LABORATUVAR
P>ht>laflma yolaklar>n>n de¤erlendirilmesini sa¤layan çeflitli
laboratuvar testleri vard>r. Bunlardan baz>lar> (örne¤in. trom-
bosit ifllevleri ile ilgili olanlar) bir hematologun uzmanl>¤>n> ve
bir referans laboratuvar>n>n varl>¤>n> gerektirirler. Di¤erleri ise
rutin laboratuvar ortam>nda yap>labilirler. Bir p>ht>laflma bo-
zuklu¤unu de¤erlendiren her hekimin rutin testleri kullanma-
y> bilmesi gerekir (Tablo 29-1). Bu testler trombosit say>s>, ka-
nama zaman> (KZ), tam kan trombosit fonksiyon analizi (pla-
telet function analysis- PFA), protrombin zaman> (PZ), aktive
parsiyel tromboplastin zaman> (aPTZ), trombin zaman> (TZ),
spesifik faktör ve faktör inhibitörü testleri (kar>flt>rma incele-
meleri dahil), fibrinojen konsantrasyonu ve y>k>m ürünleri ve
trombolizi düzenleyen proteinlerin (örn.
2
-antiplazmin) dü-
zeylerinin tayinidir.
Trombosit Say>s>
Optik veya impedans yöntemleri kullanan modern hücre sa-
y>m> cihazlar> çok düflük olsa bile trombosit say>s>n> do¤ru
olarak belirleyebilmektedir. Hücre say>m cihazlar> a¤>r trom-
KANAMA
BOZUKLUKLARINA
KL
29