I. ENDOKRHipotalamus, endokrin ve sinir sistemleri aras>ndaki majör ara ba¤lant>d>r. Üç nörotransmitter sera-
tonin, dopamin ve norepinefrin hipotalamik regüle edici faktörlerin sekresyonunda önemli etki gös-
terir. Adenohipofiz fonksiyonlar>n> düzenleyen peptid hormonlar> üreten nöronlar>n aktivitelerini sti-
müle veya inhibe etmek için endokrin hipotalamusun hipofizyotrofik bölgesinde etki ederler. Psikiyat-
rik bozukluklar>n ilaç tedavisi, ciddi emosyonel rahats>zl>k ve derin malnütrisyon, endokrin hipotala-
mus fonksiyonlar>n> belirgin olarak bozabilir.
II. ANOREKS
A. Klinik özellikler
1. Yeme al>flkanl>¤> ve davran>flsal bozukluk belirgin kilo kayb>na neden olur.
2. Karakteristik psikopatoloji, fliflmanlama korkusudur. Kalorileri yakmak ve kilo kayb> için
planl> olarak afl>r> egzersizle birlikte olan afl>r> aktivite görülür. Tipik olarak aktivite tek ba-
fl>na, güçlü obsesif karakterle, düzenli ve sabit aral>klarla yap>l>r.
3. Karakteristik endokrin bozukluk; kad>nlarda amenore, erkeklerde ise seksüel güç ve ilgi
kayb>d>r.
4. Ortaya ç>kan anoreksiye ra¤men, ço¤u hasta gerçek ifltah kayb>ndan flikayetçi olmaz.
5. Boflaltma davran>fllar> (purging behaviors). G>da k>s>tlamas>na ek olarak baz> anoreksi has-
talar> daha fazla kilo kayb> için kusma, laksatifler ve diüretikleri kullan>rlar. Ortaya ç>kan
hipokalemi kardiyak arreste yol açabilir. Bu durumla iliflkili dikkate de¤er oranda mortali-
te nedenidir.
B. nlar, 12-30 yafl aras>nda olan bütün vakalar>n ~%95'ini oluflturur. Bozukluk
ço¤unlukla endüstrileflmifl, geliflmifl ülkelerde görülür. Bu bozuklu¤un oluflumunda sosyokül-
türel faktörler önemli bir rol oynar. Bu yeme bozuklu¤u geliflimi için mankenler ve balerinler,
di¤er profesyonel gruplardan daha fazla risk alt>ndad>rlar.
C. Endokrin bozukluklar. Hipogonadotropik hipogonadizmin ortaya ç>k>fl flekilleri:
1. Sekonder amenore.
2. Prepubertal erkekler ve k>zlarda seksüel maturasyonun geliflmemesi.
3. Kemik formasyonu için kritik bir dönemde yeterli östrojen olmamas> sonucu oluflabilen os-
teoporoz ve patolojik fraktürler.
4. Tiroid anormallikleri. Di¤er açl>k durumlar>nda oldu¤u gibi, normalde tiroksin (T4)'in tri-
iyodotironin (T3)'e dönüflümünü sa¤layan T4 deiyodinaz inhibisyonu nedeni ile T3 genel-
likle azalm>flt>r.
D. Tan>. Kendilerinin normal olduklar>n> savunan yar> açl>k durumunda olan hastalar zamanla
yard>ma muhtaç hale gelirler. Yavafl ilerleyen progresif açl>k nedeni ile afl>r> zay>flama artar. Hi-
pokalemi, laksatif ve diüretik suistimalini ya da bilinçli kusmay> akla getirir.
E. Ay>r>c> tan>. Hastan>n kötüleflene kadar sa¤l>¤>n>n bozuldu¤unu inkar etti¤i psikolojik patern
organik bozuklu¤u olan hastalarda görülmez. Bu özellik, di¤er psikolojik ve medikal hastal>¤>
olan hastalardan bu durumu ay>r>r. Bazen ciddi emosyonel üzüntünün takip etti¤i sekonder
128
11
PSENDOKR
Calvin Ezrin
Çeviri: Dr. Yusuf Bozkufl