G
ebelik dönemindeki endokrin hastal>klar, sadece gebeli¤in annedeki seyrini komplike edebilecek-
lerinden de¤il, ayn> zamanda fetal büyüme ve geliflmeyi etkileyebilme ihtimalleri ile, hekimin karfl>s>-
na bir problem olarak ç>kar. Bu hastal>klar>n kontrolü için bir tak>m yaklafl>m> zorunludur; kad>n do-
¤um, endokrinolog ve anestezi uzman>n>n yak>n iflbirli¤i hastaya en iyi maternal ve neonatal sonuçla-
r> sa¤layacakt>r.
Hipofiz bezi gebelik s>ras>nda prolaktin (PRL) üreticileri olan laktotrof hücrelerin hiperplazisi se-
bebiyle büyür; yine de büyüme patolojik süreç yoksa klinik bulguya yol açmaz.
A. Ön Hipofizer yetmezlik. Ön hipofizer yetmezlik hastalar>n yaklafl>k %80'inde hipofiz tü-
mörünün, %13'ünde hipofiz d>fl> hastal>¤>n, %1'inde sarkoidozun, %0,5'inde Sheehan sendro-
munun sonucudur.
Sheehan sendromu veya postpartum pituiter nekroz do¤um s>ras>nda veya do-
¤umdan birkaç saat sonra olan ciddi kan kayb> sonucu geliflir. Baz> hastalarda, hipotansiyon,
hipoglisemi ve flokla kendini gösteren adrenal yetmezlik ilk tablo olur, ancak ço¤u hastada, ifl-
tahs>zl>k ve kusma, letarji, güçsüzlük, kilo kayb>, do¤um sonras> emzirememe, amenore, pubik
ve aksiller k>llar>n kayb> veya sezeryan sonras> pubik k>llar>n tekrar uzamamas> gibi, daha ya-
vafl seyir ortaya ç>kar.
K>smi hipofizer yetmezlik nadir de¤ildir. De¤iflik nedenlere ba¤l> pituiter apopleksi hikaye-
si olan hastalar>n ön hipofiz ifllevlerinin gözden geçirildi¤i bir derlemede büyüme hormonu
(GH) eksikli¤i hastalar>n neredeyse %90'>nda tespit edilmifltir, %66's>nda ACTH eksikli¤i,
%42'sinde tiroid stimule eden hormon (TSH) eksikli¤ine ba¤l> hipotiroidi, %65'inde hipogona-
dizm saptanm>flt>r ve diabetes insipidus (DI) <%5 bulunmufltur.
Ön hipofizer yetmezlik do¤umla iliflkisiz bir flekilde ilk olarak gebelik s>ras>nda da oluflabi-
lir. Klinik tablo etyoloji, bezin akut genifllemesi sonucu ortaya ç>kan lokal belirti ve bulgular ya
X
709
Klinik Endokrinolojide
Özel Konular
50
GEBEL
Jorge H. Mestman
Çeviri: Dr.