olan, multiple endokrin neoplazi (MEN) terimi; multiple endokrin anomaliler, neoplazm-
lar (s>kl>kla malign) ve s>kl>kla di¤er iliflkili doku displazileriyle ortaya ç>kan familyal hastal>klar
sendromlar> grubuna iflaret etmektedir. Bunlar "ektopik hormon" sendromlar>d>r, genellikle çoklu
hormonal anomalilerle dikkat çekerler ve genetik bozukluklar olarak kabul edilirler. Son y>llarda
MEN sendromlar>n>n temel prensiplerinde büyük de¤ifliklikler olmam>flt>r fakat günümüzde arafl-
t>rmalar moleküler ve hücresel düzeydedir. Halen üç temel "sendrom" bulunmaktad>r: MEN1,
MEN2 (ayn> zamanda MEN2A olarak da bilinmektedir) ve MEN3 (MEN2B olarak da bilinmekte-
dir). Bugün MEN3 familyal medüller tiroid karsinomunun di¤er belirtiler olmaks>z>n hastal>¤>n
farkl> bir formu oldu¤u düflünülmektedir.
A. Tarihçe. Modern tan>m pitüiter bez, pankreatik adac>k hücreleri ve paratiroid bezini içeren tü-
mer'e ithaf edilmektedir. Sipple tiroid karsinomu ve feokromositoman>n birlikte görüldü¤ü bir
sendrom tan>mlam>flt>r. Schimke nörofibromatozis ve Sipple özellikleriyle birlikte olan di¤er ge-
netik anormaliklerin bulundu¤u Sipple sendromunun bir alt tipini bildirmifltir. Bafllang>çta fark-
l> oldu¤u düflünülen Zollinger-Ellison (ZE) sendromu bugün, di¤er belirtiler olmaks>z>n, MEN'in
bir varyant> olarak kabul edilmektedir (MEN1'de daha nadir, MEN2'de daha s>k görülmektedir).
lar olmas>na ra¤men (örn. mutant), bu bireylerin çocuklar>n>n %50'si ebeveynlerindeki MEN
sendromunun ayn>s>n> gelifltirmektedir. Genetik hastal>klar karmafl>kt>r ve henüz tamamen ta-
n>mlanmam>fllard>r. Aile ve linkage çal>flmalar> MEN1'i kromozom 11'in uzun kolundaki ve
MEN2A'y> kromozom 10'un perisentromerik bölgesindeki delesyonlarla iliflkili haritalam>flt>r.
Örne¤in, MEN1'in tümör prekürsör hücresinde tümör süpresör gen veya genlerinde iki gen kop-
yas>n>n mutasyonu ile parçal> inaktivasyon (`çift vurufl' onkogenezi) sonucu ortaya ç>kt>¤> ileri
sürülmektedir. Halihaz>rda bu gibi mutasyonlara sadece araflt>rma amaçl> bakmak mümkündür.
Medüller karsinomda (MEN2A ve 2B, familyal tip) RET onkogeni tan>mlanm>flt>r ve bu muhte-
melen bu tümörün geliflmesinde %100 ön gördürücüdür. Hastal>¤>n tan>mlanmas>nda ve hasta-
lar>n ve ailelerinin risk de¤erlendirmesinde gelecekte belirteçlerin (marker) genetik prob çal>fl-
malar> yard>mc> olacakt>r. Her biri baz> mutant formlar> içeren yeni varyantlar tan>mlanmakta ve
bildirilmekle birlikte, bu sendromlar>n net s>n>fland>rmalar>n>n yap>labilmesinin mümkün olma-
d>¤> aflikard>r. Uluslararas> bir konsensus MEN1'in MEN tümörü tiplerinden üçünden ikisinin
varl>¤> ile ve `ailesel (familyal)' MEN'in indeks vakada üç ana tümör tipinden (paratiroid, ente-
ropankreatik adenomlar ve pitüiter adenomlar) birinin görülmesiyle tan>mlanmas>n> önermek-
tedir. Aile taramas>n>n birincil amac>, morbidite ya da mortaliteden korumada etkililite az kan>t
olmas>na ra¤men, morbidite ve mortaliteden korumakt>r, ancak sa¤l>kl> bir kiflide sa¤l>k sigorta-
lar>n>n bu taraman>n maliyetini karfl>lamas> konusunda kayg>lar bulunmaktad>r.
kökenli ve peptid hormonlar>n potansiyel üreticileri olduklar>n> yans>t>r. Bunlar amin prekür-
sörlerin al>m>nda ve bunlar> nörotransmitter hormonlara çevirmekte benzer yetenekleri payla-
fl>rlar. Bu teori tart>flmal>d>r ve tüm embriyolojik verilere ve ektoderm d>fl> dokular>n tutulma-