endokrin Page 77

düzeyine kadar ç>kmaz. Gebelikte, yemeklerden sonra, daha fazla glukoz trigliseride çevrilir
ve bu kalorinin tasarrufuna ve ya¤ depolanmas>n>n artmas>na yol açar. Glukoz kullan>m>n-
daki bu her iki de¤ifliklik, gebelikte diyabet yönetimini belirgin olarak etkileyebilir.

B. Kardiyovasküler ve renal deifliklikler

1. Gebeli¤e, maternal kalp h>z> ve strok at>mda art>flla birlikte, kan volümünde %40-60 ve kar-

diak ç>k>flta %30-50 oran>nda art>fl efllik eder. Bu art>fllar>n önemli bir k>sm>, ilk trimestr bit-
meden gerçekleflir. Eylem ve do¤um kardiak ç>k>flta daha da artma ile ilintilidir; bu art>fl sabit
ve epizodiktir (uterin kas>lmalar ile ilintili) ve do¤um esnas>nda eylem öncesi toplam de¤er-
lerin %60'>ndan fazlas>na ulaflabilir. Sistemik vasküler direnç normal gebelikte düfler, eflza-
manl> kan bas>nc> düflmesine neden olur. Gebelikte, renal kan ak>m> %20, glomerüler filtras-
yon h>z> (GFR) %40-60 oran>nda artar. l>m>, gebelik boyunca normal s>n>r-
lar içinde kalmak kayd> ile yaln>zca hafif olarak artar. Ne var ki, protein at>l>m> artar ve gün-
lük 300mg'a kadar olan oranlar, gebelik için normal say>l>r. Gebelik öncesi renal veya kardi-
yovasküler hastal>¤> olan diyabetik kad>nlar, bu de¤ifliklikleri tolere edemeyebilirler. Kan ba-
s>nc>n>n 140/90 mmHg'nin üzerine ç>kmas> ve proteinüri birlikteli¤i olarak tan>mlanan pre-
eklempsi, de novo (ilk kez) geliflebilir veya daha s>k olarak diyabetik kad>nda mevcut hiper-
tansiyonun üzerine yerleflebilir. Pre-eklempsi, diyabetik gebelerin %20'sini etkileyebilir. Re-
nal fonksiyon bozuklu¤u olan veya hipertansiyonu olan diyabetik kad>nda, mevcut sorunlara
eklenen eklempsi, kan bas>nc>nda, serum kreatinininde ve proteinüride tehlikeli yükselmele-
re neden olabilir ve s>kl>kla miyad>ndan önce do¤umun gerçeklefltirilmesini gerektirebilir.

C. Obezite. Obezite, tip 2 diyabetin s>k bir efllikçisidir ve gebelik için ba¤>ms>z bir risk faktörüdür.

Obez kad>nlar, diyabet yoklu¤unda bile, ölü do¤um gibi kötü perinatal sonlan>m ve sezeryan do-
¤um gereksiniminde art>fl riskine sahiptir. Cerrahi sonras>, obez diyabetik kad>nlar, enfeksiyon,
kötü yara iyileflmesi ve trombo-embolik olay bak>mlar>ndan ciddi anlamda risk alt>ndad>r.

III. D

En do¤rusu, gebe kalacak her kad>n>n riskler ve al>nacak önlemler bak>m>ndan bilgilendirilmesi-
dir. Konsepsiyon öncesi haz>rl>¤>n, gebelik sonlan>m>n> belirgin düzeltti¤i gösterilmifltir. Konsep-
siyon öncesi baflvuran bir kad>nda flunlar yap>lmal>d>r:
A. Gebelikle ilgili sal>k riskleri bak>m>ndan dan>flmanl>k. Bu, mevcut t>bbi durum-

lardan kaynaklanabilecek olas> komplikasyonlar>n; hipertansiyon, nefropati ve retinopati gibi,
de¤erlendirilmesi, muhtemel kötüleflmelerin belirlenmesini içerir. Olas> teratojenik ilaçlar ke-
silmelidir. Özellikle, anjiotensin konverting enzim inhibitörleri (ACEI), gebelikte genellikle
kontr-endikedir, ancak renal hasar> önlemek ya da s>n>rlamak amac> ile önerilebilir.

B. Anormal gebelik sonlan>m> bak>m>ndan dan>flmanl>k. Fetal do¤umsal malformas-

yonlar, fetal ölüm ve erken do¤um dahil.

C. En uygun glisemik kontrol. Uygun t>bbi beslenme tedavisinin, günlük egzersizin ve uy-

gun medikal tedavinin planlanmas> için tak>m yönetimi kullan>lmal>d>r. Konsepsiyon öncesi te-
davi hedefi, glukoz düzeylerini normal s>n>rlarda tutmak ve glikozile hemoglobini (HbA1c)
%7'nin alt>na çekmektir.

D. En uygun t>bbi yaklafl>m. Mevcut veya olas> diyabetik sekeller belirlenmelidir. T>bbi te-

davi hedefleri; kan bas>nc>n>n normallefltirilmesi, renal fonksiyonlar>n stabilizasyonu ve her-
hangi belirgin retinopatinin tedavi edilmesidir.

IV. GEBEL

A. T>bbi beslenme tedavisi. Kalori al>m>, "Institute of Medicine" önerilerinin takibi ile gebe-

lik öncesi vücut kütle indeksi (VK<)'ne dayanarak, istenen gebelik kilo art>fl>n> sa¤layacak fle-
kilde ayarlanmal>d>r (Tablo 47.2). Beklenen kilo art>fl>n>n büyük ço¤unlu¤u, gebeli¤in ikinci
yar>s>nda gerçekleflir. Kilo kayb> tavsiye edilmez, ancak, glukoz intolerans> olan obez ve fazla
kilolu kad>nlarda, orta düzeyde enerji (tahmini enerji ihtiyac>nda %30 kadar) azalt>lmas> ve

K>s>m IX: Diabetes Mellitus

678