background image
I. KALS
Kalsiyum ve fosfor homeostaz> büyük ölçüde barsak, böbrek ve kemikte etki eden üç hormon ara-
c>l>¤>yla gerçekleflmektedir: Paratiroid hormon (paratirin, PTH), vitamin D ve insanlardaki rolü da-
ha az bilinen hormon olan kalsitonin. Birçok patolojik durumda varl>¤> görülen ve fizyolojik ko-
flullarda da iyon metabolizmas>nda rolü oldu¤u düflünülen baz> kalsiyotropik faktörler tan>mlan-
m>flt>r. Bunlar magnezyum; Paratiroid hormon iliflkili peptid (PTHrP); interlökin (IL) 1,2 ve 6;
transforming growth faktör
ve gibi büyüme faktörleri ve sitokinler; RANK, RANK ligand ve os-
teoprotegerin gibi tümör nekroz faktörleri; platelet derived growth faktör; insulin benzeri büyüme
faktörleri ve ba¤lama proteinleri ailesi.
A. Paratiroid hormon
1. Düzenleyen faktörler.
kalsiyum miktar>na göre sal>nan 84 aminoasitlik bir polipeptiddir (intact PTH 1,84). PTH
sal>n>m> ekstraseluler kalsiyum konsantrasyonuyla ters orant>l>d>r. Kalsiyum miktar> hücre
yüzeyindeki G-protein coupled reseptör taraf>ndan hissedilir (Kalsiyum sensing reseptör).
Kalsiyum iyonu kalsiyum sensing reseptörü için agonistik etki yapar. Ekstraseluler kalsi-
yum miktar>ndaki artma kalsiyum sensing reseptörü aktive ederek bir seri intraseluler olay-
la PTH sal>n>m>n> bask>lar. Uzun dönem stimulasyon paratiroid hücre proliferasyonunu
bask>layabilmektedir. Serum kalsiyum düzeyleri ayr>ca PTH geninin transkripsiyonu dü-
zenleyebilir. Magnezyumun ektraselüler ortamda yüksek ya da düflük bulunmas> veya do-
ku düzeyinde tükenmesi PTH sal>n>m>n> bask>lamaktad>r. Kalsitriol'un (1-25 dihidroksiko-
lekalsiferol [1,25 (OH)
2
D
3
]), PTH geninin transkripsiyonunu ve PTH'n>n prohormon for-
mumun oluflumunu düzenledi¤i gösterilmifltir. Kalsitriol'un prekursörü olan 25 OH D
3
'ün
V
333
Mineral Bozukluklar>
25
ER
BOZUKLUKLARI
Frederick R. Singer ve Arnold S. Brickman
Çeviri: Dr. Umut Mousa