endokrin Page 36

I. G

Günümüzde primer hipertansiyonun gençlerde belirlenebildi¤i görülmektedir ve yayg>n bir flekil-
de meydana gelir. Hipertansiyon, do¤umdan ergenli¤e kadar olan her çocukluk ça¤> periyodunda
meydana gelebilmektedir. Erken tan> ve uygun tedavi sonucu, erken ve geç-bafllang>çl> arterioskle-
rotik kalp hastal>¤>n> önleyebilmekteyiz.

Bu bölümün amac>, uzmanlar>n görüfllerine uygun kan>t ve fikir birli¤ine ba¤l> olarak çocuk-

lardaki hipertansiyonun tan>s>, de¤erlendirilmesi ve tedavisi için öneriler sunmakt>r. Primer veya
esensiyal hipertansiyon, önceden inan>ld>¤>ndan daha s>k görülmektedir. Çocukluktaki hipertan-
siyon sol ventrikül hipertrofisi, retinal vasküler anormallikler ile artm>fl koroner kalp hastal>¤> ris-
ki ve buna efllik eden mortaliteyi de içeren kardiyovasküler hastal>klara yatk>nl>k kazand>rmakta-
d>r. Geçmiflteki on y>l boyunca A.B.D. federal kanunlar>ndan dolay> çocuklarda antihipertansif
ajanlar ile ilgili artan say>da klinik testler yap>lmaktad>r. Vakalar>n %95'inde yüksek kan bas>nc>-
n>n bilinen bir nedeni yoktur. Fakat bu böbrek hastal>¤> gibi organik bozukluklar hariç tutulursa
belli olur. Çocuklar ayn> zamanda uyku apnesi, hormonal bozukluklar, anormal arterler gibi faz-
ladan risk faktörleri ile de¤erlendirildi¤i kadar belli ilaçlar; örne¤in oral kontraseptifler, steroidler,
analjezikler, nazal dekonjestanlar ve kokain aç>s>ndan da de¤erlendirilmelidir.

Dünyadaki yetiflkin popülasyonunun dörtte birinden fazlas> hal-i haz>rda hipertansiftir ve bu

rakam 2025 y>l>nda %30'a veya bir buçuk milyar insana artaca¤> öngörülmektedir. Kardiyovaskü-
ler morbidite ve mortalitenin en yayg>n risk faktörüdür; fakat yüksek kan bas>nc>na sahip bireyle-
rin 1/3'ünden daha az> yeterli oranda tedavi edilmektedir ve çok fazla insan hipertansiyonu oldu-
¤unun fark>nda bile de¤ildir.

Hem hipertansiyonun hem de prehipertansiyonun obezite ile güçlü bir ba¤lant>s> vard>r ve son

zamanlarda afl>r> kilolu ve obez çocuklar>n prevelans>nda çok önemli bir art>fl gözlenmektedir. Vü-
cut kütle indeksi (BMI) artt>kça hipertansiyonun prevelans> progresif bir flekilde artmaktad>r. Hi-
pertansiyon, BMI's> 95. persantil üzerindeki afl>r> kilolu çocuklar>n %30'unda tespit edilebilir.

II. H

A. Yetiflkinlerdeki hipertansiyonun tan>m> kan bas>nc> seviyesine ba¤l>d>r ki bu da kar-

diyovasküler olaylardaki riskin art>fl> ile ba¤lant>l>d>r. Sonradan ortaya ç>kan kardiyovasküler
olaylar ile çocuklardaki yüksek kan bas>nc>n>n eflik de¤eri aras>nda direk ba¤lant> için henüz
veri bulunmamaktad>r, böylece çocuklardaki hipertansiyon istatistiksel olarak tan>mlanmakta-
d>r. Yafl, cinsiyet ve boy için 95 inci persantile eflit veya daha büyük olan sistolik veya diastolik
kan bas>nc>d>r (Tablo17.1A ve 1B).

B. Prehipertansiyon hipertansiyonun geliflmesi için yüksek risk oldu¤unu gösteren kan bas>n-

c> seviyesidir. Bu yafl, cinsiyet ve boy için 90 >nc> ve 95 inci persantil aras>nda bulunan sistolik
veya diastolik kan bas>nc> olarak tan>mlanmaktad>r. Normal kan bas>nc> 90 >nc> persantilden
daha az olan seviyedir.

C. Arteriosklerotik kardiyovasküler hastal>k çocuklu¤un erken ça¤lar>nda bafllar. 6 yafl

kadar küçük çocuklarda otopsi sonras> aorta ve koroner damarlarda ya¤l> izler ve aterosklero-
tik lezyonlar bulunmufltur. Bu problemler için risk faktörleri hipertansiyon, dislipidemi ve
obeziteyi içermektedir. Bu risk faktörleri s>n>rda hipertansiyon ve hafif dislipidemi gibi hafif
olabilir.

198

ÇOCUKLARDA PR

Norman Lavin
Çeviri: Dr. Mümtaz Tak>r