endokrin Page 45

lan>r. Testosteron, direkt olarak yada estradiol ve dihidrotestosteron gibi metabolik
ürünleri yoluyla GnRH, LH ve FSH salg>s> üzerine inhibitör etki yapar.

3. Hipofiz. LH ve FSH, tiroid stimulan hormon (TSH) ve insan koryonik gonadotropin

(hCG)'e benzer flekilde alfa ve beta zincirlerinden oluflan büyük glikopeptidlerdir. Alfa zin-
ciri tüm dört hormon için de identik iken, biyolojik etkinlik beta zinciri taraf>ndan gösteri-
lir. Alfa ve beta zincirleri farkl> kromozomlar>n genleri taraf>ndan kodlan>rlar. Alfa zinciri
6. Kromozomun bir geni taraf>ndan kodlan>rken (6q12.21), FSH-beta 11. Kromozomda
((11p13), LH-beta ve hCG-beta 19. Kromozomda (19q13.32) kodlan>r. FSH ve LH hipofiz
gland>ndaki gonadotrropin hücreleri taraf>ndan üretilir ve pulsatil paternde salg>lan>rlar.
a. LH, Leydig Hücrelerinin membran yüzeyindeki spesifik reseptörlere yüksek afinite ile

ba¤lan>r. Ba¤lanmay> takiben Gproteini arac>l> olaylar sonucu testisten testosteron üre-
timi uyar>l>r. LH'n>n yar> ömrü yaklafl>k 20 dakika olup, FSH'n>n 3 saat ve hCG'nin 5 sa-
atlik yar> ömrüne k>yasla oldukça k>sad>r.

b. FSH, Sertoli hücreleri üzerindeki reseptörlere ba¤lan>r, anrojen ba¤lay>c> protein, inhi-

bin, aktivin, plazminojen aktivatörü, gamma glutamil transpeptidaz ve protein kinaz in-

K>s>m IV: Üreme Sistemi Bozukluklar>

302

fiekil 24.1. Erkekte hipotalamo-hipofizo-testiküler aks. Hipotalamus, GnRH'n>n santral sinir sistemindeki
(SSS) kontrolü için birlefltirici merkezdir. Ekstrahipotalamik SSS uyar>lar>n>n, GnRH salg>s> üzerine hem
uyar>c> hemde inhibitör etkileri vard>r. Norepinefrin, dopamin, opioid peptidler, gamma-aminobütirik
asid, serotonin ve melatonin gibi nörotransmitterler, hipotalamustan GnRH sentez ve salg>lanmas> için et-
ki eden düzenleyicilerdir. olan dual bir organd>r. Tes-
tiküler fonksiyonlar, SSS, hipotalamus ve hipofiz gibi yüksek merkezler ve testiküler endokrin ve germi-
nal kompart>manlar>n yak>n iliflkisi ile kontrol edilirler. DHT, 5

-dihidrotestosteron; E, estradiol; FSH, foli-

kül stimule edici hormon; LH, luteinizan hormon; NO, nitrik oksid; T, testosteron (Swerdloff RS, Wang C.
Testis ve erkek seksüel fonksiyonu. Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Textbook of Medicine. 22nd ed. Phi-
ladelphia: WB Saunders; 2004:1472-1483'den al>nm>flt>r).

Korteks

Limbik

bölge

NE, NO

GnRH

Leyding

hücreleri

Spermatogenik

tübüller

Testis

Inhibin

Sperm

FSH

DHT E

Hipotalamus

Hipofiz