background image
ve sevoflurandaki düflme ise periferik damar direncinin
azalmas>na ba¤l>d>r.
B. Kardiyak Etkiler--
Tüm inhalasyon anestezikleri
miyokard kontraktilitesinin azalmas>n> gösteren, sol
ventrikül fonksiyon e¤risini afla¤> ve sa¤a do¤ru de¤ifl-
tirirler. Bu durum, anesteziklerin miyositler üzerinde-
ki postgangliyonik reseptörlere ve kalp hücrelerine
olan direkt etkisine ba¤l>d>r.
+
-Ca
+2
kanallar>n> inhibe ederek Ca
+2
'un içeriye ak>fl>n> azal-
t>rlar. Miyokard kontraktilitesinin azalmas> çeflitli
ajan ve konsantrasyonlara göre de¤iflir. Kardiyak debi-
de oldu¤u gibi at>m hacminde de sürekli bir azalma
mevcuttur, ancak kalp h>z> de¤iflik cevap verebilir.
Tüm ajanlar faz 4 e¤imini ve faz 0 depolarizasyonunu
azalt>rken, minimum alveoler konsantrasyonlarda ak-
siyon potansiyeli süresini art>r>rlar.
C. Periferik Direnç Etkileri--
Tüm inhalasyon ajan-
lar> de¤iflen derecelerde vazodilatasyona neden olurlar
ve periferik direnci azalt>rlar. Bu etki sempatik vazo-
konstriktör tonusun azalmas>n>n sonucu olarak damar
düz kas>ndaki direkt vazodilatör etkisine ba¤l>d>r.
Anestezikler düz kas hücreleri içerisinde damar endote-
li membran>ndan Ca
+2
geçiflini etkileyebilirler.
D. Kardiyovasküler Refleskler--
tezikleri kardiyovasküler sistemdeki homeostatik ref-
leks regülasyonu bask>larlar. Baroreseptör refleks san-
tral ve periferik etki ile zay>flat>l>r veya bloke edilir.
Kalbin kronotropik cevab> yüksek doz anesteziklerle
bask>lan>r.
Narkotik Anestezi
A. Kardiyak Etkiler--
Çeflitli izole kalp kas> prepe-
ratlar>nda klinikde kullan>landan daha yüksek dozlar-
daki opiyoid konsantrasyonlar>nda miyokardiyal kon-
traktilitenin bask>land>¤> gösterilmifltir. Opiyoid re-
septörler bu etkide yer almaz. Nalokson tedavisi ile
önlenemez.
Meperidin d>fl>nda, opiyoidler medulla oblangata-
daki vagal pregangliyonik nöronlar> stimüle ederek
bradikardiye neden olur. Çok yüksek dozlarda direkt
sinoatriyal nod bask>lanmas>na neden olabilirler. Bra-
dikardi nalokson ve atropinle düzeltilebilir.
B. Periferik Direnç Etkiler--
Histamin sal>n>m> d>-
fl>nda, morfin santral vazomotor merkez veya damar
düz kas> üzerindeki direkt lokal etki ile vazodilatasyon
meydana getirir. Bu etkinin derecesi spesifik opiyoid
enjeksiyon h>z>, hastan>n bazal durumu ve kompanza-
tuvar cevapla belirlenir. Morfinin damar üzerindeki
etkilerinde opiyoid reseptörler veya narkotik etki yer
almaz. Klinik olarak opiyoidin indükledi¤i vazodila-
tasyon bafll>ca sempatik tonusun artt>¤>, altta yatan
kardiyak hastal>¤> olan yo¤un bak>m hastalar>nda gö-
rülür.
Yüksek dozda opiyoidlerle yap>lan anestezi (mor-
fin, 1-3 mg/kg; fentanil, 50-150 g/kg) normal olarak
çok az hemodinamik de¤iflikli¤e neden olur ve kardi-
yovasküler fonksiyonlar> kötü olan hastalarda iyi tole-
re edilir. Bununla birlikte, miyokard depresyonu ve
periferik vazodilatasyon gibi potansiyel riskler göz ar-
d> edilmemelidir. Yüksek doz fentanile nitroz oksid
veya benzodiazepinlerin eklenmesiyle miyokard dep-
resyonu ve periferik vazodilatasyona ba¤l> hipotansi-
yon oluflabilir.
Bölgesel (Regional) Anestezi
Lokal anestezik ajanlar periferik sinirlerdeki uyar>m-
iletim ifllemini inhibe ederler. Yeterli doku konsan-
trasyonunda kalp ve damar düz kas>n> etkileyerek, he-
modinamik bask>lanmaya neden olabilirler.
A. Direkt Etkiler--
Tüm lokal anestezikler dozla ilifl-
kili olarak atriyal, atriyoventriküler ve ventriküler ile-
tim h>z>n> azalt>rlar. Lidokain maksimum depolarizas-
yon h>z>n>, aksiyon potansiyeli süresini ve efektif ref-
rakter periyodu azalt>r. Potent lokal anestezik ilaçlar
olan bupivakain, etidokain ve tetrakain göreceli olarak
düflük dozlarda kalbin çeflitli k>s>mlar> vas>tas>yla ile-
tim h>z>n> azaltma e¤ilimi gösterirler. Afl>r> dozlarda
lokal anestezikler sinüs dü¤ümünde spontan pacema-
ker aktiviteyi bask>layarak sinüzal bradikardiye ve ar-
reste neden olabilir.
Tüm lokal anestezikler doz ba¤>ml> olarak negatif
inotropik etki gösterirler. Yüksek doz bupivakain kar-
diyotoksikdir. Lokal anestezik ajanlar>n yüksek dozla-
r>nda vazodilatasyonu takiben oluflan vazokonstriksi-
yon ile bifazik periferik damar etkileri gözlenebilir.
B. Dolayl> Etkiler--
Spinal veya epidural anestezide
sempatik blokaja ba¤l> geliflen periferik vazodilatasyon
sonucu hipotansiyon meydana gelebilir. Blokaj>n spi-
nal seviyesi ne kadar yüksekse, kan bas>nc>ndaki düfl-
mede o kadar derindir.
T5 dermatom seviyesinin alt>nda epidural aneste-
zi belirgin kardiyovasküler de¤ifliklikle iliflkili de¤il-
dir. T5'den T1'e kan bas>nc>nda %20'lik bir azalma
meydana getirir. T1 veya daha üzerinde sempatik ak-
seleratör sinirlerin blokaj>yla kardiyak debide düflme
ve bradikardi geliflebilir. Periferik vazodilatasyona ek
olarak miyokard kontraktilitesi bask>lan>r. Hipovole-
mik hastalar sempatik blokaja daha yatk>nd>r, önyük
çok düflük oldu¤unda derin hipotansiyon meydana ge-
lebilir. Yüksek epidural anestezi koroner ve karaci¤er
kan ak>m>n> azaltarak beyin ve böbrek kan ak>m> oto-
regülasyonunu de¤ifltirebilirler.
Anestezi ve Solunum Sistemi
A. Ventilasyon Kontrolü--
Genelde, uçucu aneste-
zikler doz iliflkili olarak ventilasyonu azalt>rlar. Hasta
spontan solunuma b>rak>ld>¤>nda, tidal volümdeki
azalma anestezinin derinli¤ini yans>t>r. Anestezi meta-
bolizmay> ve CO
2
üretimini azaltmas>na ra¤men ölü
98
BÖLÜM 5