maktad>rlar.
mazl>klar ortaya ç>kar>r. Bunlar> öncelik s>ras>na koy-
ma çabalar> vard>r, özerklik s>kl>kla en önemli etik ku-
ral olarak birinci s>raya getirilir. Fakat konu tart>flma-
l>d>r. Her fleye ra¤men doktor ve sa¤l>k bak>m ekibi-
nin her olgunun bulundu¤u durumun >fl>¤>nda bu ku-
rallar aras>ndaki uyuflmazl>¤> belirlemeleri gerekir.
Hasta özerkli¤i korunmal>d>r, fakat doktor bazen has-
tan>n isteklerini, doktorun kendi mesleki, kiflisel veya
dinsel de¤erleriyle çeliflkili bulabilir. Bu durumda
hasta isteklerini ön plana ç>kararak doktor hastay> has-
tan>n bak>m>n>n sorumlulu¤u için bir baflka doktora
nakletmeye kalk>flabilir.
¤unu düflündü¤ü giriflimlerin hasta taraf>ndan yap>l-
mas>n>n istendi¤i, özellikle yaflam destek giriflimi gi-
bi, durumlarda ortaya ç>kabilir. E¤er sonuçlar ve dene-
yimler iyi bir yaflam süresi ile sonuçlanmas>n>n yüksek
oranda olas> olmad>¤>n> gösteriyorsa, bir tedavi yönte-
minin gereksiz oldu¤u yarg>s>na var>l>r. Bununla bera-
ber, tedavi baflar>s>n>n olanaks>z oldu¤u sonucuna da
var>lmaz-sadece iyi bir sonucun yüksek olas>l>kla
mümkün olmad>¤> anlam>na gelir, örne¤in, bildirilen
veya gözlenen son 100 tedavi girifliminde hiç baflar>l>
sonuç al>namamas> gereksizli¤in geçerli tan>mlar>ndan
biri olarak al>nabilir. Doktor tedavinin gerekli olup ol-
mad>¤>na karar veren en yetkili kiflidir, fakat yaflam>n
kendi aç>s>ndan kabul edilebilir bir flekilde devam
nek olarak, h>zl> ilerleyen kronik akci¤er hastal>¤> olan
hastaya ventilatör deste¤i bafllan>p bafllanmamas> kara-
r> verilebilir.
deflerinin ayn> olmas> ve bir ortak karar oluflturmala-
r>d>r.
düflündü¤ünde etik yükümlülü¤ü yoktur. Fakat bu
düflüncenin sonuçlar> hakk>nda hastaya bilgi verme so-
rumlulu¤u vard>r. Her fleye ra¤men hasta tedavi ister-
se doktorun hastan>n bak>m>n> hastan>n isteklerine gö-
re takip edecek baflka bir doktor veya enstitüye devret-
mek için gerekli giriflimleri yapmas> beklenir. Ayn>
zamanda t>bbi olarak endike olan ve hasta ile fikir bir-
li¤ine var>larak uygulanan di¤er bütün bak>m hizmet-
leri devam etmelidir.
prensiplerine göre belirlenir. Fakat hastan>n hastal>¤>
onun karar verebilme kapasitesini önemli oranda azal-
tabilir. Bu kapasite genellikle hastan>n flu kabiliyetle-
ri ile belirlenebilir: (1) ilgili bilgileri alma ve anlama,
(2) bunlara karfl> uygun tepkileri gösterme, (3) bak>m
sa¤layanlarla istek ve kararlar>n> konuflma.
¤unda karar verici vekil aranabilir.
olarak kanunlar ya da bölgesel kurumlarca sorumlu ki-
fli olarak gösterilen uygun aile üyeleri olabilir. Genel
olarak belirlenen hiyerarflik s>ra hastan>n efli, yetiflkin
çocu¤u, daha sonra anne ve babas>, yetiflkin kardefli ve
daha sonra da büyük anne ve babas> fleklinde s>ralan>r.
Nadiren mahkeme taraf>ndan belirlenen flah>slar (vasi)
bu rolü üstlenirler.
en çok benimseyebilece¤i tedavinin olas> yarar ve a¤>r
yükünü tartarak, yani orant>sall>k kavram>n> uygula-
yarak karar al>r. Vekil ideal olarak flöyle bir kifli olma-
l>d>r; (1) bu sorumluluklar> kabul etmeyi isteyen, (2)
hastan>n kiflisel de¤erlerini anlayan ve kabul eden, (3)
rolünü gerçeklefltirmek için büyük bir duygusal kar-
fl>tl>¤> olmayan ve (4) hastan>n ilgileri ile çat>flma için-
de olmayan.
sü hastan>n ilgileri konusunda en iyi flekilde davrana-
cak bir kifliyi belirleme mekanizmas>na sahip olmal>-
d>r. Böyle bir mekanizma bölgesel t>bbi pratikler, ka-
nunlar ve kurum kurallar> gibi faktörler taraf>ndan
idare edilmelidir. Biyoetikçiler veya hastane t>bbi ba-
k>m ve etik komitesi gibi uygun kaynaklardan konsül-
tasyon istenebilir.
mek