çe fiziksel ve t>bbi heterojenite artar. Altm>fl befl yafl>n
üzerindeki kiflilerin, birlikte bir kronik hastal>klar> ol-
sun ya da olmas>n, fiziksel, davran>flsal ve biliflsel fonk-
siyonlar> büyük ölçüde de¤iflkendir. Her klinisyen, bu
de¤iflkenlik ile ayn> günde görülmüfl seksenli yafllarda-
ki iki kiflinin öyküsünü iliflkilendirebilir: biri bak>me-
vinde Alzheimer hastal>¤>n>n son dönemini yaflayan,
di¤eri ise iyi kontrollü hipertansiyon öyküsü olup golf
oynad>ktan sonra hipertansiyonunun takibi için gelen
dinamik bir emekli olmak üzere.
fonksiyon ya da herhangi bir organ sisteminde meyda-
na gelen ani azalma "normal yafllanma"ya iliflkin olma-
y>p hemen daima bir hastal>¤a ba¤l>d>r. Bu nedenle
yafll> nüfusta belirtiler otomatik olarak yafllanmaya
ba¤lanmamal>, belirtiler>n düzeltilebilir nedenleri
araflt>r>lmal>d>r. Dahas> tedavi edilebilir durumlar>n,
ilaçlar>n yan etkilerinden korkarak yeterince tedavi
edilmemesi hatas>na düflülmemelidir.
sa¤lanmas>d>r. Yafll>larda fonksiyonel bozuklu¤un daha
h>zl> geliflmesi ve düzelmesinin daha uzun sürmesi, er-
kenden koruyucu önlemlerin al>nmas>n> gerektirmek-
tedir. Hasta yo¤un bak>mda iken de fonksiyonel düze-
yi sürdürmek için aktif çaba gösterilmelidir. Fonksi-
yonlarda küçük bir de¤ifliklik bile, yaflam kalitesinde
büyük fark yaratabilir. Örne¤in, bafl parma¤> di¤er par-
maklara do¤ru yeniden hareket ettirebilme yetene¤inin
kazand>r>lmas>, geriatrik hastan>n ba¤>ms>z olarak bes-
lenmesini sa¤layabilir.
mesi de önemlidir. Örne¤in, bas> yaralar>n>n geliflmesi-
ni önlemek için yak>n takip edilmelidir. Bir bas> yara-
s> sadece birkaç saatte geliflebilir ve yo¤un bak>m üni-
tesinde ilk iki hafta içinde bas> yaralar> geliflen hastalar-
da mortalite oran>n>n %73 kadar yüksek oldu¤u bildi-
rilmifltir. Yo¤un bak>m ünitesinde görülebilecek di¤er
iyatrojenik sorunlar aspirasyon pnömonisi, sepsis, gas-
trointestinal kanama, deliryum, ilaç toksisitesi ve etki-
leflimleri ile böbrek yetersizli¤idir.
min artmas> ve hareketsizli¤e ba¤l> komplikasyonlar;
yafll>da geliflen akut bir hastal>kla bafla ç>kmada, bu yafl
grubundan hastaya bak>m hizmeti veren bütün dok-
torlar ve di¤er sa¤l>k ekibi için çözülmesi gerekli kli-
nik sorun olufltururlar.
Deifliklikler
ölüm nedeni olup, yafll> nüfusta görülen kronik hasta-
l>klar içinde de dördüncü s>rada yer al>r. Yafll>lar>n ne-
redeyse %30'unda kalbi etkileyen baz> bozukluklar
bulunur. Dahas> gizli kalp hastal>¤>, sa¤l>kl> gibi gö-
rünen yafll> kiflilerde belirgin fonksiyonel yetersizli¤e
neden olabilir. Koroner arter hastal>¤> yaflla do¤ru
orant>l> olarak artar ve yafll>larda angina ya da aflikar
miyokard infarktüsü yerine kalp yetersizli¤i, akci¤er
ödemi, aritmiler veya egzersiz intolerans> olarak ken-
dini gösterebilir.
(Tablo 19-1). Afla¤>daki formülle hesaplanabilir: 208-
(0.7 x yafl). Kollagen ve elastinde yafla ba¤l> olarak
meydana gelen de¤ifliklikler ilerleyici bir sertli¤e ve
elastik dokular>n esnemesinde azalmaya katk>da bulu-
nur. Sistemik arterlerde bu durum sistolik kan bas>nc>-
n>n art>fl>na katk>da bulunur. Sistolik kan bas>nc> her
dekatta yaklafl>k olarak 6-7 mm Hg yükselirken, diyas-
tolik kan bas>nc>nda yafl ile pek az de¤ifliklik olur hat-
ta altm>fl yafl>ndan bafllayarak biraz düflebilir. Ayr>ca
yafll>larda sistolik kan bas>nc> manflonlu sfigmomano-
metre ile daha düflük ölçülebilir. Kan ak>m>na karfl> di-
renç, sol ventrikül duvar geriliminin artmas>na ve
kompansatuvar sol ventrikül hipertrofisine yol açar.
Ayr>ca kollagen ve elastin liflerdeki de¤ifliklikler de sol
ventrikülde sertleflmeye neden olarak miyokard> etkiler
ve diyastolik disfonksiyona yol açar. Sol ventrikülün er-
ken diyastolde dolma oran> yaflla birlikte belirgin aza-
l>r (20-80 yafllar> aras>nda yaklafl>k %50 azalma). Di-
yastolün geç döneminde atriyal kontraksiyon s>ras>nda
aktif doluflun artmas>, diyastolde pasif doluflun azalma-