background image
Klinik Özellikler
A. Belirtiler ve Bulgular--
Epidural omurilik bas>-
s>n>n klini¤i spinal tutulumun oldu¤u düzey ile iliflki-
lidir. Omurga aks> boyunca a¤r> en s>k görülen belir-
tidir (prodrom faz>) ve epidural omurilik bas>s> olan
eriflkinlerin %95'inde, çocuklar>n %80'inde görülür.
Bu nedenle kanserli hastalarda aks a¤r>s> geliflirse
omurilik bas>s> düflünülmelidir. Lokal a¤r> lezyonun
yerini iflaret eder ve künt bir a¤r> fleklinde tan>mlan>r.
Tutulan spinal bölge üzerinde hassasiyet genellikle
saptan>r. A¤r>l> belirtiler uzun bir süre devam etmesi-
ne (kompresif faz) ra¤men omurilik bas>s> tan>s>n>n
gecikmesi nedeniyle hastalar>n yaklafl>k %15'inde pa-
rapleji geliflir. Kök bas>s> belirtileri aflikar hale gelme-
den haftalar veya aylar önce a¤r> ortaya ç>kabilir. Ser-
vikal veya lumbal tutulumda genellikle tek tarafl> ra-
dikulopati görülürken torasik tutulumda bilateral be-
lirtiler görülür ve a¤r> bant tarz>nda yay>l>m gösterir.
Tutulan sinir kökü ile iliflkili olarak radiküler a¤r>ya
duyusal veya motor kay>p efllik edebilir ve bu durum
disk herniasyonu ile kar>flabilir. A¤r> genellikle gece-
leri fazlad>r ve hareket, öksürme veya Valsalva manev-
ras> ile art>fl gösterir. S>rt>n orta bölgesindeki a¤r> dü-
flük olas>l>kla selim nedenlere ba¤l> olabilece¤inden,
malignite öyküsünün varl>¤>ndan ba¤>ms>z olarak bu
bölgeye lokalize a¤r> ve hassasiyeti olan hastalar dik-
katlice de¤erlendirilmelidir.
Torasik ve lumbal omurga tutulumu daha s>k gö-
rülmesi nedeniyle nörolojik kay>plar daha s>kl>kla vü-
cudun distal k>s>mlar>nda veya alt ekstremitelerde güç
kayb> ile bafllar. Anteriyor omurilik bas>s> posterior tu-
tulumdan daha s>kt>r. Bu nedenle özellikle erken dö-
nemde motor kay>p duyusal kayba göre daha belirgin-
dir. Duyusal kay>p motor kayba paralel olarak geliflir
ve hastalar>n yar>s>nda omurilik bas>s> tan>s> kondu-
¤unda mevcuttur. Otonomik fonksiyon bozuklu¤u da-
ha geç geliflir ve olgular>n yar>s>nda vard>r.
Nörolojik kusur, tümörün omurili¤i veya kauda
equinay> mekanik olarak s>k>flt>rmas> veya omurgan>n
hasar>yla omurili¤in büzüflmesi ve s>k>flmas> nedeniyle
geliflir. Omurilik s>k>flmas> gelifltikten sonra ilerleme
çok h>zl> olabilir. Miyelopati mevcudiyeti nörolojik
bir acildir. Hastal>¤>n görünümü ve seyri spinal tutu-
lumun düzeyine ba¤l>d>r. Örne¤in, üst servikal omu-
rilik lezyonlar> (C3-5) kuadripleji ve solunum kaslar>
fonksiyon bozuklu¤una yol açmalar> nedeniyle yaflam>
tehdit edebilir. Torasik tutulum tipik olarak gövdede
seviye veren duyusal kay>pla karakterizedir. Ek olarak
torasik bas>ya alt ekstremitede güçsüzlük ve otonomik
fonksiyon bozuklu¤u efllik edebilir. Lumbosakral
omurilik bas>s>n>n düzeyi fizik muayene ile daha zor
saptan>r. Hastalar konus sendromunda oldu¤u gibi ra-
dikulopati, ilgili reflekslerin kayb> veya izole otono-
mik fonksiyon bozuklu¤u ile baflvurabilir. Özellikle
kas gücünde ve reflekslerdeki asimetrik bulgulara dik-
kat ederek tam bir nörolojik muayenenin her hastaya
yap>lmas> önemlidir. Patellar ve ayak bile¤i refleksle-
rinin s>ras>yla yaln>zca L4 ve S1 sinir kökleri hakk>nda
bilgi verdi¤i hat>rlanmal>d>r. Bu nedenle alt ekstremi-
tede normal refleksler belirgin miyelopati varl>¤>n>
d>fllamamal>d>r.
B. Laboratuvar Bulgular>--
Daha önceden malign
hastal>¤> oldu¤u bilinen kiflilerde malignitenin doku
tan>s> genellikle gereksizdir. Ancak altta yatan kanser
öyküsü olmayan bir kiflide omurilik bas>s>na neden
olan malignitenin özel olarak tan>s> gereklidir. Çünkü
omurilik bas>s>na yol açan yerel infeksiyon malignite-
yi taklit edebilir.Spinal kanal>n tam t>kal> oldu¤u du-
rumlarda nörolojik durumu daha fazla kötülefltirme-
mek için yaln>zca birkaç damla beyin omurilik s>v>s>
al>nmal> ve sitolojik inceleme ve protein tespiti için
gönderilmelidir. Lumbal ponksiyon bunun d>fl>nda
yaln>zca beraberinde leptomeningeal tutulum oldu-
¤undan flüphelenilen hastalarda yap>lmal>d>r. Beyin
omurilik s>v>s>nda artm>fl protein düzeyi, normal veya
düflük glukoz düzeyi ve lenfositik pleositoz saptan>r.
C. Görüntüleme Çal>flmalar>--
MRG omurilik s>-
k>flmas> düflünülen durumlarda seçilen tan>sal metod
olmufltur, fakat tutulan bölgenin düz grafileri ve BT
miyelografi yararl> veya gereklidir (özellikle MRG ya-
p>lam>yorsa) Görüntülemenin mümkün oldu¤unca er-
ken yap>lmas> önemlidir, nörolojik belirtileri ve bul-
gular> olan hastalarda bir iki saatten fazla gecikme ol-
mamal>d>r.
Spinal MRG'n>n en önemli rolü tüm omurilik bo-
yunca direk olarak inceleme imkan> sa¤lamas> ve böy-
lece birden çok seviyedeki s>k>flman>n saptanabilmesi
ve bu lezyonlar>n tümörün yapt>¤> kemik erozyonu ve-
ya y>k>m> ile iliflkili olup olmad>¤>n>n belirlenebilme-
sidir. Yerel belirtilerle baflvuran hastalar>n en az
%35'inde di¤er bölgelerde de subklinik epidural s>k>fl-
ma mevcuttur. MRG ile tutulan segment ve omurga
say>s>, varsa bas> yapan kitlenin yerleflim yeri (ön, arka,
çepeçevre) ve belki de kemik kitlesindeki kayb>n yüz-
desi belirlenebilir. Uzun zaman gerekmesi (yaklafl>k 3
saat) nedeniyle genellikle tüm omurga görüntülen-
mez. Fakat bu durumda daha sonra nörolojik sorunla-
ra yol açabilecek lezyonlar gözden kaçabilir. Leptome-
ningeal metastazlar>n saptanmas>nda MRG miyelog-
rafi ve kontrastl> BT ile karfl>laflt>r>labilir. Daha önce
spinal cerrahi geçirenlerde metal artifakt> ve hastan>n
hareketlerinin kontrol edilememesi nedeniyle MRG
yetersiz olabilir.
Omurga metastazlar> kontrasts>z T1 a¤>rl>kl> ke-
sitlerde yüksek sinyal yo¤unlu¤u (parlak) veren nor-
mal eriflkin ili¤ine komflu z>t görüntüde düflük sinyal
yo¤unluklu (koyu) bir odak olarak görünür. Kontrast
(gadolinium) verildi¤inde tümörün görüntüsü kemik
ili¤inin görüntüsüne benzer hale gelir. Omurga me-
tastazlar> infeksiyonda s>kl>kla görüldü¤ü gibi nadiren
disk alan>n> geçer. Ancak MRG ile infeksiyon ve ma-
452
BÖLÜM 20