background image
rasyon ve ileusun tan>s>n> h>zl> bir flekilde sa¤lar. An-
cak radyografinin duyarl>l>¤>n>n düflük olmas> nedeni
ile flüpheli perforasyon ve iliflkili komplikasyonlar>
(abse gibi) do¤rulamak, barsak duvar> ve çevre ya¤l>
dokuyu de¤erlendirmek için BT ile ileri inceleme ge-
rekebilir. Supin radyografiler, nazogastrik ya da bes-
lenme tüpünün yerinin do¤rulanmas>nda, böbrek tafl-
lar>n>n ve olas> ileus ya da barsak t>kanmas>n>n araflt>-
r>lmas>nda en uygun yöntemdir. Yar> yatar, sol lateral
dekübit ve lateral cros-table gibi pozisyonlarda al>nan
ilave görüntüler barsak perforasyonu, ileus ya barsak
t>kanmas> tan>s>nda yard>mc> olabilir.
Ultrason
Yo¤un bak>mda hasta bafl>nda yap>lan ultrason incele-
meleri göreceli olarak ucuz olup iyonizan radyasyon
içermemektedir. Toraksta ultrason lokalize plevral s>-
v> birikimlerini incelemek, bunlar>n serbest mi lokali-
ze mi oldu¤unu göstermek ve torasenteze yol göster-
mek için kullan>l>r. Ultrason diyafram çevresindeki
olaylar> aç>klamak içinde yard>mc>d>r. Diyafram ko-
layl>kla izlenebildi¤inden s>v> birikimlerinin diyafram
üstü veya alt> oldu¤u söylenebilir. Ancak ultrasonun
en büyük kullan>m alan> kar>n hastal>klar>n>n araflt>r>l-
mas>d>r. Ultrason hepatobiliyer ve genitoüriner hasta-
l>klar>n h>zl> bir flekilde görüntülenmesi sa¤lar ve ka-
r>n içi absenin perkütan drenaj> içinde kullan>labilir.
Hepatobilier sistemin, safra kesesinin, böbreklerin,
pelvik ve skrotal hastal>klar>n h>zl> bir flekilde de¤er-
lendirilmesini sa¤lar. Özellikle transplante organlar-
da, parankimal ak>m>n ve vasküler perfüzyonun gö-
rüntülenmesi faydal> bir özelliktir. Ultrasonun santral
damar yolu aç>lmas>, kelsistostomi, biyopsi ve s>v> bi-
rikimlerinin boflalt>lmas> gibi hasta bafl> ifllemlerde re-
heber olarak kullan>lmas> da vazgeçilmezdir.
Bilgisayarl> Tomografi
Multiplanar görüntüleme yetene¤i ve geliflmifl kon-
trast çözünürlü¤ü nedeniyle multidedektör BT kritik
hastalar için tan>sal de¤erinin artmas>nda ve tedavi
edici ifllmelerde reheber olmas>yla çok de¤erli olmufl-
tur. Multidedektör BT, tek nefes tutma süresinde gö-
¤üs, kar>n ve pelvisi ince kesitlerle h>zl> bir flekilde ta-
rama olana¤> sa¤lar. Bu k>sa tarama süresi BT'nin pul-
moner emboli, aort diseksiyonu gibi damarsal hasta-
l>klar>n de¤erlendirilmesinde kullan>m>n> kolaylaflt>r-
m>flt>r. BT, özellikle ARDS olmak üzere pulmoner
hastal>klar>n karakterize edilmesine olanak sa¤lar ve
akut bat>n>n de¤erlendirilmesinde kritik bir alettir.
Yo¤un bak>m hastalar>n>n BT taray>c>lar>na tafl>n-
mas> yo¤un bak>m doktoru, hemfliresi, anestezisti,
radyoloji teknisyeni ve radyolo¤un koordinasyonunu
gerektirmektedir. Tafl>ma ve ifllem esnas>nda dikkatli
monitörizasyon gereklidir ve aritmi yönünden moni-
törizasyon ve puls oksimetreyi mutlaka içermelidir.
Nükleer Sintigrafi
Sintigrafinin yo¤un bak>m hastalar>nda bir kaç kulla-
n>m> vard>r. Miyokard kanlanmas> ve kalp hastal>kla-
r>nda infarkt taramas>, akci¤er embolisi flüphelenilen-
lerde ventilasyon perfüzyon taramas>, gastrointestinal
kanamalar>n ve akut kolesistitin araflt>r>lmas> ve gizli
infeksiyonun lokalize edilmesinde nükleer sintigrafi
kullan>lmaktad>r.
Manyetik Rezonans Görüntüleme
Bir çok hastal>¤>n de¤erlendirilmesinde MRG, BT'nin
yerini alm>flt>r. Bunun nedeni radyasyonun olmamas>,
damarsal ve damarsal olamayan yap>lar>n ayr>m>n>n
intravenöz kontrast maddeye ihtiyaç duyulmaks>z>n
mükemmel bir flekilde yap>labilmesi ve çok yönlü gö-
rüntü sa¤lamas>d>r. Genel olarak, MRG santral sinir
sisteminin, bafl ve boyun, karaci¤er ve kas iskelet sis-
teminin de¤erlendirilmesinde en iyi görüntüleme yön-
temi olarak düflünülür. Ancak bir çok olguda monitör-
lerin ferromanyetik artefakt> ve dar MRG sinyali içeri-
sinde hastalar>n yeterli ventilasyonunun ve monitöri-
zasyonunun sa¤lanamamas> ve uzun tarama süreleri
nedeniyle yo¤un bak>m hastalar>nda MRG kullan>fll>
de¤ildir. E¤er MR uyumlu ekipmanlar ve bak>c>lar
aras>nda koordinasyon sa¤lanabilirse, MRG tan> prob-
lemi olan seçilmifl olgularda uygun olabilir.
da ortaya ç>kar, ama yayg>n kullan>lmalar> nedeniyle na-
dir olmayarak karfl>lafl>l>r. Eski iyonik maddeler, yeni
noniyonik maddeler ve en yeni noniyonik izoosmolar
maddeler mevcuttur. Eski maddeler yüksek yan etki
oran>na sahipken, en yeni maddeler anlaml> derecede
daha düflük yan etki oran>na sahiptirler. Basit ürtiker,
çok nadir olarak, yaflam> tehdit eden hipotansiyon, la-
rinks ödemi ve bronkospazm kontrast maddelere has re-
aksiyonlard>r. Bu olaylar gerçek allerjik reaksiyon olarak
düflünülmezler, çünkü antikor iliflkili de¤ildirler ve ar-
d>fl>k enjeksiyonlarla tekrarlamas> tutars>zd>r. Kortikos-
treoidlerle profilaksi hafif olaylarda etkili gözükmekte-
dir, ama kortikosteroidler fliddetli reaksiyon hikayesi
bulunan hastalarda kullan>lmamal>d>r. Son durumlarda,
Gadolinyum kontrastl> MRG ve karbondioksit anjiyog-
Mayo PH, Doelken P: Pleural ultrasonography. Clin Chest Med
2006;27:215­27. [PMID:16716814]
Nicolaou S et al: Ultrasound-guided interventional radiology in
critical care. Crit Care Med 2007;35:S186­97. [PMID:
17446778]
Redfern RO et al: A picture archival and communication system
shortens delays in obtaining radiographic information in a me-
dical intensive care unit. Crit Care Med 2000;28:1006­13.
[PMID: 10809274]
Trotman-Dickenson B: Radiology in the intensive care unit (part 1).
J Intensive Care Med 2003;18:198­210. [PMID: 15035766]
Trotman-Dickenson B: Radiology in the intensive care unit (part 2).
J Intensive Care Med 2003;18:239­52. [PMID: 15035758]
138
BÖLÜM 7