Kreatinin düzeyleri birkaç gün boyunca nispi ola-
rak sabit seyrediyorsa, GFR afla¤>daki formül kullan>-
larak kabaca hesaplanabilir:
[140-yafl] [a¤>rl>k(kg)]
GFR =
72 x Serum kreatinini (mg/dL)
Sonuç (mL/dk), kad>nlar için 0.85 ile çarp>lmal>d>r.
Bu hesaplama yöntemi böbrek fonksiyonunun h>z-
l> hesaplanmas>nda kullan>fll>d>r, ancak serum kreati-
nin düzeyinde ard>fl>k de¤ifliklikler varsa yan>lt>c>d>r.
Sonucu do¤rulamak için 24 saatlik idrar toplanmas>
gerekir.
fiiddetli böbrek yetmezli¤i ataklar> s>ras>nda, se-
rum kreatinini 1-2 mg/dL/gün oran>nda artar. Serum
kreatininde daha h>zl> art>fllar rabdomiyolizi gösterir.
Baz> sefalosporinler veya ketonlar (asetoasetat), kreati-
nin ölçümü için kullan>lan kolorimetrik reaksiyon ile
etkileflime girerek GFR'nda azalma olmaks>z>n kreati-
nin düzeyinde yalanc> art>fllara neden olabilirler. Ben-
zer flekilde, simetidin ve trimetoprim-sulfametaksazol
kreatininin tubuler sal>n>m> ile yar>fla girerek
GFR'nda azalma ile iliflkisiz bir flekilde serum kreati-
nininde art>fla neden olurlar.
2.
Ü
RE--
Üre protein metabolizmas>n>n azot içeren ana
metabolitidir ve esas olarak böbreklerden at>l>r. Nor-
malde, filtre edilen ürenin %35-50'si tübüllerden
315
BÖBREK YETMEZL
Anamnez
Fizik inceleme
Serum biyokimya ölçümleri
Üre, kreatinin, elektrolitler, anormal serolojik testler
(Bkz. metin)
Na, FENa, üre, FEüre, kreatinin
24 saatlik klirens: kreatinin, üre, protein
Dipstick ölçümleri
Mikroskopi
Sülfosalisilik asit
Hemodinamik ölçümler
Ultrasonografik görüntüleme
Radyografi
Böbrek-üreter-mesane,
Renal arteriografi (selektif, dijital subtraction)
Retrograd piyelografi
Perkütan antegrad piyelografi
Nükleer Tarama
Split fonksiyon çal>flmalar> ve renal ak>m (DTPA, MAG-3)
Galyum taramas>
Renal biyopsi
Tablo 13-1. Renal de¤erlendirme.
Tablo 13-2. Akut böbrek yetmezli¤ine yol
açabilen ilaçlar.
(devam ediyor)
Nefrotoksisite Mekanizmas>
Antimikrobiyal Ajanlar
Abakavir
AIN
Asiklovir
Kristalüri
Amfoterisin B
ATN; elektrolit kayb>, renal tübüler
asidoz
Aminoglikozitler
ATN; elektrolit kayb>
Dapson
ATN
Foskarnet
ATN; elektrolit kayb>, hipokalsemi
Gansiklovir
ABY
Nefrolitiyaz, kristalüri, piyüri,
t>kanma
Kinolonlar
AIN?
Meropenem
ABY
Penisilinler
AIN
Pentamidin
ATN
Polimiksin B
ATN (oral verilince olabilir)
Rifampin
AIN
Sidovir
ABY
Sulfadiyazin
ABY, kristalüri
Siprofloksasin
AIN
Sulfametoksazol
AIN, kristaller, kreatinin
sekresyonunda azalma
Sulfisoksazol
Kristalüri
Valasiklovir
ABY
Siklosporin
Sisplatin
ATN, HÜS, Glomeriler kapiller
tromboz
Daklizumab
ATN, renal disfonksiyon?
ABY
Prerenal azotemi? ATN?
fiok benzeri sendrom, prerenal
azotemi
Metotreksat
Kristalüri (yüksek doz iv)
Mitomisin
HÜS
Takrolimus
Diüretikler
Hepsi
Prerenal azotemi
Mannitol
Ozmotik nefroz