kanamayla birlikte görülmesi hemodinamik bozuklu-
¤u iflaret eder. Vital bulgularda bozulma ve postural
hipotansiyon belirgin (>%10) kan kayb>n> düflündü-
rür ve muhtemel masif kanamaya iflaret eder (Tablo
33-1).
man>, miktar>, kan>n rengi G< kanaman>n potansiyel
risk faktörleri ve komorbidite de¤erlendirilmesi ge-
rekli noktalard>r.
kanamay> düflündürür. Potansiyel risk faktörleri aç>-
s>ndan ayr>nt>l> medikal hikaye önemlidir. ÜG< kana-
man>n en s>k sebebi non steroidal anti inflamatuar ilaç
(NSA<<)'lar ve aspirindir. Düflük doz (75 mg) aspirin
alan hastalarda da kanama riski artm>flt>r ve risk doz
ile iliflkilidir. NSA<<'lar kortikosteroid ve bifosfanat-
larla birlikte al>nd>¤>nda risk artmaktad>r. Veriler k>-
s>tl> olmas>na ra¤men klopidogrel ile de risk artmak-
tad>r. Kronik antikoagulasyonun kendisi G< kanama
riskini art>rmasa da altta yatan kanama nedenini orta-
ya ç>karmaktad>r.
¤er hastal>¤> (KOAH) ve karaci¤er hastal>¤>n>n bulun-
mas> tedaviyi etkilemektedir. G< kanamalar>n tedavi-
sindeki geliflmelerle mortalite kanamaya ba¤l> de¤il de
kanaman>n yol açt>¤> efllik eden hastal>¤>n dekompan-
se olmas>na ba¤l>d>r.
Rektal muayene ile gayta rengine dikkat edilerek me-
lena ve taze kan ayr>m> yap>lmal>. Gaytada gizli kan
testinin akut de¤erlendirmede yeri yoktur.
nek olarak asit, spider anjiom ve abdominal duvarda
kollateral venler belirgin karaci¤er hastal>¤>n> düflün-
dürür. Özellikle KOAH hastalar> sedasyon riski ve ifl-
dirilmelidirler.
si ÜG< kanamay> do¤rular fakat postpilorik kanama-
larda NG aspirat temiz olabilmektedir. Baz> araflt>r-
mac>lar e¤er endoskopi birkaç saat içerisinde yap>la-
caksa NG aspirasyonunu gereksiz görmektedir. Bu-
nunla birlikte aspiratta parlak k>rm>z> kan görülmesi
mortalite ile güçlü koreledir ve tekrar kanaman>n pre-
diktörüdür. NG ayr>ca midedeki kan ve p>ht>y> temiz-
leyerek endoskopik tan>sal yaklafl>m> art>rmaktad>r.
Baz> araflt>rmac>lar ayr>ca endoskopi öncesi eritromisin
(3 mg/kg intravenöz) gibi motilite art>r>c> ajanlar
önermektedir. Hemostaza faydas> olmad>¤> için so¤uk
su ve salin lavaj> art>k önerilmemektedir. NG aspirat-
ta gizli kan bakmak güvenilmezdir ve kaç>n>lmal>d>r.
¤er ve böbrek fonksiyonlar> gibi laboratuvar testleri ile
sonland>r>l>r. KAH veya riski olanlarda EKG bak>lma-
l>d>r. Gö¤üs a¤r>s> veya EKG de¤iflikli¤i varsa kardiak
mark>rlar kontrol edilmelidir. Bafllang>ç hemoglobin
de¤eri s>kl>kla kan kayb>n>n miktar>n> tahmin etmek
uzakt>r çünkü hemodilüsyon 72 saate kadar uzamakta-
d>r. Bundan dolay> baflvuru an>ndaki hemoglobin de-
¤eri risk belirlemede yan>lt>c> olabilir. ÜG< kanama-
larda serum üre azotu (BUN), kreatinin (Kr) oran>
36'n>n üzerinde olabilmektedir. Kan proteinleri üst
ba¤>rsak sisteminde bakterilerce parçalan>p üre olarak
absorbe edilir ve BUN yükselir. BUN:Kr oran>n>n
36'n>n üzerinde olmas> ÜG< kanamalarda %90 sensi-
tivite ve %30 spesifiteye sahiptir.
>l>ml> m>, masif mi? 2-Kanama ile fliddetlenen komor-
bit hastal>k var m>?
y> azaltmak için ve tedaviye ba¤l> komplikasyonlar>
azaltmak için komorbit durumu optimize edilmeli.
Hemodinamik instabilitenin derecesi ve efllik eden
hastal>¤> resusitasyonun s>n>rlar>n> belirler. Yafll> ve
ciddi kardiyopulmoner hastal>¤> olanlar veya hemodi-
namik bozuklu¤u olanlar yo¤un bak>mda izlenmeli-
dir. Bu hastalar için yatakbafl> endoskopi yap>lmal>d>r.
Mental durum bozuklu¤u veya masif kanamas> olanlar
hava yolunun korunmas> için elektif entübe edilmeli-
ler. Tüm hastalarda santral venöz yol veya iki genifl (en
az 18 gauge) intravenöz katater bulunmal>d>r.
bulgular ve kan kayb>
ver Disease. Philadellphia: Saunders, 2003, p. 212'den de¤ifltirerek.