likleri olan genifl bir hastal>k grubunu kapsar. Bu du-
rumlar ayn> zamanda hemen tan>n>p tedavi edilmesi
gereken kendilerine has komplikasyonlarla birlikte de
olabilirler. YBÜ'de beyin cerrahisi hastas>na bakan
doktorlar bu nedenle merkezi sinir sistemi bozukluk-
lar>n>n klinik özelliklerini, komplikasyonlar>n> ve te-
davilerini iyi bilmelidirler.
hasarlanmas>, beyin tümörleri, anevrizmaya ba¤l> su-
baraknoid kanama ve kafa travmal> hastalar>n tedavisi
üzerine yo¤unlaflm>flt>r.
Elektrolit bozukluklar>, hipotansiyon ve hipoksi gibi
sistemik durumlar ciddi yaralanmal> hastalarda morbi-
diteye katk>da bulunabilirler. Kafa içi bas>nc>n artma-
s>, epilepsi, kanama ve iskemi gibi serebral bozukluk-
larda nörolojik bozulmaya katk> yapabilir. Modern yo-
¤un bak>m ikincil hasarlanmaya yol açabilecek olan
durumlar> önlemek veya h>zl> bir flekilde düzeltmeyi
amaçlamaktad>r. Bu yüzden nörolojik hasarlanmay>
önlemek ve hasta sonuçlar>n> iyilefltirmek için yo¤un
bak>m>n tüm aflamalar>nda ciddi bak>m gereklidir.
ölümün en önemli sebebidir. Amerika Birleflik Dev-
letleri'nde bir y>lda 500.000'den fazla kifli çeflitli de-
recede kafa travmas>na maruz kalmaktad>r. Geçmiflte
hem t>bbi hem de cerrahi tedavi kaynaklar> s>n>rl> ol-
du¤undan beyin travmas> geçirmifl hastalara karamsar
gözle bak>l>rd>. Fakat yeni geliflmeler ve kafa travma-
l> hastalar>n h>zla yo¤un bak>ma al>nmas> sonuçlar>
iyilefltirmifltir.
biri a¤>r hasta bak>m>n>n düzeltilmesi, özellikle ikin-
cil beyin hasar>na neden olabilen durumlar>n tan>n-
mas> ve önlenmesidir.
fliddet ve mekanizmas>na ba¤l> olarak hücrelerde geri
dönüflümsüz hasara yol açabilir. Kafa travmas> saçl>
deri, kafa kemi¤i ve alttaki beyin dokusunda hasara
neden olabilir. Saçl> deri yaralanmalar> önemli kana-
malara yol açabilir. Fakat olgular>n ço¤unda hemostaz
kolayl>kla sa¤lanabilir. K>r>klar lineer, çökme, aç>k
çökme ve kafa kaidesini tutan k>r>klar olarak s>n>flan-
d>r>l>r. Lineer veya basit kafa tas> k>r>klar> özel bir te-
davi gerektirmezler. Çökme k>r>klar> kafa tas>n>n d>fl
tabakas>n>n iç tabakan>n alt>na çökmesiyle oluflur.
Bunun sonucunda dura y>rt>¤> veya beyin laserasyonu
oluflabilir. E¤er frontal sinüsün arka duvar>nda çökme
k>r>¤> varsa veya kafa içi hematomla birlikteyse cerra-
hi onar>m gerekebilir. Aç>k çökme k>r>¤> kemi¤i ör-
ten saçl> deride y>rt>lmalar>n çökme k>r>¤> ile birlikte
olmas> durumudur. E¤er çökme ciddi ise çökme kal-
d>r>l>p yara kenarlar> debride edilerek cerrahi tedavi
yap>l>r. Periorbital ekimoz (Rakun belirtisi), kulak ar-
kas> bölgenin ekimozu (Battle belirtisi), hemotimpa-
niyum veya beyin omurilik s>v>s>n>n s>zmas> ile tan>-
nabilen kafa kaidesi k>r>klar> menenjit veya beyin ap-
sesi ile komplike olabilir. Kafatas> kemi¤i k>r>¤> sap-
tanan hastalarda gecikmifl kafa içi hematom olma ris-
fliddetine ba¤l>d>r.
Konküzyon: Geçici bilinç kayb>, haf>za kayb>,
bafl a¤r>s>, otonomik bozukluk
Herniyasyon: Gerilemifl bilinç düzeyi, anizoko-
ri, anormal motor bulgular
Bak>m*
Jr., MD, ve Duncan Q. McBride, MD, bu bölümün ikinci bask>s>n-
daki yazarlard>r.