background image
Hipertiroidinin belirti ve bulgular> sempatik afl>r>
aktiviteyi düflündürse de tiroid f>rt>nas> bulunan has-
talarda epinefrin ve norepinefrinin plazma düzeyleri ve
sal>n>m h>zlar> normal bulunmufltur. Bundan dolay>
katekolaminlere karfl> afl>r> duyarl>l>k oldu¤u iddia
edilmifl ve bu hastalardaki yüksek cAMP düzeyleri ad-
renerjik aktivite art>fl>n>n kan>tlar> olarak gösterilmifl-
tir.
Tiroid f>rt>nas> için karakteristik olan dekompanse
duruma yol açan mekanizmalar tam olarak tetkik edi-
lememifltir. Yüksek sitokin seviyeleri ve immun disre-
gülasyon ifleret edilmesine ra¤men, net veriler yoktur.
Bazal metabolik h>z ve termogenez artm>flt>r ve net ola-
rak proteinlerin y>k>m> söz konusudur. Hem protein
sentezi, hem de proteinlerin y>k>m> bir arada artm>fl ol-
sa bile hipertiroidizm, negatif azot dengesi, kas erime-
si, ve azalm>fl albümin konsantrasyonu ile sonuçlan>r.
Kortizol y>k>m>n>n artm>fl olmas>na karfl>n yap>m>n>n
da artm>fl olmas> nedeniyle kortizol düzeyleri esas ola-
rak de¤iflmeden kal>r. Tiroid hormonlar>n>n do¤rudan
kalbi uyar>c> etkileri sonucu taflikardi ve kalbin kon-
traktilitesinde art>fl ortaya ç>kar. Artm>fl termogenez,
vücut >s>s>ndaki art>fl> kompanse edici yan>t>n bir par-
ças> olarak vazodilatasyon ile sonuçlan>r.
Klinik Özellikler
Tiroid f>rt>nas> genellikle hipertiroidisi bilinen hasta-
larda gözlenir. Fakat bazen de daha önceden tirotoksi-
koz tan>s> almam>fl bir hastada bu özellikler gözlenebi-
lir. Tiroid f>rt>nas> uzun bir liste oluflturan haz>rlay>c>
durumlardan birisiyle s>kl>kla iliflkili olarak görülür,
ancak en s>k gözlenen iki durum, herhangi bir çeflit
cerrahi (fakat özellikle kontrol edilememifl ya da tam
olarak haz>rlanamam>fl hipertiroidili hasta) ve infeksi-
yonlard>r. Tiroid cerrahisi sonras> gözlenen tiroid f>rt>-
nas> hipertiroidinin antitiroid ilaçlarla iyi kontrol edi-
liyor olmas> ve ameliyat öncesi haz>rl>klar>n yap>lmas>
nedeniyle bugün için oldukça nadirdir.
Di¤er potansiyel haz>rlay>c> etmenler kardiyovas-
küler hastal>klar (akut miyokard infarktüsü dahil), sis-
temik hastal>klar, travma, diabetik ketoasidoz, tedavi
edilmemifl hastada tiroidin kuvvetli palpasyonu, iyot-
lu kontrast madde verilmesi, inme, ve preeklampsi-ek-
lampsiyi içerir. Graves hastal>¤>n>n radyoaktif iyotla
tedavisi sonras> hipertiroidinin alevlenmesi gözlenebi-
lir, ancak ço¤u hipertiroidili hastan>n antitiroid ilaç-
larla iyi kontrol ediliyor olmas> nedeniyle tiroid f>rt>-
nas> görülmesi nadir bir durumdur. Buna karfl>n anti-
tiroid ilaçlar>n> erken veya istemeyerek b>rakan hasta-
larda tiroid f>rt>nas> görülebilir. Yanl>fll>kla veya kas>t-
l> olarak afl>r> miktarda tiroid hormonu alan hastalar
a¤>r hipertiroidi bulgular> gösterebilir, ancak genel-
likle tiroid f>rt>nas>ndaki tablo tam olarak gözlenmez.
A. Belirtiler ve Bulgular--
Tiroid f>rt>nas> atefl ve
bilinç de¤iflikli¤i ile birlikte a¤>r tirotoksikozun klinik
özellikleri ile karakterizedir. Komplike tirotoksikoz se-
bebiyle hastaneye yat>r>lan hastalar>n al>nd>¤> bir seri-
de, kardiyovasküler komplikasyonlar ve nöropsikiyat-
rik sendromlar hastaneye kabuldeki en s>k sebeplerdir.
Bilinç de¤iflikli¤i durumlar> konfüzyon, ajitasyon, afli-
kar psikoz veya nadir olgularda koma fleklinde bile ola-
bilir. S>k görülen kardiyovasküler belirtiler atefl düze-
yiyle uyum göstermeyen taflikardi, kardiyak aritmiler
(sinüs veya supraventriküler taflikardi, atriyal fibrilas-
yon dahil) ve konjestif kalp yetmezli¤idir. Konjestif
kalp yetmezli¤i ile bafl vuran hastalar>n ço¤u yafll>d>r ve
altta yatan kalp hastal>¤> hikayesi vard>r. Bununla bir-
likte hipertiroidinin altta yatan kalp hastal>¤> olmadan
bile konjestif kalp yetmezli¤ine yol açabildi¤i gösteril-
mifltir. Hipotansiyon ve flok, geç belirtiler olabilir.
Gastrointestinal belirtiler bulant>, kusma, ishal, ve ka-
r>n a¤r>s>d>r. Kilo kayb> ve kafleksi s>kt>r.
Guatr hemen her zaman bulunur ve diffüz veya
multinodüler olabilir. Hastalar>n ço¤unda Graves has-
tal>¤> bulundu¤undan, guatr diffüzdür ve hassas de¤il-
dir. Hastalarda ço¤unlukla proksimal miyopati ve yay-
g>n kafleksiye ba¤l> belirgin kas güçsüzlü¤ü gözlenir.
Tremor bulunur. Cilt s>cak, nemli, k>zar>k, yumuflak
ve kadifemsidir. Refleksler canl> olabilir. Graves hasta-
l>¤> bulunan hastalar>n oftalmopatisi ve dermopatisi
olabilir. Burch ve Wartofsky tiroid f>rt>nas>n>n tan>s>-
n> kolaylaflt>rmak amaçl>, termoregulatör fonksiyon
bozuklu¤u (vücut >s>s>), kardiyovasküler fonksiyon bo-
zuklu¤u, SSS etkileri, gastrointestinal- hepatik fonksi-
yon bozuklu¤u ve haz>rlay>c> faktörleri esas alan bir
nokta skala önermifllerdir. Bu sebeple atefl ile birlikte
özellikle kardiyovasküler ve SSS olmak üzere bir veya
daha fazla organ sistemi ile iliflkili fonksiyon bozuklu-
¤u olan hastalarda daha fliddetli tirotoksikoz görüle-
bilmekte ve daha agresif tedavi için hastanede yat>r>la-
rak izlemeye ihtiyaç duyulabilmektedir.
B. Laboratuvar Bulgular>--
Aminotransferaz dü-
zeylerinde art>fl, hiperbilirübinemi ve hepatomegali
s>k görülür. Alkalen fosfataz düzeyleri de artm>flt>r.
Fakat bu karaci¤erden ziyade, kemik fraksiyonundaki
art>fltan ötürüdür. Serum kalsiyum düzeyi kemik re-
zorbsiyonunun göstergesi olarak artm>fl olabilir.
Komplike tirotoksikoz sebebiyle hastaneye yat>r>lan
hastalarda görülen di¤er laboratuar anormallikleri hi-
po veya hipernatremi, hiperglisemi ve anemidir.
Tiroid f>rt>nas>n>n tan>s> esas olarak klinik bulgu-
larla konur. Yüksek atefl ve bilinç de¤iflikli¤i olan a¤>r
hipertiroidili bir hastada tirotoksik krizin agresif teda-
visi gereklidir. Laboratuvar testleri hipertiroidinin
varl>¤>n> [örne¤in yüksek total ve serbest tiroksin (T4)
ve triiodotironin (T
3
) ve saptanamayacak düzeye yak>n
düflük tirotropin (TSH) düzeyleri] do¤rular. Bununla
birlikte efllik eden tiroid d>fl> hastal>k varl>¤> nedeniy-
le T
3
ve T
4
düzeyleri düflmüfl olabilir. Bu yüzden T
4
ve
T
3
düzeyleri hastan>n klinik tablosuyla ba¤lant>l> ol-
mayabilir.
Tedavi
Tiroid f>rt>nas>n>n tedavisi üç ana bafll>kta ele al>nabi-
lir: (1) hipertiroidinin kontrolü, (2) haz>rlay>c> hasta-
l>klar>n tedavisi ve (3) di¤er destek tedavileri. Tedavi
tablo 25-1'de özetlenmifltir.
567
KR