binin ilaçlar, mekanik aletler ve yaflamsal organ nakil-
leri gibi çeflitli yaflam destekleyici yöntemlerin kulla-
n>m>na olanak sa¤layarak, hasta ömrünü uzatmadaki
becerilerini art>rmaktad>r. Bu bilimsel baflar>ya ra¤-
men uzun ve kaliteli yaflam elde edilmesi hastalar için
ço¤u zaman anlaml> de¤ildir veya ödül olarak kabul
edilmez. Sonuç olarak, bazen doktor ve t>bbi bak>m
ekibi, hastalar>na yaflam destek ilaçlar> veya mekanik
araçlar> sonland>rma veya devam etme ve bazen beslen-
me ve s>v> deste¤i gibi temel hayat deste¤inin devam
edip etmemesinde karar vermede yard>mc> olmal>d>r.
personel, hastalar, hasta ailesi veya vekilleri taraf>ndan
çözülmelidir. Bu bölümde modern t>p uygulamas>nda
etik çerçeveyi oluflturan temel esaslar>n sunulmas>na
gayret gösterilecektir. Bu tart>flman>n amac> bir stan-
dart oluflturmak veya kanunlar hakk>nda ö¤üt vermek
de¤il, etik esaslar> uygulamada bir sistem sunmak ve
anlaflmazl>klardan kaç>nmak veya çözüm bulmakt>r.
Bu esaslar ayn> zamanda t>bbi bak>m çal>flanlar>n>n ki-
flisel ve mesleki de¤erleri, enstitü kurallar>, yasal zo-
runluluklar> ve profesyonel yap>lar>n yaz>l> kurallar>
>fl>¤>nda uygulan>r.
al>r. Bunlar günah ve sevap, iyi ve kötü gibi ve insan
hayat>n>n sonsuz ve kutsal bir yaflam oldu¤u fleklinde-
ki mutlak de¤erleri içine al>rlar. Etik, bizim davran>fl
ve birbirimizle olan iliflkilerimizi idare eden inançlar-
dan oluflan bir prensipler sistemidir. Bu inançlardaki
uygulama toplumun ihtiyaçlar>na uyum sa¤lamak için
zaman içinde de¤iflebilir. Fakat mutlak de¤erlerin s>-
n>rlar> korunur.
uygulamalar> üzerine güçlü etkileri vard>r. Birincisi
iyilik, do¤rudan doktor ve t>bbi bak>m çal>flanlar>n>n
vuflturup rahats>zl>klar>n> gidermesidir. Bu t>bbi pra-
tikte, <.Ö. dördüncü yüzy>lda Hipokrattan bu yana
esas hedef olmufltur, fakat tek amaç de¤ildir.
zorlamakt>r ("primum non nocere" "önce zarar verme").
Kötülük yapmamak sadece iyilik yapman>n sonucu
de¤ildir. Çünkü bu iki prensip bazen çeliflebilmekte-
dir. Örne¤in; etik olarak son dönemde a¤r>l> bir hasta-
ya morfin yapman>n gerekli oldu¤u do¤rulan>rken,
morfin ölüm riskini art>rd>¤>ndan gerçekte kötülük
yapmama prensibini bozabilir. Bu durum çifte etki
prensibi olarak tan>mlanm>fl olup iki karfl>t etkinin
birlikte bulunmas>d>r.
eriflkin hastaya hür iradesi ile yaflam destek giriflimle-
rini içeren t>bbi tedaviyi kabul etme veya reddetme
konusunda sahip oldu¤u haklar bildirilir. Bu duruma
intihar etme hakk> veya hayat>na kendi kendine son
verme veya ötonazi uygulamas> için doktor yard>m>n>
isteme dahil de¤ildir. Oregon, 1997'de s>n>rl> durum-
larda doktor yard>ml> intihar> yasallaflt>rsa da dokto-
run kat>l>m> iste¤e ba¤l>d>r. Ancak doktor ve t>bbi ba-
k>m ekibinin, tedaviye bilgilendirilmifl olur almak
için hastaya klinik bilgi verirken dürüst ve gerçekçi
olarak, özerkli¤ini koruma zorunlulu¤u vard>r. Tablo
10-1'de "Amerikan Hastane Derne¤i" taraf>ndan ka-
bul edilen hasta haklar>n>n listesi görülmektedir. `The
Joint Commission' hasta haklar> hakk>nda benzer bir
liste yay>mlam>flt>r.
oranl> olarak adil flekilde tedavi edilmelidir. T>bbi
kaynaklar s>n>rl> oldu¤unda bu kural tedaviden en
fazla fayda görebilecek hasta için kullan>lmal>d>r diye
belirtilir. Doktor için göz ard> edilen düflünce elinin
alt>ndaki hastaya bakma zorunlulu¤udur. Nitekim
ahlak bilimciler doktorlar>n kendilerini genel olarak
topluma t>bbi bak>m sa¤lama ifline dahil ettiklerini,
fakat bir hasta hakk>nda karar verirken s>n>rl> kaynak-