olursa olsun böbrek fonksiyonunun h>zla bozulmas> olarak tan>mlanabilir. Çok çeflitli nedenlere ba¤l> ola- rak geliflebilir, ancak klinik bulgular, komplikasyonlar ve tedavinin önemli bir k>sm> tüm olgularda ayn>d>r. Nedenler 3 ana gruba ayr>labilir: h>zla düzelebilen böbrek hipoperfüzyonu sonucu oluflan prerenal, idrar ak>m>n>n t>kanmas>na ba¤l> postrenal, ve direkt olarak parankimi etkileyen lezyonlara ba¤l> olarak intrensek. Ço¤u hastada, intrensek böbrek yetmezli¤i tan>s>, pre- renal ve postrenal nedenler d>flland>ktan sonra düflü- nülmelidir. lenmesinde kullan>lan yöntemler Tablo 13-1'de s>ra- lanm>flt>r. tal>¤>n>n do¤al seyri aras>ndaki fark> ay>rt etmeye yar- d>m eder. Kronik böbrek yetmezli¤inin en s>k neden- leri diyabet, hipertansiyon, kronik glomerülonefrit ve polikistik böbrek hastal>¤>d>r. Non steroid antiinfla- matuvar ilaçlar (NSA<<), anjiyotensin-konverting en- zim (ACE) inhibitörleri ve antibiyotikler gibi böbrek fonksiyon bozuklu¤una neden oldu¤u bilinen ilaçlar>n kullan>m>n> saptamak amac>yla ilaç öyküsü dikkatle sorgulanmal>d>r (Tablo 13-2). Hidrokarbonlara maruz kalma (karbon tetraklorür), etilen glikol (antifriz) ve- ya radyolojik kontrast ajanlar da akut böbrek yetmez- li¤ine neden olabilir. inflamasyonu, kristalüri, akut t>kan>kl>k, böbrek içine kanama ve arteriyel embolizasyon d>fl>nda nadiren gö- rülür. Akut böbrek yetmezli¤inde görülen belirtilerin ço¤u böbrek fonksiyon bozuklu¤unun sonucudur. Ödem, hipertansiyon ve pulmoner konjesyon ile so- nuçlanan tuz ve su yüklenmesi, yetersiz diürezin en s>k ortaya ç>kan belirti ve bulgular, anoreksi, bulant>, h>ç- k>r>k, kusma, hematemez, hemostaz>n bozulmas>, nö- romusküler irritabilite, asteriksis, letarji, koma ve konvülziyonlard>r. Üremi periyodunun uzamas> ile or- taya ç>kan durumlar ise kafl>nt>, perikardit ve anemi- dir. Sekonder hiperparatiroidizm ve vitamin D meta- bolizmas>n>n bozulmas>na ba¤l> spontan kemik k>r>k- lar> akut böbrek yetmezli¤inde görülmez, k>r>klar>n olmas> böbrek yetmezli¤inin nedeni olarak kronik üre- minin güçlü bir delilidir. Böbrekle at>l>m>n>n bozul- mas> sonucu geliflebilecek hiperpotasemi, kardiyak aritmilere neden olabilir. Üremik asidoz sonucunda Kussmaul solunumu görülebilir. kalp h>z>n>n ölçümü, mukozal hidrasyon ve deri turgo- runun tayini, juguler venöz dolgunluk, pulsus para- doksus, kardiyak sürtünme sesi veya gallop, pulmoner ral, s>v> toplanmas>, asit ve ödem (periferik ve sakral) varl>¤> veya yoklu¤unun inspeksiyonunu içermelidir. Kalp yetmezli¤i, siroz veya sistemik vaskülit gibi bir- likte bulunan hastal>klara ait bulgular>n de¤erlendiril- mesi de eflit derecede öneme sahiptir. mg/kg/gün oran>nda dolafl>ma sal>n>r. fiiddetli kas ha- sar>n>n (rabdomiyoliz) oldu¤u durumlarda kreatininin dolafl>ma geçifli bu oranlar> aflabilir. Kreatinin esas ola- rak glomerüler filtrasyon ile at>l>r, az bir k>sm> (%10) tübüllerden sekrete edilir ve hemen hemen hiç geri emilmez. Serum kreatinin düzeylerinde önemli bir ar- t>fl (>1 mg/dL) oldu¤unda normal glomerüler filtras- yon h>z> (GFR) yaklafl>k yar>ya düflmüfl demektir. So- nuç olarak, böbrek fonksiyonlar>nda hafif derecede azalmalar>n saptanmas> için serum kreatinini güvenilir bir k>lavuz de¤ildir. Buna karfl>l>k, serum kreatininde daha önceden var olan art>fllar kronik böbrek hastal>¤> tan>s>n> destekler. |