istemli veya istemsiz olarak potansiyel zehirli madde
alm>fl veya zehirli maddeye maruz kalm>fl hastalar>n te-
davisidir. Bu problemin büyüklü¤ü flafl>rt>c> derecede-
dir. Amerikan Zehir Kontrol Merkezleri Birli¤inin
2002 y>l>ndaki kay>tlar>na göre 2,112,774 zehirlenme
olgusu bildirilmektedir. Zehirlenme olgular>n>n
%70'inin zehir kontrol merkezlerine hiç bildirilme-
mesi nedeniyle an>lan bu rakamlar gerçe¤in çok alt>n-
da kalmaktad>r.
uzaklaflt>r>lmas>, antidotlar>n kullan>m>, zehir veya
toksin türüne göre oluflacak patofizyolojik özellikleri
anlamaya çal>flmay> gerektirir. Bu bölüm zehirlenen
hastalar>n bak>m>ndaki genel ilkeleri içermekte olup,
bu hastalarda zehirlenme türüne özgü zehirlenme te-
davileri ayr>nt>l> olarak yo¤un bak>m uygulamalar>
içinde anlat>lacakt>r.
BAKIM ÜN
likler, zehir türlerine özgü olup, uygun tedavi yapabil-
mek için zehirlenme türlerindeki farkl>l>klar>n bilin-
mesi gerekmektedir. Bununla beraber olas> al>m veya
toksik temas türlerine göre birçok genel de¤erlendir-
me ve tedavi k>lavuzlar> gelifltirilmifltir.
iletiflim kurulamayacak kadar küçük, bilinci kapal> ve-
ya ifl birli¤i yapmakta isteksiz olmas> nedeniyle zor
olabilir. Hastan>n yak>nlar>ndan, arkadafllar> veya ça-
l>flma arkadafllar>ndan ilave bilgiler elde edilebilir. Öy-
kü al>n>rken baz> noktalar dikkat gerektirir. Bu nokta-
a¤>zdan, deriden, solunum yolu ile, v.b.) ve maruz kal-
man>n veya al>m>n zaman>d>r. Hat>rlanmas> gereken
durum ise kas>tl> al>nan toksinlerde öykünün güveni-
lir olmamas>d>r. Dikkatli bir fizik muayene anahtar
olup, laboratuar inceleme ve yak>n gözlem s>kl>kla ge-
reklidir.
ile çok de¤erli bilgiler elde edilebilir. Belirli zehirlen-
me türlerine özgü fizik bulgular>n aranmas> fleklinde
yap>lan k>sa bir fizik muayene `'toksidrom-amaçl> fizik
muayene'' olarak bilinir. Bu muayene ile belirli tip ze-
hirlenmelerdeki fizik bulgular aran>r. Bu flekilde has-
tan>n h>zl> de¤erlendirilmesi, testlerinin yap>lmas> ve
tedaviye bafllanmas> sa¤lanm>fl olur. Bu fizik muayene
vital bulgular>; bilinç durumunu, pupil ve motor ceva-
b> belirleyen k>sa bir nörolojik muayeneyi; ciltteki
nem için palpasyonu, ve siyanoz ve döküntüler için
inspeksiyonu; akci¤erlerin oskültasyonu ve perküsyo-
nunu ve barsak seslerinin dinlenmesini kapsar (Tablo
36-1). Tablo 36-2'de büyük zehirlenme gruplar>ndaki
fizik muayene bulgular> özetlenmifl ve her birine bir-
çok örnek listelenmifltir.
glukoz konsantrasyonu hasta bafl>nda ölçülmelidir.
E¤er düflük bulunursa intravenöz glukoz verilmelidir.
Afl>r> dozdan flüphelenilen hastalar>n de¤erlendirilme-
sinde temel laboratuar tetkikleri serum elektrolitleri,
kan üre nitrojeni (BUN), serum kreatinin, arteriyel
kan gazlar>, serum osmolaritesi, hesaplanm>fl ozmolar
aç>k, ve idrar tetkiki (örn, kristaller, miyoglobinüri ve-
ya hemoglobinüri) olarak s>ralanmaktad>r (Tablo 36-
3).Di¤er testler (örn, ilaç düzeyleri, methemoglobin
düzeyi ve karboksihemoglobin düzeyi) belirli hastalar-
da yararl> olabilir ve bu bölümde daha sonra tart>fl>la-
cakt>r.