p>ht>n>n uzak yerlere embolizasyonu kan damarlar>, fibrinolitik sistem, p>ht>laflma proteinleri ve trombo- sitler aras>ndaki kompleks bir etkileflimin sonucudur. Trombüs oluflum yerinde de¤iflik oranlarda eritrosit- ler, trombositler ve fibrin bulunur. Çok çeflitli klinik durumlara artm>fl patolojik trombüs oluflumu ve em- bolizasyon riski efllik eder (Tablo 39-1). Birleflik Dev- letlerde tromboembolik hastal>klar mortalite ve mor- biditenin en önemli nedenidir ve tüm ölümlerin %30- 40'>ndan suçlanmaktad>r. Üstelik her y>l yüz binlerce ölüme yol açmayan tromboembolik olaylar gözlen- mektedir. açt>¤> klinik sonuçlar> azaltmaya yönelik farmakolojik ve fiziksel tedavi stratejilerden oluflur. Tromboemboli- nin do¤ru teflhis edilmesindeki zorluklar, antitrombo- tik tedavinin yararlar> ve risklerinin hala tam anlafl>la- mamas>ndan dolay> çok çeflitli klinik durumlardaki hastalar>n ve tromboembolik olaylar>n tedavisi ve en- gellenmesinde antitrombotik tedaviyi kullanma kara- r> s>kl>kla karmafl>kt>r. Çok say>da yeni farmakolojik ajanlar yan> s>ra antitrombotik ilaçlar>n farkl> klinik durumlarda ve çeflitli kombinasyonlarda kullan>m> ge- lifltirilmektedir. önemli iki risk faktörü venöz staz ve kan damarlar>n- daki hasarlanmad>r. Özellikle hastanede yatmakta olan hastalarda fiziki önlemlerle venöz staz>n azalt>l- mas> ile p>ht> oluflumunun engellenmesi oldukça önemlidir. Hastalar>n ço¤unda yatak istirahat>n>n mümkün oldu¤u kadar s>n>rland>r>lmas> ve cerrahi- den sonra erken mobilizasyon venöz tromboz riskini azaltmaktad>r. staz> azaltarak ve venöz ak>m> art>rarak düflük riskli hastalarda derin ven trombozu riskini azalt>r fakat rilmemifltir. Bu cihazlar ço¤unlukla kanama riski yük- sek olan hastalarda ve VTE önlemek amac>yla farma- kolojik ajan kullanan hastalarda kullan>lmaktad>r. Tromboz varl>¤>nda ve a¤>r periferik damar hastal>¤>n- da veya bacak travmas>ndan sonra yetersiz doku canl>- l>¤> ve cilt ülseri varsa flik bas>nçl> kompresyon çoraplar> ile bacak ödemlerini yeterince kontrol edebilirken venöz tromboembolinin engellenmesinde yeterince etkili de¤ildir. Üstelik bu yöntemler tek bafl>na orta ve yüksek riskli hastalarda- ki tromboembolinin engellenmesinde önerilmemekte- dir. yan tromboembolik atak geçiren veya antikoagülan te- daviye majör kontrendikasyon olan alt ekstremite ve- nöz trombozlu hastalarda faydal> olmaktad>r. Vena ka- va inferiyor filtreleri akci¤er embolisi riskini azaltma- s>na ra¤men alt ekstremite trombozlar>n>n ilerlemesi- ni ve tekrarlamas>n> engelleyememektedir. Bu neden- le kontrendike de¤ilse filtre yerlefltirilmesi önerildik- ten sonra en k>sa sürede antikoagülan tedavi bafllanma- l>d>r. mifl olgularda hayat> tehdit eden tromboembolik has- tal>klar>n tedavisinde nadiren uygulanmaktad>r. mesinde ve tedavisinde tek bafl>na veya antikoagülan ilaçlarla birlikte kullan>lmaktad>r. Esas olarak trom- bositler ve fibrin a¤>ndan oluflan arteriyel trombüs ge- nellikle hasarl> kan damarlar>nda trombositler ve p>h- t>laflma faktörlerinin aktivasyonu sonucu geliflir. An- titrombosit ilaçlar trombosit membran>n> veya birçok biyokimyasal yola¤> etkilemek suretiyle trombosit fonksiyonlar>n> inhibe ederler. |