background image
Bu kriterlerin en az üçünü tafl>yan eriflkinlerin streptokokkal infeksiyonu olma ihtimali en az
%30-50'dir; oysa bu kriterlerden hiçbirini tafl>mayanlarda ya da birini yafl>yanlarda infeksiyon ihtimali
<%7'dir. Daha sonra McIsaac, bu skoru, 15 yafl>ndan küçüklerde 1 puan ekleyerek, 45 yafl>ndan büyük-
lerde ise 1 puan ç>kararak modifiye etmifltir. tlanm>fl bir Streptococcus pyogenes ma-
ruziyeti olanlar>n GAS farenjiti olma ihtimali, di¤erlerinden 2 kat daha fazlad>r. Di¤er yandan vezikül ya
da ülserasyon bulma, viral infeksiyonlarda yayg>nd>r ve GAS ihtimalini azalt>r. Konjonktivit, nezle, ses
k>s>kl>¤> ya da ishal gibi di¤er viral bulgular da GAS infeksiyonu ihtimalini azalt>r.
H>zl> Antijen Testi
Bo¤az sürüntüsünden direk olarak GAS karbonhidrat antijenini saptayabilen bir tak>m ticari ürünler
mevcuttur. Bu "h>zl> testlerin" en büyük avantaj>, sonuçlar>n genellikle 10 dakika içinde hastan>n de¤er-
lendirildi¤i yere ulaflt>r>lmas> ve klinik olarak karar vermeye katk>da bulunmas>d>r. Klasik kültürlerle
karfl>laflt>r>ld>¤>nda, bu testlerin özgüllükleri genellikle %90-95'tir; bundan dolay> yalanc> pozitiflik azd>r
ve pozitif bir test rahatl>kla do¤ru kabul edilebilir. H>zl> testlerin duyarl>l>¤> ise de¤iflkendir ve %80-90'>
geçmemektedir. Sonuç olarak negatif testlerin, özellikle klinik kuflku yüksekse klasik kültürlerle do¤ru-
lanmas> gerekir. Bu testlerin duyarl>l>¤>, büyük ölçüde al>nan örne¤in uygun olmas>na dayan>r. Bu ise,
hem her iki tonsilden hem de posterior farenksten etkili bir flekilde sürüntü almay> gerektirir.
Bo¤az Kültürü
Koyun kanl> agara ekilmifl klasik bir bo¤az sürüntü kültürü, GAS infeksiyonu tan>s>nda alt>n standard
olarak kalmaya devam etmektedir. Tek bir sürüntünün, yeterli bir örnek al>nd>¤> kabul edilirse duyarl>-
l>¤> %90-95'dir. Tonsil ya da posterior farenks d>fl>nda bir yerden al>nan örnekler ve yak>n zamanda an-
tibiyotik kullan>m>, yalanc> negatif sonuca neden olabilir. Bir gecelik inkübasyondan sonra kültür de-
¤erlendirilir. Negatif kültürler, üreme oran>n> art>rmak için 24 saat sonra bir kez daha de¤erlendirilir.
Bo¤az kültürü, GAS farenjitini, bu organizman>n asemptomatik kolonizasyonundan güvenli bir flekilde
ay>ramayabilir. Bundan dolay>, kültürler tam olarak semptomlu hastalardan al>nmal> ve iyileflip iyilefl-
medi¤ini görmek yada baflka nedenlerle kullan>lmamal>d>r. N. gonorrhoeae gibi bakteriyel farenjitin di-
¤er nedenleri özel besiyeri gerektirir ve strep kültürü ile tan> konamaz. E¤er bu nedenlerden biri düflü-
nülüyorsa sözkonusu patojeni de¤erlendirme flartlar> laboratuvarla konuflulmal>d>r.
Tan> Yaklafl>mlar>
Streptokokkal farenjitinin tedavi edilmesinin amaçlar> aras>nda hastal>¤>n seyrinin k>salt>lmas>, süppü-
ratif komplikasyonlardan ve romatizmal ateflten kaç>nmak, bulaflt>r>c>l>¤> en aza indirmek ve gereksiz
antibiyotik kullan>m>n> s>n>rlamakt>r. Bu amaca, en iyi, klinik olarak hastalar>n risklerine göre grupla-
ma ile ulafl>l>r. yaklafl>m düflünülebilir: the Infectious Diseases Society of America, Centor sko-
ru 0 ya da 1 olanlara tedavi önermemekte, tüm di¤er hastalara h>zl> testleri ve kültürü önermektedir.
Negatif h>zl> test, bo¤az kültürü ile do¤rulanmal>d>r. Bu yaklafl>m gereksiz antibiyotik yazmay> azaltma
e¤ilimindedir ancak klinik belirtileri az olan baz> olgular> kaç>racakt>r. Ayr>ca negatif h>zl> testi olan ve
tedavi öncesi bir gece beklemesi gereken olgularda da tan> gecikmesine neden olacakt>r. The American
College of Physicians ve Centers for Disease Control and Prevention benzer bir rehber sunmufltur an-
cak Centor skoru 2 ya da 3 olanlara h>zl> test yap>p ancak negatif testleri kültürle do¤rulamaks>z>n ve
Centor skoru 4 olan eriflkinlere test yapmaks>z>n hemen tedavi vermeye izin vermektedir. Bu yaklafl>m,
baz> olgular>n kaç>r>lmas>n> ve hemen tedavi verdi¤inden baz> olgular için gereksiz reçeteleme maliyeti-
ni art>rmaktad>r. Bu iki rehberi karfl>laflt>ran prospektif bir çal>flma, maliyetteki bu azalmay> do¤rulad>.
Sonuçlar benzer oldu¤undan yaklafl>mlar net olarak birbirinden üstün de¤ildir. Gereksiz penisilin uy-
gulamalar> nadiren anafilaksiye ya da di¤er ciddi reaksiyonlara neden olur. Alternatif olarak kaç>r>lm>fl
GAS olgular> günümüzde eriflkinlerde çok nadir olarak romatizmal atefle neden olur ve neredeyse bu
K>s>m I: Üst Solunum Yolu
4