background image
bulgusu da olabilir. Bu yüzden kapsaml> öykü, fizik muayene ve tan>sal ifllemler her fasiyal palside
uygulanmal>d>r. Fasiyal palsisi olan tüm hastalarda tedavinin as>l amac> yetersiz lakrimasyondan
kaynaklanabilen korneal ülserasyonun önlenmesi ve uzun dönem morbiditeden kaç>nmak için ge-
rekli ad>mlar> atmakt>r. Farmakolojik tedavi seçimi etiyolojiye dayan>r. Bu bölümde travmatik olma-
yan fasiyal akut palsisi olan hastaya pratik yaklafl>m anlat>lacakt>r.
KL
Fasiyal sinir posterior kraniyal fossada, ponstan, bir somatik motor kök ve bir viseral miks duyusal
kök (nervus intermedius) olarak ç>kar. Bu iki kök, 8. sinir (vestibülokohlear sinir) ile beraber sere-
bellopontin sisterna üzerinde seyreder. Daha sonra temporal kemi¤in petröz k>sm>nda internal akus-
tik meatusa geçer. Burada motor kök ve nervus intermedius birleflerek fasiyal siniri oluflturur. Fasi-
yal sinirde fasiyal kanala (internal oditor kanal) geçer. Bu kanal temporal kemi¤in petröz k>sm> bo-
yunca devam eder. Otuzüç cm kadar uzunluktad>r, dört segmentten oluflur: labirintin, genikülat,
timpanik, mastoid. Bu nedenle iç veya orta kula¤>n ya da mastoid hava hücrelerinin tümoral veya
inflamatuvar proçeslerinde fasiyal sinir zarar görür. Labirintin k>s>m en dar olan segmenttir (0.68
mm çapta) ve ayr>ca çok az bir ba¤ doku deste¤i vard>r. Minimal inflamasyonda bile fasiyal sinir bu
bölgede hasara u¤rayabilir. Birçok otör bu bölgenin idiyopatik fasiyal palside (Bell) hasara u¤rayan
bölge oldu¤unu düflünmektedir. Uzun interosseöz seyir fasiyal sinirin kafa kaide k>r>l>klar>nda s>k-
l>kla zedelenmesinin sebebidir.
Labirintin segmentten ç>k>nca, genikülat ganglionun duyusal hücre gövdelerinin eklenmesi ile
fasiyal sinir genifller. Burada sinir bifurkasyona gider, büyük yüzeyel petrozal sinir dal>n> verir. Bu
dal lakrimal beze efferent aksonlar> ve damaktan afferent tat duyu dallar>n> tafl>r. Genikülat gangli-
yondan sonra büyük olan dal fasiyal sinir ad>n> al>r. Mastoid duvar içinde fasiyal sinir iki dal verir.
stapedius kas>na gider. Stapedius kas> hasar gördü¤ünde hiperakuzi olur. timpanidir. Bu dal timpanik kaviteye geçer. Baz> hastalarda korda tympani, timpanik zar>n üst arka
kadran>n>n arkas>ndan geçerken otoskop ile görülebilir. Korda timpani submandibular ve sublingu-
al tükrük bezlerine efferent ve dilden afferent lifler tafl>r. Fasiyal sinir temporal kemikte, stilomasto-
id foramenden ç>kar. Sonra parotis bezinin içinden geçer ve ard>ndan yüzün mimik kaslar>n> besle-
yen birçok dal>n> verir.
Fasiyal sinir en az 4 tip sinir lifi içeren miks bir sinirdir: (1) stapedius kas> ve yüzün mimik kas-
lar>na somatik motor lifler; (2) lakrimal ile submandibular ve sublingual tükrük bezlerine parasem-
patetik viseral motor lifler (fakat parotis bezine de¤il); (3) dilin ön 2/3'ü ve damaktan özelleflmifl du-
yusal (tat) afferent lifler; (4) eksternal oditor kanal ve kulak kepçesinde somatik duyusal afferent lif-
ler.
Bu sinirin anatomik ve fonksiyonel yap>s>n> anlamak, akut fasiyal paralizisi olan hastan>n de¤er-
lendirilmesinde kritik önem tafl>r. Dikkatli klinik inceleme ile fasiyal sinirinin nerede etkilendi¤i or-
taya ç>kar. Örne¤in, genikülat ganglionun varisella zoster infeksiyonu tan>s>nda eksternal kanal, dil
ve damaktaki vesiküllerin görülmesi önemlidir. Benzer flekilde, fasiyal palside gözyafl>n>n kayb>, fa-
siyal sinirinin genikülat ganglion proksimalinde etkiledi¤ine dair bir kan>tt>r. Öyleyse bu durumda
fasiyal palsinin nedeninin orta kulak veya mastoidte olan bir proçes olmad>¤> sonucu ç>kart>labilir.
K>s>m VII: Sinir Sistemi
184