infeksiyon Page 15

treptococcus pneumoniae toplum kökenli infeksiyonlara herhangi bir patojenden daha s>k neden

olur. Toplum kökenli pnömoniye ba¤l> ölümlerin yar>s>ndan fazlas>ndan sorumludur. Yafll>lar, kro-
nik obstüktif akci¤er hastal>¤>, konjestif kalp yetmezli¤i, dalak yoklu¤u, orak hücreli anemi ve mul-
tiple myelom tan>s> alan özel hasta gruplar> pnömokok pnömonisine daha fazla maruz kal>rlar. Ame-
rika Birleflik Devletlerinde (ABD) y>lda 500.000 pnömokok pnömonisi vakas> olufltu¤u tahmin edil-
mektedir.

Geçen 10 y>l içerisinde baz> pnömokok sufllar> penisiline ve çeflitli antibiyotiklere direnç gelifl-

tirmifllerdir. ma girdikten 20 y>l ka-
dar sonra ortaya ç>km>flt>r. Direnç Güney Afrika'da 1970'lerde, Avrupa ve Asya'da ise 1980'lerde kli-
nik sorun olmaya olmufltur. Penisiline dirençli pnömokok sufllar> (PDP) ABD'de 1990'lar>n bafllar>n-
da görülmeye bafllam>fl ve prevelans> h>zla artm>flt>r. Klinik S. pneumoniae izolatlar>ndaki antibiyotik
direnci 1990-91 y>llar>nda %18'den 1994-95 y>llar> aras>nda %25'lere eriflmifltir. Günümüzde izolat-
lar>n %30-40'> penisiline duyarl> de¤ildir. Bu yüzdeler bir bölgeden di¤erine, bir hasta grubundan
ötekine farkl>l>k gösterebilir. Dirençli sufllar>n ortaya ç>k>fl>n> etkileyen etkileyen faktörler Tablo 5-
1'de sunulmaktad>r.

Penisiline yüksek düzey direnç (YDD) (>Mnda makrolid, trimetoprim-sül-

fometaksazol ve fluorokinolon gibi antibiyotik gruplar>na çoklu dirençli izolatlar>n artan insidans>
üzerinde özellikle durulmaktad>r.

ABD'de S. pneumoniae izolatlar>nda makrolid direnci %25'lere kadar ç>km>flt>r ve azitromisin ya

da klaritromisinle tedavi yetmezlikleri gayet iyi bilinmektedir. Penisiline YDD ya da orta düzey di-
rençli (ODD) (Mn %50-75'i makrolid veya azalid dirençlidir. Dolay>-
s>yla, penisilin direnci makrolid direncinin bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Tabi-
i ki, direnç mekanizmas> eflüks mekanizmas>n> içermektedir ve penisilin direncini belirleyen peni-
silin ba¤lay>c> proteinlerden (PBP) farkl>d>r.

Fluorokinolon direnci, özellikle kinolonlar>n yo¤un kullan>ld>¤> bölgelerde artm>flt>r. Kana-

da'da bir grup yafll> hastada levofloksasin direncinin %4'ü aflt>¤> bildirilmektedir. ABD ve Kanada'da
tedavi yetmezliklerinin antibiyotik dirençli sufllarla paralel oldu¤u gösterilmifltir. Yeni kinolonlar
aras>nda duyarl>l>k aç>s>ndan baz> farkl>l>klar da olacakt>r.

Yak>n zamana kadar S. pneumoniae pnömonisinde antibiyotik tercihi penisilin olmufltur. Günü-

müzde pnömokoksik infeksiyonlar>n tedavisi çok daha karmafl>kt>r. Sorun toplum kökenli pnömo-
ni tedavisinde etken patojenin belirlenmesi çabalar>n>n yetersizli¤i ile birleflti¤inde daha da abart>l>

TABLO 5-1

Penisilin Direncini Etkileyen Faktörler

Üç ay içinde antibiyotik kullan>m>

Dozlam dahil antibiyotiklerin uygunsuz kullan>lmas>

Dirençli sufllar>n klonal yay>lmas>

Efllik eden patolojilerin varl>¤>

ANT

Çeviri: Dr. Hakan Erdem