background image
M
ikrobiyoloji laboratuvar>ndan kan kültüründe gram-negatif bir basil üremesi bildirildi¤inde,
öncelikle hastan>n bakteriyemik oldu¤u ve yaflam>n> tehdit eden bir infeksiyonun bulundu¤u düflü-
nülmelidir. Kan kültüründen yap>lan preparatlarda gram-negatif basil varl>¤>n>n bildirilmesi, klinis-
yenin kan kültürü al>nd>¤>ndaki ön tan>s>n> ve antibiyotik tedavi yaklafl>m>n> de¤erlendirmesini sa¤-
lad>¤> için önem tafl>maktad>r. Bu bölüm, kan dolafl>m>nda bir gram-negatif basil bulunmas> ile ilgi-
li baz> klinik senaryolar> ele almaktad>r. Gram negatif basilin tür tan>m> baz> durumlarda infeksiyo-
nun kayna¤>n>n bulunmas>nda yard>mc> olur. Günümüzde kullan>lan otomatize ve sürekli de¤erlen-
dirmeyi sa¤layan kan kültür sistemleri, bildirim ve tan>mlama ile ilgili sürenin k>salmas>; yat>fl süre-
sinin azalt>lmas> ve hasta bak>m kalitesinin artmas>na katk>da bulunmaktad>r.
ETKENLER
Birçok çal>flma, gram-negatif bakteriyemiyi en s>k görülen etken ve en s>k rastlanan infeksiyon kay-
na¤>na göre s>n>fland>rmaktad>r. Örne¤in, Kreger ve arkadafllar>, 10 y>ll>k bir sürede görülen 612
gram-negatif bakteriyemi epizodunu de¤erlendirmifltir. Tablo 68-1 bu epizodlardaki etken da¤>l>m>-
n> göstermektedir. Escherichia coli en s>k görülen etkendir ve olgular>n %31'inden sorumludur. Tab-
lo 68-2 gram-negatif bakteriyeminin kaynaklar>n> göstermektedir. en s>k görülen kay-
nakt>r. rada, gastrointestinal sistem infeksiyonlar> ile safra yollar> infeksiyonlar> gelmekte-
dir. Solunum yolu infeksiyonlar> (bakteriyemik pnömoni) olgular>n sadece %9'unda; benzer flekilde
deri ve yumuflak doku infeksiyonlar> ise %6.5'unda kaynak olarak bulunmufltur.
Bakteriyemi etkeni olan gram negatif mikroorganizmalar çeflitli faktörlere göre de¤iflkenlik gös-
terir. E¤er bakteriyemi toplum kökenli ise, en s>k görülen mikroorganizma E.coli'dir. Pseudomonas
aeruginosa
ve Serratia marcescens gibi bakteriler genellikle hastane kökenli infeksiyonlarda görülür-
ler. Kal>fl süresi uzad>kça, etken olarak antibiyotiklere dirençli mikroorganizmalar>n görülme olas>-
l>¤> artmaktad>r. Çal>flman>n yap>ld>¤> toplum da gram negatif bakteriyemilerdeki etken da¤>l>m>n>
etkiler. P.aeruginosa daha çok nötropenik hastalarda etken olurken, E.coli en s>k sa¤l>kl> genç birey-
lerde görülmektedir.
Her hastanenin kendi etken profili bulunur. Acinetobacter spp. gibi baz> mikroorganizmalar bir
hastanede s>k, di¤erinde nadir olarak görülebilir. ¤in, kan kültüründe Proteus mirabilis veya Providencia spp üremesi bakteriyeminin üriner sistem
kaynakl> oldu¤unu düflündürür. Buna karfl>n bakteriyemi ile seyreden pnömoni olgular>nda K.pne-
umoniae
ve P.aeruginosa; Proteus spp, Providencia, hatta E.coli'den çok daha s>k görülür. Bacteroides
bakteriyemisi kolon veya kad>nlarda genitoüriner sistemde anaaerobik bir infeksiyonu, bir karaci¤er
absesini veya bir cerrahi alan infeksiyonunu akla getirir.
Yeni antimikrobiyallerin tedaviye girmesi ile gram negatif bakteriyemilerin etken profili de de-
¤iflmifltir. Örne¤in, Stenotrophomonas maltophilia (eski ad> P.maltophilia) infeksiyonlar> bu türün
aminoglikozidlere do¤al dirençli olmas> nedeniyle artmaktad>r. lerde bulunabilmekte ve ortak kaynak ile iliflkili salg>nlar görülebilmektedir. Burkholderia cepacia da
giderek artan oranda bakteriyemiler ve kan gaz> analizörleri gibi cihazlar ile iliflkili salg>nlara yol aça-
bilmektedir. Bakteriyemilerde etken olabilen Pseudomonas türü olarak aç>k say>s> da giderek artmak-
tad>r. Gram negatif basillerin antibiyotik direnci ile ilgili yeni geliflmeler aras>nda, siprofloksasine di-
68
433
LABORATUVARDAN KAN KÜLTÜRÜNDE
GRAM-NEGAT
B
Çeviri: Dr. Zeynep Gülay