background image
A
¤>r Akut Solunum Yetmezli¤i Sendromu (Severe acute respiratory syndrome SARS), Coronavi-
rus'un (SARS-CoV) neden oldu¤u solunum sistemi infeksiyonudur. Sendrom ilk kez Kas>m 2002'de
Çin'in Guangdond ilinde fark edilmifltir. H>zla Hong Kong, Vietnam, Singapur ve Kanada'ya yay>l-
m>flt>r. Pandemi sonunda 5 k>tada 26 ülke'ye yay>lm>flt>r. Sendrom, 8000 hastay> etkilemifl ve 774
ölüme neden olmufltur.
EP
Bu salg>n>n epidemiyolojisi önemli halk sa¤l>¤> dersleri vermifltir. SARS, serolojik metotlarla tan>m-
lanan daha önce insanlarda endemik olan bir hastal>k de¤ildir. Salg>n>n bafllang>c> özellikle Himala-
ya misk kedileri gibi canl> hayvanlar> yakalama, kafese koyma ve satma gibi ifllemler s>ras>ndaki mes-
leki temasla iliflkilidir. Bu nedenle bu patojenik Coronavirus'un hayvan virüsü oldu¤u ve insanlara
adapte oldu¤u görüflü mevcuttur. Asemptomatik infeksiyon oldukça nadir görülmektedir. yon a¤>r hastalar yoluyla ve genellikle hastal>¤>n 5-10. günleri aras>nda yay>lmaktad>r. Bu iliflki viral
yükün 10. günde pik yapmas> ile uyumludur. Hastal>¤>n yay>l>m> genellikle hastanelerde meydana
gelmifltir ve doktorlar, sa¤l>k çal>flanlar> etkilenmifltir. Bununla birlikte infeksiyon iflyeri, otomobil-
ler ve uçaklarla da yay>l>m gösterebilmektedir. Ulafl>m yoluyla ülkeden ülkeye potansiyel yay>l>m
gösterilmifltir ve bu durum dramatik olabilmektedir.
Solunum damlac>klar> en yayg>n bulafl fleklidir. Ancak özellikle a¤>r sulu ishali olan olgularda
fekal oral yol nadiren bulafl yolu olabilmektedir.
G>da ve su yoluyla bulaflan hastal>k olarak gösterilmemifltir ama kanalizasyon sistemi yoluyla
yay>l>m>ndan kuflkulan>lmaktad>r.
KL
SARS halsizlik, üflüme, titreme, yüksek atefl ve miyalji ile seyreder. Bo¤az a¤r>s> rinore gibi üst solu-
num yolu semptomlar> karakteristik de¤ildir. A¤>r olgular>n baz>lar>nda prodüktif olmayan öksürük
mevcuttur. A¤>r olgularda nefes darl>¤>, takipne ve plörezi geliflebilir. n %20-30'un-
da yo¤un bak>m ve mekanik solunum deste¤i gerekir.
Yafll>lardaki klinik tablo di¤er solunum yolu infeksiyonlar>nda oldu¤u gibi daha zor tan>nan ve
daha a¤>r seyirli olabilir. Yafll> hastalar>n ço¤unda yüksek atefl yoktur. Halsizlik, ifltahs>zl>k, bay>lma
ve deliryum olabilir. Yafll>larda hastal>k nedeniyle ölüm olas>l>¤> daha yüksektir. Tablo 8.1'de klinik
bulgular>n s>kl>¤> özetlenmifltir.
Prospektif bir çal>flmada 3 evreli klinik seyir tan>mlanm>flt>r. I. Evre birkaç gün süren yüksek
atefl ve miyalji ile karakterizedir. II. Evre: Atefl bafllang>c>ndan 8 gün sonra bafllar. Tekrarlayan atefl
ve infiltrasyonlar>n yay>l>m>n> içerir. Hastalar>n yaklafl>k yar>s>nda arteriyel oksijen satürasyonunda
azalma meydana gelir. III. Evre: Bu evrede eriflkin solunum yetmezli¤i sendromuna benzer bulgu-
larla karakterize a¤>r akci¤er hastal>¤>n>n kan>tlar> ve genel durumda bozulma meydana gelir.
8
39
PNÖMON
A/IR AKUT SOLUNUM YETMEZL
Çeviri: Dr. Bilgin Arda