background image
L
yme hastal>¤> çok çeflitli tutulumlar ile seyreden bir multisistem hastal>¤>d>r. Hastal>k 1977'de
Connecticut, Lyme flehrinde bir grup çocukta "jüvenil romatoid artrit"in infeksiyoz bir nedeni ol-
du¤unun düflünülmesi ile dikkati çekti. Takip eden çal>flmalar Ixodes kenelerinin hastal>¤>n vektörü
oldu¤unu göstermifl ve 1982'de flimdi Borrellia burgdorferi olarak adland>r>lan bir spiroket Ixodes sca-
pularis
'den (eski ad> ile Ixodes dammini) izole edilmifltir. Hastal>¤>n seyri bu yüzy>l>n bafllar>nda Avru-
pa'da anlafl>lm>flt>r.
Lyme hastal>¤> ABD'de s>kl>kla bildirilen kene kaynakl> hastal>kt>r. Olgular Montana d>fl>ndaki
tüm devletlerden bildirilmifltir. Hastal>¤>n bölgesel olmas>na karfl>n olgular>n %90'> kuzey do¤u dev-
letleri olan Maryland, Wisconsin, Missouri ve California'dan bildirilmifltir. Hastal>k Avrupa, Çin, Ja-
ponya, Avustralya ve eski Sovyetler Birli¤i'nden de bildirilmifltir. Olgular Antarktika hariç tüm dün-
yadan rapor edilmifltir.
Hastal>¤>n nadir görülmemesine karfl>n pek çok klinisyenin tan>s>na dair çeliflkileri mevcuttur.
Her bir Lyme hastal>¤> tan>s> konulabilmesi için, Lyme hastal>¤> için 50-100 testin yap>lmas> gerekti-
¤i tahmin edilmektedir. Klinisyenler için tan>sal karmaflaya sebep olan faktörler flunlard>r. Birincisi
pek çok bakteriyel infeksiyondan farkl> olarak Lyme hastal>¤>n>n tan>s> etiyolojik ajan>n izolasyonu
ya da antijenin ve organizman>n dokuda özel boyalar ile gösterilmesi ile konulmaz. yir çok de¤iflkendir ve pek çok farkl> hastal>¤> taklit eder. Patognomonik deri lezyonu, eritema mig-
rans, kenenin >s>rd>¤> alanda geliflir ve olgular>n üçte birinde görülmez. Üçüncüsü ise Lyme hastal>¤>
antikoru için yap>lan serolojik test sonuçlar>n>n pozitif ya da negatif yorumlanmas>na dair karmafla-
n>n olmas>d>r. Klinisyenler pozitif Lyme hastal>¤> test sonucunun tek bafl>na tan> koydurttu¤una ina-
n>rlar. Pozitif Lyme serolojisi antikorlar>n çapraz reaksiyonuna ba¤l> olarak yalanc> pozitif olabilir;
bunun d>fl>nda B.burgdorferi ile geçirilmifl bir infeksiyon ya da aktif infeksiyonu da gösterebilir. Yük-
sek antikor titreleri tedavi ile ya da tedavisiz y>llarca devam edebilir ve antimikrobiyal tedavi gerekti-
ren aktif infeksiyon varl>¤>n> göstermez. Yalanc> negatif serolojik test sonuçlar> hastal>¤>n erken dö-
nemlerinde görülebilir çünkü antikor yan>tlar> kenenin >s>rmas>ndan sonraki 3-6 haftaya kadar olufl-
mayabilir. Antimikrobiyal tedavi de antikor yan>t>n> azaltabilir ve yalanc> negatif sonuçlara sebep ola-
bilir. Sonuçta kene taraf>ndan >s>r>ld>¤>n> bildiren ve Lyme hastal>¤> geliflimine dair riski olan hasta-
n>n nas>l yönetilece¤ine dair karmaflalar devam etmektedir.
Lyme hastal>¤> erken ve geç infeksiyon olarak s>n>flanabilir. Erken infeksiyon kendi içinde loka-
lize infeksiyon (stage 1) ve dissemine infeksiyon (stage 2) olarak ayr>l>r. Eritema migrans erken loka-
lize hastal>¤>n önemli bir göstergesidir. Rafl s>kl>kla kene >s>rmas>ndan 3 ile 32 gün (ortanca 7 gün)
sonra oluflur. Rafl en az 5 cm çapta merkezi aç>lma gösteren, annüler, geniflleyen eritematöz lezyon
olarak tan>mlan>r. Lezyonun merkezi veziküler ya da nekrotik olabilir ya da eritematöz kalabilir. Se-
konder annüler deri lezyonu hastalar>n yar>s>nda oluflur. Bu lezyonlar eritema migransa benzerlik
gösterir. Deri lezyonlar> tedavi edilmezse s>kl>kla 3-4 hafta içinde solarlar. Atefl ile halsizlik, yorgun-
luk gibi minör konstitüsyonel semptomlar ve bölgesel lenfadenopati, klasik deri rafl>na efllik edebilir.
Rafl olmaks>z>n sadece grip benzeri semptomlar> olan hastalarda Lyme hastal>¤> tan>s> konulmas> ol-
dukça güçtür çünkü bu dönemde seroloji s>kl>kla negatiftir.
Erken dissemine hastal>¤>n tutulufllar> sinir sistemi, kardiyovasküler sistem ve kas-iskelet siste-
mini kapsayabilir. Nörolojik hastal>¤>n spektrumu lenfositik menenjit; Bell palsi gibi kraniyal nörit;
40
239
LYME HASTALI/I--TANISAL
YAKLAfiIM
Çeviri: Dr. Behice Kurtaran