background image
ETK< MEKAN
FQ'lar, DNA giraz (topoizomeraz II) ve topoizomeraz IV olmak üzere iki hedef bölgeye ba¤lanarak
etki ederler. Her ikisi de bakteri içinde DNA yap>s>n>n devam> ile s>k> iliflkilidir. FQ'lar>n biri veya
di¤eri üzerine etkileri de¤iflik olabilir. Tüm FQ'lar konsantrasyona ba¤>ml> öldürme etkisi gösterdik-
lerinden klinik yan>t>n en iyi göstergeleri tepe konsantrasyonunun minimum inhibitör konsantras-
yona (MIC) oran> ve e¤ri alt>nda kalan alan>n (AUC) M gibi farmakokinetik parametreler-
dir. Yüksek doz kullan>m>n>n klinik yan>t üzerine olumlu etkisi olabilir ve levofloksasin ile yap>lan
ilk çal>flmalar (afla¤>da belirtilmifltir), k>sa süre yüksek doz uygulamas>n>n daha iyi sonuç verdi¤ini
ve belki de direnç geliflimini azaltt>¤>n> göstermektedir.
Temel FQ molekülü bi-siklik aromatik çekirdekten oluflur ve özgül yan zincirlerinin varl>¤> (ör-
nek: 4. pozisyonda keton olmas>) antibakteriyel etkinlik için gereklidir. Sekizinci pozisyonda karbo-
nun kullan>lmas> etkinli¤i artt>r>rken, bu bölgeye halojenli bileflik eklenmesi fototoksisite art>fl>na
neden olur. Zaman içinde yap>lan yap>sal de¤iflikler nedeniyle FQ'lar 4 kufla¤a ayr>labilirler. 1. ku-
flak FQ'lar (örnek nalidiksik asid) sadece üriner sistemde gram (-) etkinli¤e sahiptirler. 2. kuflakla-
r>n hepsi moleküllerinde florid içerir (örnek siprofloksasin) ve artm>fl gram (-) etkinlik gösterirler,
sistemik infeksiyonlarda kullan>labilirler ve orta derecede gram (+) etkinlikleri vard>r. 3. kuflak
FQ'lar özellikle Streptococcus pneumoniae'ya olmak üzere artm>fl gram (+) etkinli¤e sahiptirler ve ge-
nelde günde tek doz kullan>l>rlar. 4. kuflak kategorisi de anaerob spektrumu artm>fl ajanlar (örnek:
trovafloksasin ve muhtemelen moksifloksasin) için kullan>lmaktad>r.
YAN ETK
FQ'lar>n major yan etkileri gastrointestinal sistem (bulant>, kusma, ishal) ve santral sinir sistemi (bafl
a¤r>s> ve bafl dönmesi) üzerinedir. Bunlar>n ço¤u antibiyoti¤in kesilmesine neden olmazlar. Nöbet
nadirdir. Tüm FQ'lar hayvanlarda fetal k>k>rdak hasar> ile iliflkili bulunmufltur ve 18 yafl alt>nda kul-
lan>m> kontrendikedir. Bu sorun öncelikle renal disfonksiyonu olan veya kortikosteroid kullanan kiflilerde görülmüfltür ve
saatler içinde veya ürünün kesilmesinden aylar sonra ortaya ç>kabilir. Fototoksisite molekülün 8.
pozisyonunda halojenli bileflik içeren ürünlerinde görülmektedir (örnek sparfloksasin). Buna ra¤-
men "döküntü" tüm ürünlerde görülebilir. larla belirgin olarak azd>r. QTc intervalinde uzama klinik olarak nadiren önemlidir ve olas>l>kla grup
etkisidir. Moksifloksasin ve gatifloksasisinin risk alt>ndaki hastalarda kullan>m>nda dikkatli olunma-
s>n>n alt> çizilmifltir. Bu yan etki büyük olas>l>kla potasyum kanal ak>fl>n>n blokaj> ile iliflkilidir. 1a
antiaritmikler veya QTc'yi uzatan di¤er ajanlarla tedavi gören kiflilerde FQ kullan>m>nda çok dikkat-
li olunmal>d>r. sasin gibi yeni ajanlarla daha azd>r. Hepsi divalantlarla ba¤lan>r ve gastrointestinal emilim kaybolur.
Yeni ürünler; warfarin, digoksin, fenitoin, teofilin ve siklosporin ile s>n>rl> etkileflim gösterilir. Ga-
tifloksasin glukoz metabolizmas> üzerine istenmeyen etkilerde bulunabilir.
fiu anda pazarda 5 major -siprofloksasin (Cipro
®
), levofloksasin (Levaquin
®
), gatifloksasin
1
(Tequin
®
), moksifloksasin (Avelox
®
) ve gemifloksasin
2
(Factive
®
) - bulunmakta ve k>yas>ya yar>fl-
maktad>r. Birbirleri ile büyük oranda çak>flmalar>na ra¤men, kayda de¤er farkl>l>klar> vard>r ve afla-
¤>da tart>fl>lacakt>r.
Tablo 72-1'de s>kl>kla kullan>lan FQ'lar aras>nda seçilmifl farkl>l>klar sunulmufltur. Siprofloksa-
sin genellikle Enterobacteriaceae ve P. aeruginosa dahil gram (-) basiller üzerine "en etkili" FQ ola-
rak de¤erlendirilir. Stenotrophomonas spp. ve Acinetobacter spp. gibi di¤er nonfermantatif organizma-
lara etkinli¤i de¤iflkendir. Zaman geçtikçe siprofloksasinin yo¤un kullan>m> ile en belirgin olarak S.
pneumoniae
ve P. aeruginosa'da not edilen artm>fl direnç geliflimi gözlenmifltir. Birçok merkezde özel-
likle yo¤un bak>mlarda P. aeruginosa izolatlar>n>n sadece %50-60'> bu ajana duyarl>d>r. Salmonella
Bölüm 72: Florokinolon Seçimi
451