Kriptokokkal menenjit genellikle CD 4 hücre say>s> 100'ün alt>nda olan HIV-1 infekte hastalar-
da görülür. Kriptokokkal menenjitin en s>k rastlanan semptomlar>; bafla¤r>s>, atefl, halsizliktir. Ta-
n> beyin omurilik s>v>s> incelenerek konulur. Beyin omurilik s>v>s>nda rastlan>lan tipik anormal
bulgular: 1) Normal veya hafif artm>fl aç>l>fl bas>nc> 2) lenfositik pleositoz (genellikle 100hüc-
re/mm
3
'den az) 3) Artm>fl protein konsantrasyonu 4) Azalm>fl glukoz konsantrasyonu 5) Kripto-
kokkal antijen pozitifli¤i. BT ve MRI sonuçlar> genellikle normaldir. Özellikle ileri evre hastal>¤>
olanlarda normal beyin omurilik s>v>s> bulgular> hastal>¤> ekarte ettirmez. BOS kültürü hemen her
hastada,kan kültürü %50-60 hastada mantar> gösterir. Kriptokok antijeni BOS ve serumda hastala-
r>n %90'>ndan fazlas>nda tipik olarak yüksek titrede (>1/1024) pozitiftir.
Bilinç durumundaki de¤ifliklik (konfüzyon, letarji, obtuntasyon) kranial sinir defisiti ve beyin
omurilik s>v>s>nda yüksek titrede (>1/1024) kriptokokkal antijen olmas> ve beyin omurilik s>v>s>n-
da beyaz küre say>s>n>n 20/mm
3
'den az olmas> kötü prognoz için risk faktörleridir. y>
desteklemek ve beyin omurilik s>v>s>nda mikroorganizmay> göstermek için ço¤unlukla çini mürek-
kebi kullan>l>r ve kriptokokkal menenjiti olan hastalar>n %50'sinde pozitif sonuç al>n>r.
Polisakkaritleri elimine eden mekanizmalardaki eksiklik nedeniyle kriptokokkal antijen uzun
zaman tespit edilebilir düzeyde kal>r. Serum ve beyin omurilik s>v>s> CRAg titreleri antifungal te-
davi baflland>kltan sonra artabilir fakat artm>fl titreler tedaviye yan>ts>zl>kla ço¤unlukla korele de-
¤ildir.
HIV infekte ve kriptokkal menenjiti olan hastalarda Amfoterisin B (0.7 mg/kg/gün) ve flusito-
zin (100 mg/kg/gün 2 hafta) takiben flukanazol 400 mg/gün en az 10 hafta olacak flekilde olan in-
duksiyon tedavisi tercih edilen tedavi fleklidir. Flusitozin tedavisinin mikolojik sonuçlar üzerine
olumlu etkilerinin gözlemlenmesi, yeni bir çal>flmada toksisitesinin az oldu¤unun gösterilmesi ve
relaps> önledi¤i (idame rejimden ba¤>ms>z olarak) yönünde bilgilerin olmas> nedeniyle birçok uz-
man induksiyon tedavisine Amfoterisin B yan>nda flusitozin eklenmesi gerekti¤ine inanmaktad>r
ancak bu konuda görüfller aras>nda tam anlaflma sa¤lanamam>flt>r. 10 haftal>k induksiyon tedavi-
sinden sonra hastan>n klinik durumuna göre flukanazol dozu 200 mg/gün'e düflülebilir. Amfoteri-
sin B (0.7 mg/kg/gün) ve flusitozin (100 mg/kg/gün) 6-10 hafta takiben idame tedavi olarak fluka-
nazol AIDS iliflkili kriptokokal menenjitte alternatif tedavi rejimidir. Yaln>zca azol içeren induksi-
yon tedavisi genellikle önerilmez. Renal fonksiyonlar> bozuk olan hastalarda Amfoterisin B yerine
Amfoterisin B'nin lipid formulasyonlar> kullan>labilir. Toksisitesi yüksek olmas>na ra¤men 6 hafta
süreyle flukanazol (400-800 mg/gün) ve flusitozin (100-150 mg/kg/gün) Amfoterisin B kullan>m>-
na alternatif bir tedavi rejimidir. Sistemik antifungal tedaviye yan>t al>namayan dirençli vakalarda
intratekal veya intraventriküler Amfoterisin B kullan>labilir. BOS steril olduktan sonra flukanazol
200 mg/gün olacak flekilde idame tedaviye geçilir. Flukanazol alamayan vakalarda etkinli¤i fluka-
nazole göre daha az olsa da itrakanazol uygun alternatif tedavi rejimidir. Artm>fl intrakraniyal ba-
s>nc>n tedavisinde; aral>kl> BOS drenaj> (tekrarlayan lumbar ponksiyonlarla), lumbar drenaj kate-
teri konulmas> veya ventrikuloperitoneal flant gibi birçok tedavi opsiyonu bulunmaktad>r. Korti-
kosteroid kullan>m>, asetozolamid veya mannitol kullan>m> gibi medikal yaklafl>mlar etkinlileri ke-
sin olarak kan>tlanmamakla birlikte zaman zaman kullan>lmaktad>r. Normal bazal aç>l>fl bas>nc>
(<200 mm H
2
O) olan hastalarda 2 hafta sonra artm>fl bas>nc> elimine etmek ve kültür için tekrar
de¤erlendirmek üzere lumbar ponksiyon yap>lmal>d>r. Tedavi tamamland>ktan sonra klinik olarak
relaps> telkin eden durumlarda L/P yap>lmal>d>r.
Bölüm 81: HIV-1 ve Santral Sinir Sistemi
505