Bafl a¤r>s>, parestezi ve hafif ense sertli¤i tek bafllar>na nörolojik hastal>k tan>s> için kriter olarak al>n- mazlar. Kas-iskelet sisteminin tutulufl semptomlar> gezici artraljiler, kas ve kemik a¤r>lar> ve dizler gibi büyük eklemlerin etkilendi¤i geçici artritler fleklinde olabilir. Kardiyak tutulufllar bafllang>çtan 2-6 hafta sonra bafllar ve atriyoventriküler blok ve daha nadir olarak da miyokardit ve perikardit flek- linde olur. Kardiyak iletim anormalli¤ine ba¤l> geliflen senkop bafllang>ç yak>nmas> olabilir. Geç ya da persistan infeksiyonlar diz eklemlerini tutan, bir y>l ve daha uzun süreli kronik artrit, ensefalo- miyelit gibi nörolojik tutulufl ve akrodermatitis kronika atrofikans gibi lokalize deri hastal>klar> flek- linde olabilir. Oküler anormallikler erken dissemine hastal>¤>n bir parças> fleklinde olabilir. karmafl>kt>r. çünkü laboratuvar tan>s> organizmaya immün yan>t>n saptanmas>na dayan>r ve bu ko- nudaki s>n>rlamalardan daha önce bahsedilmiflti. Tan> için flu anda kullan>lan ana testler enzim-ba¤- l> immünosorbent assay (ELISA) ve Western blot (immünblot) testidir. Organizmaya karfl> özgül IgM antikorlar> bafllang>çtan 1 ay sonra görülür ve 2. ayda pik yapar ve sonra azalmaya bafllar. Spe- sifik IgG antikorlar> 2. ayda saptanmaya bafllar ve yaflam boyu yüksek kalabilir. Antikor seviyeleri tedavi ile azal>r fakat s>kl>kla süresiz persiste eder. Antikor seviyeleri tedavi baflar>s> ya da baflar>s>z- l>¤>n> takip etmek amac> ile kullan>lmamal>d>r. Benzer flekilde antikorlar>n varl>¤> baflka nedene ba¤- l> akut semptomlu hastalarda geçirilmifl infeksiyonu gösterebilir. Serolojik testler tekrarlayan hasta- l>¤>n tan>s>nda yard>mc> de¤ildir. 41G ile gösterilen fragman>na karfl> antikor yan>t> geliflir. Geç hastal>kta antikor yan>t> flajellar pro- teine ek olarak d>fl yüzey protein A ve B'sine karfl> geliflir. Yine di¤er spiroketlere karfl> geliflen çap- raz antikorlar tabloyu kar>flt>rabilir ve klinisyen bir pozitif Western blot testinde kullan>lan s>n>flan- d>rma kriterlerini laboratuvar çal>flan> ile tart>flmal>d>r. Baz> laboratuvarlar pozitif sonuç için Wes- tern blot üzerinde dört ya da befl bant varl>¤>n> gerektirir. Lyme hastal>¤>n>n serolojik testleri kolay- l>kla yanl>fl yorumlanabilir. limetrelik deri biyopsisinin kullan>ld>¤> bir çal>flmada PZR duyarl>l>¤> yaklafl>k %60 belirlenmifltir. Bu yeni yöntemlerin çeflitli antikor testlerinin anlamlar>n>n tan> koymada s>n>rl>l>klar> hesaba kat>l- d>¤>nda tan>daki de¤erinin ölçülmez oldu¤u gösterilebilir. l>flmalarda kenenin hastal>¤> bulaflt>rma olas>l>¤> 48 saatten az süre yap>flma oldu¤unda düflük- tür. Önemli olan koruyucu örtüler ve uygun insekt uzaklaflt>r>c>lar>n kullan>larak kene >s>r>¤>- n>n önlenmesidir. Keneler forseps ile uzaklaflt>r>lmal>d>r. muhtemel temas> gösterir ancak aktif hastal>¤> kan>tlamaz. Lyme hastal>¤> tan>s> laboratuvar ça- l>flmalar> ile desteklenen bir klinik tan>s>d>r. tas>nda yanl>fl negatif sonuçlar olabilir. Geç dönemde s>kl>kla serolojik testler pozitiftir. Nadi- ren geç infeksiyonda hastalarda Lyme antikorlar> için serolojik testler negatif kal>r. rolojisinin nedenleri sistemik lupus eritematozus, romatoid artrit, kayal>k da¤lar benekli atefli, |