background image
gibi, yak>n zamanda da elde edilmesi de beklenmemektedir. Bu nedenle, Amerikan Kalp Derne¤i ve
ampirikdir. Klinisyenle-
rin ve difl hekimlerinin bu klavuzlara pratikteki uyumu ise s>kl>kla kusurludur.
Romatizmal kalp hastal>¤>, konjenital kalp hastal>¤>, prostatik kalp kapa¤> ve di¤er kardiyovaskü-
ler hastal>¤> olanlarda geliflen bakteriyemi, infektif endokardit riski tafl>r. Halen endokarditin hangi me-
kanizmalarla olufltu¤u, tam olarak ortaya konulamam>flt>r. Bakteriler, hasarlaflm>fl kapakta bulunan fib-
rin p>ht>s>na ya da kapak yaprakç>¤>ndaki özel bir reseptöre ba¤lanarak endokardit meydana getirebi-
lir. Her iki durumda da, infektif endokardit patagenezindeki ana etken geçici bakteriyemidir.
Geçici bakteriyemiler s>kl>kla oluflmaktad>r. Bir besini çi¤nerken veya d>flk>lama s>ras>nda bile
kendili¤inden bakteriyemi oluflabilir. Do¤al floras> bulunan mukozalar>n travmaya u¤rad>¤>, difl çe-
kimi ya da üretra sondas> tak>lmas> gibi birçok giriflim s>ras>nda bakteriyemi oluflabilir. Mukoza ha-
sar>yla oluflan bu tür bakteriyemiler, giriflimden 1-5 dakika sonra bafllar, 15-30 dakikada sonlan>r ve
ço¤u zaman semptomsuzdur. Bu bakteriyemilerde kantitatif kan kültürü al>nd>¤>nda, genellikle ka-
n>n mililitresinde 10'dan az mikroorganizma saptan>r. Geçici bakteriyemiler lokal infeksiyon odak-
lar>ndan, örne¤in; bir apse drenaj> ya da insizyonuyla veya asemptomatik bakteriürisi olan bir has-
taya, üriner sistem müdahalesi yap>lmas>yla meydana gelebilir. Bu tür giriflimlerden kaynaklanan
bakteriyemilerden saptanan etkenler, manipülasyon yap>lan bölgenin floras>n> veya lokal infeksiyon
oda¤>ndaki bakterileri yans>t>r.
Profilaksi olmaks>z>n yap>lan invazif giriflim sonras>ndaki kl>¤>n> gösteren geçerli veriler
yoktur. Bir hastada yatk>nl>k oluflturan müdahale anamnezi olmas>, bazen endokardit tan>s>n> koy-
durabilir. Enerokoklar>n d>fl>ndaki streptekoklara ba¤l> endokarditlilerin, %15-20'sinde difl müda-
halesi vard>. Ancak baflka bir derlemede endokarditlerin sadece %3.6's>nda difl giriflimi öyküsü sap-
tanm>flt>. Enterokok endokarditli hastalar>n ise %42'sinde ürolojik giriflim öyküsü vard>. Stafilokok-
lara ba¤l> endokarditlilerin %35'inde deri veya yumuflak doku infeksiyonu öyküsü vard>. Ancak en-
dokarditlerin ço¤unda predispoze hastal>k öyküsü saptanamaz.
Mikroplar>n kana yay>lmak için s>kça kulland>klar> girifl kap>s>, orofarinks'dir. Difl çekiminden
sonra kan kültürü pozitifli¤i %18­85'dir. Bakteriyemi s>kl>¤>, difl eti infeksiyonunun geniflli¤i ve do-
ku travmas>n>n büyüklü¤üyle iliflkilidir. Difl müdahalesi sonras>nda izole edilen mikroplar, a¤>z flo-
ras>n> yans>t>r. En s>k, viridans streptekoklar olmak üzere, anaerob streptekoklar, koagülaz negatif
stafilokoklar, difteroidler ve fusobakteriler izole edilebilir. Endokarditli olgular>n %50-75'inde viri-
dans streptekoklar etkendir ve bu bakteriler genelde penisiline duyarl>d>r. Romatizmal atefl nedeniy-
le penisilin profilaksisi kullananlardan ve giriflimden 1­2 gün önce profilaktik penisilin kullananlar-
dan izole edilen streptekoklar nispeten penisiline daha dirençlidir. Beklenen bakteriyemi olufltu¤un-
da, serumda yeterince antibiyotik konsantrasyonu olabilmesi için, antibiyoti¤in giriflimden hemen
önce verilmesi gereklidir. Difl çekiminin hemen öncesinde verilen penisilinle, giriflim sonras> kültür
pozitifli¤i azal>r.
Gingivektomi, difl kanal> cerrahisi ve difl temizleme gibi difleti giriflimleri de geçici bakteriye-
miyle sonuçlanabilir. Difl eti hastal>¤> olanlara müdahale edildi¤inde, %88'in üzerinde kan kültürü
pozitiftir. Difl eti hastal>¤> olanlardan izole edilen mikroorganizmalar, difl çekimi sonras>nda sapta-
nan etkenlere benzerdir. Ayr>ca, difl f>rçalama (%0­26), cihazla a¤>z temizli¤i (%7­50), difl ipli¤i kul-
lan>lmas> (%20), çiklet çi¤neme veya sert bir fleker yemenin ard>ndan (%0­22) kan kültürleri pozi-
tifleflebilmektedir. Geçici bakteriyemileri önlemek amac>yla, her gün s>kça yap>lan bu tür aktiviteler
için profilaksi yap>lmas>, pratik bir yaklafl>m de¤ildir. z hijyeninin sa¤lanmas>yla, difl eti
hastal>klar> azalaca¤>ndan geçici bakteriyemiler de azalacakt>r.
Tonsillektomi, nasotrakeal intübasyon, rijit bronkoskopi gibi orofarinks ve solunum sistemini
ilgilendiren giriflimler de bakteriyemiyle sonuçlanabilir. Esnek fiberoptik bronkoskopi ve akci¤er bi-
yopsisinden sonra kan kültürü pozitifli¤i nadirdir.
Bölüm 12: Endokardit Profilaksisi
59