background image
405
Böbre¤in kistik hastal>¤> çeflitli hastal>klardan
oluflur. Bu hastal>k (1) kal>tsal veya kazan>lm>fl (2) sis-
temik veya böbrekte s>n>rl> birden çok say>da renal
kistlerin görüldü¤ü hastal>k olarak s>n>fland>r>labilir.
Her hastal>¤>n varl>¤> ve ortaya ç>k>fl>, prognozu ve yö-
netimi farkl>d>r.
Renal kistler düzgün cidarl>, içi s>v> dolu renal tü-
büllerin d>fla keselenmesi ile oluflan sirküler yap>lard>r.
Kist oluflumunun patogenezi tam olarak aç>klanama-
m>flt>r. Ancak bu konuda son y>llarda büyük mesafeler
katedilmifltir. Otozomal dominant ve otozomal resesif
polikistik böbrek hastal>¤> için (ODPKBH ve
ORPKBH) bir patogenez ortaya ç>kmaya bafllam>flt>r.
Birincil kirpiksi alg>lama mekanizmas>nda, hücre içi
kalsiyum düzenlenmesinde bozukluk ve hücrede siklik
AMP (cAMP) birikimi gibi tüm bunlar>n hücresel gö-
rünüfl ve ifllevlerinin de¤ifliminde rol oynad>¤> düflü-
nülüyor.
Günümüzde tedavi; risk modifikasyonu, kompli-
kasyonlar>n yönetimi ve renal transplant veya diyaliz-
den oluflmaktad>r. Kist büyümesini geriletecek veya
oluflumunu önleyecek kesin bir tedavisi yoktur. Pato-
genezinin iyi anlafl>lmas>n>n yak>n gelecekte kistlerin
oluflum yollar> içinde yatan anormallikleri düzeltmek
için kullan>laca¤>n> umuyoruz.
OTOZOMAL DOMBÖBREK HASTALI/I
Genel Bilgiler
ODPKBH en s>k görülen yaflam> tehdit eden monoje-
nik kal>tsal bir hastal>kt>r. Dünyan>n her yerinde ve
tüm >rklarda görülürken 400 ile 1000 kifliden birini
etkiler. ABD'de yaklafl>k 500.000 kifliyi etkilemifl ve
yaklafl>k her y>l 2000 kifli bu hastal>k nedeniyle hemo-
diyalize bafllamaktad>r.
ODPKBH otozomal dominant geçiflli bir hastal>k-
t>r. Bu hastal>k iki tipten oluflmaktad>r: ODPKBH1,
PKD1 gen mutasyonunun neden oldu¤u ve ODPKBH
klinik vakalar>n>n %85'inden sorumludur. ODPKBH2,
PKD2 gen mutasyonunun neden oldu¤u ve vakalar>n
yaklafl>k %15'inden sorumludur. ODPKBH hastalar>-
n>n çok küçük bir yüzdesinde ne
PKD1 ne de PKD2 gen
mutasyonuyla iliflkisi olmayan hastal>¤>n >l>ml> bir for-
mu görülür, henüz üçüncü bir PKD gen mutasyonu izo-
le edilememifltir.
Renal hastal>¤a ek olarak, ODPKBH bafll>ca eks-
trarenel kistler ve nonkistik bulgularla görülen çok sa-
y>da sistemi etkileyen bir bozukluktur. Polikistik kara-
ci¤er hastal>¤> ve farkl> organlardaki kistleri (pankreas,
araknoid membran, hipofiz bezi ve seminal vezikül)
içerir. Ayr>ca intrakranyal anevrizmalar, torasik aort
anevrizmas> ve disseksiyonu, koroner arter anevrizmas>,
mitral ve/veya trikuspid kapak prolapsusu, aort kapak
yetersizli¤i, aort kökü dilatasyonu ve muhtemelen ko-
lonik divertiküller gibi bozukluklar görülebilir.
Kistik renal bozuklu¤un ciddiyeti aileleler aras>n-
da ve aileler içindeki varyasyonlardan anlaml> oranda
etkilenir ve heterojenitesi büyük ölçüde artar. Genel
olarak, ODPKBH1 çok ciddi ve erken bafllang>çl> son
evre böbrek yetersizli¤i (ortalama 54 yafl>nda) yapar-
ken, buna karfl>l>k ODPKBH2'de ortalama yafl 74'tür.
ODPKBH2'li kad>n hastalarla erkek hastalar karfl>lafl-
t>r>ld>¤>nda, erkek hastalar renal kistlere ba¤l> dis-
fonksiyon geliflimine daha fazla yatk>nlarken, kistik
karaci¤er hastal>¤> çok daha az görülmektedir.
ODPKBH aile öyküsü olan hastalarda 30 yafl>n-
dan önce renal ultrasonla gösterilmifl tek tarafl>
veya bilateral iki renal kist
ODPKBH aile öyküsü olan hastalarda 30 ila 59
yafllar> aras>nda renal ultrasonla gösterilmifl her
iki böbrekte iki kist
TANI <Ç
Böbre¤in Kistik
Hastal>klar>
46
Qi Qion, MD ve Vicente E. Torres, MD, PhD
Çeviri: Dr. Özlem Tiryaki, Dr. Celalettin Usalan
ODPKBH aile öyküsü olan hastalarda 60 yafl>n-
dan sonra renal ultrasonla gösterilmifl her iki bö-
rekte dört veya daha fazla say>da kist.
Bölüm VII. Kistik ve Genetik Böbrek Hastal>klar>