background image
ibarettir. Diyalizer membran>n>n yüzey alan> parelel
tabakalar veya tüpcükler kullan>larak art>r>labilir.
Adultlarda kullan>lan pek çok diyalizer 1.5-2.1 m
2
aras> yüzey alan>na sahiptir. Parelel tabaka diyalizerler
bugün nadiren kullan>l>r. Bugün kullan>mda olan
diyaliz membranlar>n>n ço¤u polyamide, polymethy-
lmethacrylate, acrylnitrile-sodium methallylsulfonate
(AN-69), polyacrylonitrile, polycarbonate ve polysul-
fone içeren sentetik materyellerin birisinden imal edi-
lir. Birleflik Devletlerde sellüloz membranlar>n kulla-
n>m s>kl>¤> azalmaktad>r.
Membranla kan>n temas> kompleman sisteminin
aktivasyonu ile bradikinin veya sitokinlerin serbestlefl-
mesine sebep olabilir. Diyaliz membran>n>n biyou-
yumlulu¤u sadece kullan>lan materyele de¤il ayn> za-
manda diyalizatla kan>n temas derecesine ba¤l>d>r. Za-
y>f ba¤lara sahip sellüloz membranlar, kompleman sis-
temini aktive eder. Kompleman aktivasyonunu azalt-
mak için sellülozun hidroksil gruplar> asetatla de¤iflti-
rilir veya sellüloza sentetik materyel ilave edilir.
2. Membran özellikleri ve solüt klirensi--
Yüksek
etkinlikli bir membran ufak solütlerin iyi bir flekilde
uzaklaflt>r>lmas> yetene¤ine sahiptir. Küçük solütlerin
uzaklaflt>r>lmas> membran yüzey alan>n>n bir fonksiyo-
nudur. Yüksek etkinlikli membranlar büyük yüzey
alan>na sahiptir. Diyalizerin etkinli¤i üre (MW 60)
klirensiyle ölçülür ve KoA
üre
olarak ifade edilir. Büyük
moleküler a¤>rl>kl> solütler, büyük membran gözenek-
lerine sahip membranlarla daha fazla miktarda uzak-
laflt>r>l>r. Bu membranlar high-flux membranlar ola-
rak adland>r>l>r. High-flux ve ço¤u yüksek etkinlikli
membran yüksek, ultrafiltrasyon h>z>n> baflarma yete-
ne¤ine sahiptir. Bir membran>n su geçirgenli¤i onun
ultrafiltrasyon katsay>s> (
K
uf
) ile ifade edilebilir.
Bir diyalizerin kreatinin (MW 113) klirensi, mo-
leküler a¤>rl>kta çok az farkl>l>k olmas>na ra¤men di-
yalizer üre klirensinden yaklafl>k %20 daha azd>r. Di-
yalizle fosfor (MW 31) uzaklaflt>r>lmas> haftal>k diya-
liz süresine, diyalizer etkinli¤ine ve diyaliz öncesi fos-
for düzeylerine ba¤l>d>r. Diyaliz s>ras>nda fosfor plaz-
madan h>zla al>n>r fakat hücre içi bölümden al>namaz.
Bu bölümler ile kemik aras>nda yavafl eflitlenme, fosfo-
run uzaklaflt>r>lmas>nda temel k>s>tlay>c> faktördür.
Eskiden beri orta molekül klirensi, vitamin B
12
(MW1355) klirensiyle tan>mlanm>flt>r. Halbuki vita-
min B
12
klirensi, yüksek oranda proteine ba¤l> oldu-
¤undan dolay> düflüktür. Bu nedenle ço¤u high-flux
diyalizer flimdi
2
­mikroglobülin (11.800) gibi mole-
küllerin klirensine göre s>n>flan>r. High-flux diyalizer-
lerin tan>nmas> ile
2
­mikroglobülin klirensi iyileflti.
Bu iyileflmelere ra¤men high-flux diyalizer kullanan
anürik hemodiyaliz hastalar>nda
2
­mikroglobulin se-
rum konsantrasyonu belirgin olarak yüksek seyreder.
2
­microglobulin depolanmas> diyalize ba¤l> amilo-
diozun sebebidir.
3. Diyalizer reuse--
Diyalizerlerin yeniden kullan>m>
(reuse) Birleflik Devletlerdeki ayaktan diyaliz tedavisi
yap>lan ünitelerde yayg>n bir pratiktir, fakat di¤er ül-
kelerde daha az s>kl>ktad>r. Birleflik Devletlerde kulla-
n>lan reuse ifllemi için "Association for the Advance-
ment of Medical Instrumentation (AAMI) " taraf>ndan
bir metod yaz>lm>flt>r. Her diyalizer, hastan>n kimlik
bilgileriyle iflaretlenmelidir. Total hücre volümü
(TCV) ilk kullan>m öncesi ölçülmelidir. Diyaliz teda-
visinden sonra membran, normal salinle çalkalan>r, ba-
s>nçla y>kan>r ve daha sonra çamafl>r suyu veya hidro-
jen peroksid kar>fl>m> ile temizlenir. Çamafl>r suyu
membran> hasara u¤ratabilir ve yüksek konsantrasyon-
larda kullan>l>rsa diyalizle protein kayb> artar. Mem-
bran temizlenir temizlenmez performans> TCV ölçüle-
rek de¤erlendirilir. TCV için yeni de¤er, orijinal
438
KISIM 8
RENAL REPLASMAN TEDAV
fiekil 50-1. Hemodiyaliz makine parçalar>.
Bas>nç
kontrolü
Arteriel
hat
Hava
kabarc>¤>
yakalama
Diyalizer
Heparin
Diyaliz
pompas>
At>k
diyalizat
Taze
diyalizat
Bas>nç kontrolü
Venöz
hat
Kan
pompas>