background image
Pek çok popülasyon bazl> büyük çal>flmada tip 2
diyabete ba¤l> SDBY insidans>nda etnik ve >rksal fark-
l>l>klar saptanm>flt>r. Diyabete ba¤l> SDBY en yüksek
insidans> Yerli Amerikal>larda rapor edilmifl, bunu panyol kökenliler ve Afrika Kökenli Amerikal>lar izle-
mifltir. Pima K>z>lderililerinde SDBY'nin kümülatif
insidans> klinik olarak proteinüri saptand>ktan sonra
10. y>lda %40,15. y>lda ise %61 civar>ndad>r. Buna
karfl>n beyaz hastalarda bu oran proteinüriden sonra
10. y>lda %11, 15. y>lda ise %17 civar>ndad>r. Diya-
betik nefropatinin insidans>ndaki bu etnik ve >rksal
farkl>l>klar genetik ve çevresel faktörler aras>ndaki ha-
la anlafl>lamayan ve kompleks etkileflimi yans>tmakta-
d>r.
Renal replasman tedavisine bafllayan hastalar ara-
s>nda diyabetik nefropatinin insidans> 1991 y>l>ndan
2001 y>l>na kadar geçen süre içerisinde iki misli art-
m>flt>r. s> ve
geciktirilmesine dönük klinik pratik önlemler, klinik-
te izlenen renal hastal>¤>n ilerlemesini yavafllatarak
nefropati geliflim h>z>n> azaltm>flt>r. Yine de, diyabetik
hastalarda etkili preemptif tedavilerin uygulanmas> ar-
zu edilen boyutlar>n alt>ndad>r.
Patogenez
Diyabetik nefropatinin geliflimindeki anahtar, pek çok
farkl> yolla etkisini gösteren hiperglisemidir. rak glukoz do¤rudan hücresel toksisiteye sahiptir,
hücrenin büyümesini, gen ve protein ekspresyonunu
de¤ifltirerek ekstrasellüler matriksi (ESM) ve büyüme
faktörü oluflumunu art>r>r. oksidatif ve glikolizasyon ürünleri gibi metabolik son
ürünlerin yap>m>n> indirekt yöntem ile art>r>r. ro olarak transforming growth faktör (TGF)-
glome-
rüler mesengial ve epiteliyal hücrelerde ESM yap>m>n>
art>r>r. Ek olarak TGF-
kollejenaz sentezini inhibe
ederek ve metalloproteinaz inhibitör yap>m>n> art>rarak
ESM y>k>m>n> azalt>rken birikimini de art>r>r. Yüksek
glukoz düzeyleri ayn> zamanda renal hücrelerde TGF-
mRNA ekspresyonunu art>rmak sureti ile hücresel hi-
pertrofi, proksimal tübülde kollajen transkripsiyonunu
art>r>rlar. Bu etkiler TGF-
'n>n diyabetik nefropatide
geliflimindeki rolünü kan>tlar nitelikdedir.
Hipergliseminin diyabetik nefropatiyi indükleye-
bilece¤ine iliflkin pekçok yoldan üçü aktif biçimde
araflt>r>lmaktad>r.
A.
Sa¤l>kl> koflullarda, glukoz gibi azalan flekerler prote-
inlerdeki serbest aminoasid gruplar> ile reversibl no-
nenzimatik ba¤lar kurarak Schiff baz bileflikleri vasita-
s> ile küçük miktarda stabil Amadori ürünleri (hemog-
lobin A1C gibi) oluflturur. Yafll>l>k da proteinlerin
glukoz ile spontan geri dönüflsüz de¤ifltirilmesi ile bi-
yolojik olarak heterojen bir aile, kimyasal olarak çap-
raz ba¤lanma niteli¤ine sahip reaktif bileflikler olan
ilerlemifl glikasyon son-ürünlerini (AGE) oluflturur.
Bu proteinin de¤iflme süreci ortamda bulunan yüksek
glukoz konsantrasyonunca art>r>l>r. kültürdeki glomerüler ve mesengial hücrelerde, gliko-
zile olmufl albumin ve AGE-zengin proteinlerin tip IV
kollogen ve TGF-
1 ekspresyonunu güçlendirdi¤i ve
protein kinaz C (PKC) aktivitesini art>rd>¤> gösteril-
mifltir. Fizyolojik glukoz varl>¤> durumlar>nda uygu-
land>¤>nda, in vitro çal>flmalar erken glikasyon ürünle-
rinin glukoz düzeyinden ba¤>ms>z olarak diyabetik
glomerülopatinin patogenezine katk>da bulundu¤u
konusunda kan>tlar sa¤lam>flt>r.
Hidralazin benzeri bir bileflik olan Aminoguani-
din erken glikasyon ürünleri ile birleflerek daha fazla
AGE oluflumunu önler. Aminoguanidin uzun süreli
uygulamada deneysel fare modellerinde nefropati geli-
flimini geciktirir.
Di¤er AGE inhibitörleri ve AGE çarpraz ba¤ k>r>-
c>lar> deneysel hayvanlarda diyabetik nefropatiyi dü-
zeltebilirler.
B. Aldoz Redüktaz Yolu
Aldoz redüktaz (AR) enzimi lipid peroksidasyonundan
kaynaklanan pek çok toksik aldehit bilefli¤ini inaktif
alkole çevirir.
AR poliol yolunda h>z s>n>rlay>c> enzim olup glu-
kozun sorbitole indirgenmesini kolaylaflt>r>r. Sorbitol
dehidrogenaz nikotinamid adenin dinükleotidi
(NAD) kullanarak sorbitolü fruktoza dönüfltürür. Hi-
perglisemide, glukoz - glukoz-6-fosfat yolu satüre ol-
du¤unda, artan glukoz poliol yoluna girer, aldoz re-
düktaz aktive olur ve sorbitol birikimi gerçekleflir.
Mesengial hücrelerde yap>lan deneylerde, artm>fl glu-
koz transporter 1 AR ekspresyon ve aktivitesini ile
Nordwall M et al: Declining incidence of severe retinopathy and
persistent decrease of nefphropathy in an unselected populati-
on of type 1 diabetes-the Linkoping Diabetes Complication
Study. Diabetelogia 2004;47:1266.
Rossing K et al. Progression of nephropathy in type 2 diabetic pa-
tients. Kidney Int 2004;66:1596
US Renal Data System: USRDS 2004 Annual Data Report: Bet-
hesda, MD, National Institute of Health, National Institute of
Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, 2004.
484
KISIM 9
SPES
fiekil 54-1. Yeni diyabetli son-dönem böbrek has-
talar>, 2003'de %44.5 olarak rapor edildi.
Di¤erleri
52,495
%55.5
%44.5
Diyabet
42,813