329
ABD'de her y>l 3, 6 milyon kifli üriner sistem enfeksi-
yonlar> (ÜSE) nedeniyle muayene olmakta ve bunlarda
yaklafl>k 100.000'den fazlas> hastaneye yat>r>lmakta-
d>r. ÜSE'lar> sistit gibi alt üriner sistemi veya piyelo-
nefrit gibi üst üriner sistemi enfeksiyonlar>n> ile içer-
mektedir. Bir üst üriner sistem enfeksiyonu olan piye-
lonefrite böbrek parankiminde kay>p, ürosepsise veya
ölüm de meydana gelebildi¤inden dolay> alt üriner sis-
tem enfeksiyonlar>ndan ay>rt edilmesi önemlidir. Es-
hericia coli ile birlikte Enteric veya coliform bakteriler
en s>k enfeksiyona neden olan bakterilerdir. ÜSE'lar>
komplike olan ve olmayan olmak üzere iki gruba ayr>-
l>r. Birinci grup idrar yollar>nda anatomik veya yap>sal
herhangi bir anormalli¤in olmad>¤> komplike olma-
yan ÜSE, ikinci grupta ise hem anatomik hemde yap>-
sal anormalliklerin efllik etti¤i komplike ÜSE'lar>d>r.
Komplike ÜSE olan hastalardaki miroorganizmalar
s>kl>kla birçok ilaca dirençlidirler.
ÜSE etkilenen bireylerin kendine özgü karakterle-
rinden dolay>; genç kad>n, genç erkek, gebelik süresin-
ce, diyabetik hastada meydana gelen ÜSE vs. flekilde
s>n>fland>r>labilir.
En s>k enfeksiyon yolu ç>kan üretra yolu iledir. Pe-
riüretral alanda normalde mesanede bulunan enterik
bakteri floras> bulunmaktad>r. Özellikle üretras> k>sa
olan, vulvar ve perianal bölgeyi kapsayan kad>nlarda
kontaminasyon ihtimali artmakta dolay>s>lada bu kifli-
ler daha s>kl>kla ÜSE'lar>na yakalanmaktad>r. ÜSE'lar-
n>n ço¤unu
E coli nedeniyle meydana gelirken, E co-
lilerden yaln>zca birkaç alt grubu (O1, O2, O4, O6,
O7, 8, O75, O150 O18ab) gerçekten enfeksiyonlara
neden olmaktad>r. Bu üropatojenlerin önemli bir en-
feksiyon nedeni mikoorganizmalar>n üroepitelial hüc-
reler ba¤lanmas>n> sa¤layan tip 1fimbria veya P fim-
bria gibi yap>flma faktörlerini içermeleridir. Bakteri
idrar kesesinde h>zla ço¤alarak yukar> t>rman>p üreter-
den renal pelvise ve böbrek parankimine ilerleyerek
piyelonefrite neden olabilir.
Renal parankime veya idrar kesesine hematojen
yay>l>m daha seyrek oluflmaktad>r. Bununla birlikte
staphylococcus enfeksiyonlar>nda hematojen yay>l>m
göz önünde bulundurulmal>d>r.
Tablo 38-1'de ÜSE için birçok risk faktörleri gös-
terilmifltir. Fakat genç kad>nlarda en önemli risk aktö-
rü son günlerdeki seksüel aktivite ve daha önceki sis-
tit ataklar>d>r.
ÜSE yapan mikroorganizmalar>n bafl>nda gram
negatif enterik basiller gelmektedir. E.Coli komplike
olmayan sistite ve piyelonefrite ens>k neden olan ajan-
d>r. ABD'de yap>lan bir çal>flmada, ayaktan tedavi edi-
len ÜSE olan 15-50 yafl kad>nlar>n %75'inde, 50 yafl
üstü kad>nlar>n ise %50'sinin idrar>nda enfeksiyon ne-
deni olarak
E coli gösterilmifltir. Klebsiella pnömoni
A, enterococus subgruplar>, ve proteus mirabialis
özeliklede 5 yafl üstü kad>nlarda ens>k izole edilen di-
¤er mikroorganizmalard>r. Staphyloccous saprofitikus
seksüel olarak daha fazla aktif olan genç kad>nlarda
akut sistit ataklar>n>n %5-15'inde gösterilmifl olmas>-
na ra¤men son çal>flmalarda bu oran %0.2-2 olarak da-
ha düflük bulunmufltur.
Tekrarlayan veya komplike ÜSE'lar>na s>kl>kla
E
coli d>fl>nda Psödomonas aeriginosai proteus alt grup-
lar>, klebsiella alt gruplar>, enerobakter alt gruplar>,
enterokok ve staphylococuslar neden olmaktad>r. Ön-
celeri daha nadir karfl>lafl>lan mikroorganizmalara na-
zokomial patojenler olarak daha s>k rastlan>lmaktad>r.
Özelliklede uzun süreli üretral kateter tak>lan ve uzun
süreli antibiyotik kullananlarda cornyobakterium ure-
olitikum, candidia alt gruplar>, ve acineteobakterium
baumani s>kl>kla enfeksiyona neden olur. Staf aerus
kal>c> üretral kateter yerleflirilen hastalarda enfeksiyo-
na neden olurken, kateteri olmayan hastalarda ise staf
aereus intrarenal veya perinefritik abselerden hemato-
jen yay>larak ÜSE'na neden olur. Gardnella vaginalis,
ureplasma urelitikum, ve mikoplazma hominis gibi
zor yerleflen mikroorganizmalarda kad>nlarda idrarda
gösterilebilmesine ra¤men bu mikroorganizmalar>n
patojenik rolleri aç>k de¤ildir. Geliflen ülkelerde mi-
kobakterium tüberkülosiz kronik ÜSE'lar>n>n önemli
bir nedenidir.
38
Kamaljit Singh, MD, Sampath Kumar, MD,
Ronald Villareal, MD ve Edgar V. Lerma, MD
Çeviri: Dr. Ekrem Do¤an, Dr. Ça¤atay Ç>t>r>k