kitlesi olmas> nedeniyle serum kreatinin de¤eri azal-
m>flt>r (Tablo 1-4).
Kreatinin klirensi, 24 saatlik idrar toplanarak he-
saplan>r. Klinikte uygulanmas> zor bir yöntemdir ve
yafll> bireylerde, fekal veya üriner inkontinans> olanlar-
da, yetersiz ya da uzun süreli (24 saatten fazla) idrar ör-
ne¤i toplayanlarda yanl>fl sonuçlara neden olmaktad>r.
24 saatlik idrar biriktirilebilirse, do¤rulu¤u afla¤>-
daki eflitlikle test edilebilir.
Erkek için,
= 20-25 mg/kg/24 saat
Bayan için,
=15-20 mg/kg/24 saat
Baz> formüller kullan>larak GFH hesaplanmas> s>k
kullan>lan bir metoddur.
Cockroft-Gault formülü:
Kad>nlarda kas kitlesinin azl>¤> nedeniyle hesapla-
na GFH'a ulaflabilmek için kreatin klirensi 0,85 sabi-
ti ile çarp>l>r.
Bu formülün s>n>rlamalar> vard>r. Mesela morbit
obes ve/veya afl>r> ödemi olan hastalarda fazla hesaplan>r.
MDRD formülü:
GFR= 175 x serum kreatinin
-1.154
x yafl
-0.203
x [kad>n ise 0,742] x [zenci ise 1,21]
Kronik böbrek hastal>¤>n> evrelemek için bu for-
mülün kullan>lmas> önerilir. Geçmifl çal>flmalara göre,
MDRD formülü stabil KBH hastalar>nda güvenlidir.
Cockroft-Gault formülü gibi, morbid obez bireylerde,
normal kiflilerde, Amerikea d>fl>ndaki di¤er etnik popü-
lasyonlarda güvenli de¤ildir. MDRD formülü farkl> vü-
cut kitlesi ve diyet al>flkanl>¤>n>n dolay> GFH'> bekle-
nenden yüksek ölçer.
Kreatin klirensi
(140-yafl) x a¤>rl>k (kg)
Plazma kreatin x 72
2
BÖLÜM 1
BÖBREK HASTALI/I OLAN HASTAYA YAKLAfiIM
Tablo 1-1. Böbrek hastalar>nda belirti ve bulgular.
Kolay yorulma
zl>k
Bulant> ve kusma
Generalize kafl>nt>
Nefes darl>¤>
Uyku bozuklu¤u
Pollaküri
Mikroskopik ya da aflikar hematüri
Proteinüri
klaflma
Yan a¤r>s> genellikle ünilateral (bazen bilateral)
Mental durumda de¤ifliklik (mesela konfüzyon)
Solukluk
Kilo kayb> ya da al>m>
Alt ekstremitede gode b>rakan ödem
Asit
Pulmoner ödem ya da konjesyon
Plevral ya da perikardiyal effüzyon
Perikardit
Kontrolsüz hipertansiyon
Tablo 1-2. Akut böbrek yetmezli¤inin sebepleri
Prerenal
¤>
Kan kayb>
Gastrointestinal kay>plar, bulant>, ishal
Üçüncü bofllu¤a s>v> kayb>, yan>k, pankreatit
Hipotansiyon
MI
Sepsis
Böbrek perfüzyonunda azalma
Konjestif kalp yetmezli¤i
Renal arter stenozu
Renal
Glomerül
RPGN (h>zl> ilerleyen GN) TTP (trombotik
trombositopenik purpura)
Tübüler
ATN (akut tübüler nekroz)
Nefrotoksik
Endojen: rabdomiyoliz
Ekzojen: radyokontrast nefropatisi, aminoglikozidler,
sisplatin interstisyel
Akut tubulointertisiyal nefrit örn, ilaçlar (antibiyotikler)
enfeksiyonlar
Vasküler
Vaskülitler örn, ANCA iliflkili hastal>klar renal
arter/ven trombozlar>
Postrenal
Obstrüktif üropati
Ekstrinsik: retroperitoneal fibrozis
ACE, angiotensin-converting enzyme; ANCA, antineutrophilic
cytoplasmic antibody.
=