background image
Vücuttaki fazla ya¤lar, özellikle vücudun üst tara-
f>ndakiler hipertansiyon için önemli bir risk faktörü-
dür. Fazla kilo veya obezitenin bulunmas>, artm>fl be-
den ya¤lar> Afrikan Amerikal>lar, ispanikler ve birçok
di¤er etnik az>nl>klar aras>nda s>kt>r. Sodyum klorür
fleklindeki diyetteki tuz al>m> kan bas>nc> düzeyi ve
yafl ile artan kan bas>nc> düzeyi ile birliktedir. Bir grup
olarak Afrikan Amerikal>larda daha yüksek tuz al>m>
ve diyetteki tuz al>m>na cevap olarak kan bas>nc> de¤i-
flimlerinde daha fazla bir duyarl>l>k vard>r. Z>t olarak
düflük potasyum al>m> hipertansiyona efllik eder. Özel-
liklede yüksek potasyum içeren taze sebze meyve
formlar>n>n hipertansiyondan koruyabildi¤ine ve belki
de antihipertansif ilaç kullan>m>n> azaltabilece¤ine da-
ir kan>tlar vard>r. Birçok Afrikan Amerikan diyeti ge-
nellikle az sebze meyve içerir, Afrikan Amerikal>lar
aras>nda ortalama potasyum al>m> di¤er >rklara ve
Amerikadaki etnik gruplara göre daha azd>r.
Fiziksel inaktivite hipertansiyon ve kardiyovaskü-
ler mortalite için bir risk faktörüdür. Uygun fiziksel
aktivite kan bas>nc> kontrolü ve kardiyorespiratuar
zindelik için; haftada 3-5 gün, 20-60 dak ritmik ve ae-
robik genifl kas aktivitesidir, örne¤in yürüme, koflma,
bisiklet sürme gibi. Fiziksel aktivite ABD de eriflkin-
lerin %60'>ndan fazlas>nda yeteri kadar de¤ildir, %25
i ise inaktiftir. Fiziksel inaktivite yafll>larda, kad>nlar-
da, ekonomik olarak orta s>n>fta olanlarda, ispanik ve
Afrikan Amerikal>larda aras>nda daha s>kt>r.
Her gün 3 veya daha fazla Standard doz alkol alan-
larda psikososyal ve hipertansiyonu da içeren sa¤l>k so-
runlar>n>n efllik etti¤i görülür. Standard doz alkol 14
g etanol olarak tan>mlan>r ve 1.5 oz (1 (oz) 28.350 gr
d>r) saf alkol, 5 oz flarap/bardak, 12-oz bira/bardak içe-
rir. 18 yafl ve üzerindeki Amerikal>lar>n %60'>n>n al-
kol ald>¤> %30'unun ise 5-oz veya daha fazla standart
alkol tüketti¤i tahmin edilmektedir. Bunlar>n bir ço-
¤u Afrikan Amerika kökenlidir.
ABD'de Afrikan Amerika'l>lar>n da dahil oldu¤u
az>nl>k popülasyonu aras>nda düflük e¤itim düzeyi ve
yüksek iflsizlik h>z> onlar> etkilemektedir, karfl>t poli-
tikalar ve sosyoekonomik duruma yüksek kaliteli sa¤-
l>k koflullar>na ulaflmadaki yetersizlik kadar çevresel ve
psikososyal stres de katk>da bulunur. Kronik stres
inatç> hipertansiyon ile birlikte iken, akut stres geçici
olarak kan bas>nc>n> yükseltir. Psikososyal uyuflmazl>k
meslek zorlu¤u, iflçi sa¤l>¤>nda çevresel streslerin gü-
cünü de¤erlendiren dizayn, iflçilerin mesleklerinin zor-
luk derecesini niteler. Karar serbestli¤i yüksek olan ifl-
çilerde, stres az veya hiç yoktur, çünkü onlar daha çok
ifl ile ilgili istekler hakk>nda karar verirken oldukça es-
nektirler, ifl ile ilgili olarak yüksek istekler ve düflük
karar verme serbestli¤i olan çal>flanlarda kardiovaskü-
ler morbidite ve yüksek stres düzeyleri vard>r. Afrikan
Amerikal>lar>n bu konumlarda çal>flt>r>lmalar> daha
muhtemeldir. Gerçekten de beden gücü gerektiren ifl-
lerde çal>flan iflçilerde hipertansiyon 3 kat daha fazla-
d>r, bu ifllerde 3 y>l veya daha fazla süre çal>flanlar>n,
daha düflük ifl gücü gerektiren ifllerde çal>flanlara göre
kan bas>nçlar> 11/7 mm Hg daha fazlad>r.
Genetik ve biyolojik farkl>l>klar toplumdaki kan
bas>nc> düzeyine etki edebilirken, Afrikan Amerikal>-
larda hipertansiyon ve kardiyovasküler hastal>¤>n
orant>s>z yükü ve hipertansiyonun etkilerinin daha faz-
la olmas>, yaflam tarz> ve sosyoekonomik eflitsizli¤i dü-
flündürmektedir. Bu düflünce, Afrikan Amerikal>lar
aras>nda hipertansiyonun daha yüksek olmas>n> sadece
genetik de¤il ayn> zamanda gen çevre iliflkisiyle aç>k-
layabilir. Çevrenin rolünü destekleyen daha ileri ka-
n>tlar, Afrikan Amerikal>larda Afrikal> atalar>na göre
ABD'de yaflayan ve do¤anlarda daha fazla bir hipertan-
siyon riski olmas>d>r.
Kombine kardiyovasküler son noktada >rksal
ve/veya etnik farkl>l>klar, sosyoekonomik ve demog-
rafik faktörlerdeki farkl>l>klar ortadan kald>r>ld>ktan
sonra tedavi edilen hipertansif hastalarda daha az
önemli olarak saptanm>flt>r. Uygun sonuçlar için hi-
pertansiyonun tedavi ve kontrolü uygun bir hassasi-
yeti ve >rk ve etnisitenin sosyokültürel yönünü anla-
may>, bak>m ve tedaviye uyumu üst düzeye getirmek
ve program> takip etmeyi gerektirir. Bu yaklafl>mlar
hipertansiyonun kontrolünde birçok engelin sonun-
da üstesinden gelecektir ve bütün Amerikal>lar için
kardiyovasküler sonuçlar>n düzelmesine yol açacak-
t>r.
Tedavi Stratejileri
A. Hipertansiyon
A¤>r hipertansiyon ve uygun olmayan kan bas>nc>
kontrolü Afrikan Amerikal>lar aras>nda orant>s>z kar-
diyovasküler hastal>k yükünü ve erken ölümünün de-
vam>n> sa¤lar. Do¤al davran>fl flekli ve sosyoekonomik
375
BÖLÜM 43
YÜKSEK R
Tablo 43-1. Eriflkinlerde kan bas>nc> s>n>flamas>.
Kan bas>nc> kateori
Kan bas>nc> mm Hg
Sistolik
Diyastolik
Normal <120
<80
Prehipertansiyon 120-139
80-90
Hipertansiyon
Evre 1
140-159
90-99
Evre 2
160
100
Veriler Birleflik Ulusal Komitenin yüksek kan bas>nc>n>n önlenmesi,
de¤erlendirilmesi ve tedavisine iliflkin 7. raporundan al>nm>flt>r:
JNC VII.